Stan i proporcje ludności starszej w gospodarstwach zbiorowych w Polsce jako wyznacznik urbanizacji – 1988-2011

• Authors: Maciej Cesarski

Title variants

Stan i proporcje ludności starszej w gospodarstwach zbiorowych w Polsce jako wyznacznik urbanizacji – 1988-2011

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Starzenie się społeczeństw, stanowiące jedną z współczesnych cech procesu urbanizacji, uznawane jest za świadectwo postępu i wysokiego stopnia zaawansowania tego procesu. Jest zarazem cywilizacyjną kwestią przysparzającą wielu problemów społeczno-gospodarczych. Istotnym celem działań państwa dotyczących tej kwestii  pozostaje – oprócz dążenia do społeczno-ekonomicznego uaktywniania ludności starszej wiekiem (active ageing) – czynienie mieszkania i usług towarzyszących podstawowym obszarem opieki społecznej nad osobami starszymi (ageing in place). Problemem osób starszych, zwłaszcza w miastach, bez względu na sytuację materialną, jest na ogół niechęć do  zamieszkiwania w gospodarstwach zbiorowych, także w Polsce. Potwierdza to konieczność rozwoju przystosowanych dla osób starszych mieszkań i usług z zakresu infrastruktury osadniczej, pozwalających na samodzielne zamieszkiwanie. Tego typu mieszkania i usługi zaczynają dopiero powstawać w Polsce. Zamieszkiwanie w niechcianych przez  starszą ludność gospodarstwach zbiorowych traktować zatem należy – mimo różnego ich typu i charakteru – jako jeden z wyznaczników ułomności współczesnej urbanizacji.  W związku z tym, celem referatu jest analiza i ocena stanu oraz zmian liczby i proporcji ludności starszej znajdującej się w gospodarstwach  zbiorowych w Polsce w okresie 1988-2011. Podstawą metodą badań jest analiza publikowanych danych Narodowych Spisów Powszechnych z  lat 1988, 2002 i 2011, dotyczących ludności w wieku 60 i więcej lat.

EN

Ageing which is one of the characteristics of contemporary urbanization process is considered to witness the progress and a high degree of advancement of the process. There is also the matter of civilization in bringing many socio-economic problems. An important goal of the state on this issue remains - in addition to the pursuit of socio-economic activating the older age population (active aging) - making housing and associated services, the primary area of social care for the elderly (aging in place). The problem of the elderly, especially in the cities, regardless of financial situation, is generally a reluctance to live in collective households, also in Poland. This confirms the need to develop suitable for elderly housing and settlement infrastructure services allowing for independent living. This type of housing and services are just beginning to emerge in Poland. Living in a total of unwanted by the older population collective households should therefore be treated - despite their different types and nature - as one of the determinants of disability contemporary urbanization. Therefore, the aim of this paper is to analyze and evaluate the status and changes in the number and proportion of elderly population contained in the collective households in Poland in the period 1988-2011 . The basis of the method of research is the analysis of published data from the National Census of 198 , 2002 and 2011 for the population aged 60 and older.

Keywords

PL

ludność starsza; obiekty zbiorowego zakwaterowania; Polska; starzenie się społeczeństw; urbanizacja; ludność starsza; obiekty zbiorowego zakwaterowania; Polska; starzenie się społeczeństw; urbanizacja

EN

aging; collective accommodation; Poland; elderly population; urbanization

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Year: 2015
• Volume: 2
• Issue: 312

Dates

published

2016-02-16

Contributors

author

Maciej Cesarski

• Szkoła Główna Handlowa, Instytut Gospodarstwa Społecznego

References

• Abramowska-Kmon A., (2011), O nowych miarach zaawansowania procesu starzenia się ludności, „Studia Demograficzne” 1, s. 159.
• Active ageing, (2012), “Special Eurobarometer” nr 378, European Commission, Brussels, p. 106–115
• Ageing in the twenty-first century. A celebration and a challenge, (2012), UNFPA and Help Age International, New York, London.
• Aging, Housing and Urban Development, (2003), OECD, Paris.
• Andrzejewski A., (1974), Polityka mieszkaniowa a warunki mieszkaniowe ludzi starszych, [w:] Problemy ludzi starych w Polsce. PWE, Warszawa.
• Andrzejewski A., (1977), Sytuacja mieszkaniowa w Polsce w latach 1914-1974, PWE, Warszawa.
• Andrzejewski A., (1979), Związki infrastruktury społecznej z rozwojem i rozmieszczeniem mieszkalnictwa oraz infrastruktury osadniczej. [w:] Kształtowanie infrastruktury społecznej w Polsce w latach 1971-1980 oraz uwarunkowania i przesłanki jej rozwoju w latach 1981-1985., KPP i PS PAN, INP UG, Gdańsk.
• Bartoszek A., Niezabitowska E., Kucharczyk-Brus B., Niezabitowski M., (2011), Warunki zamieszkiwani Polskich seniorów w świetle badań socjologów i architektów w projekcie Polsenior, „Polityka Społeczna”, Numer Specjalny, s. 43.
• Cesarski M., (2013a), Kryzys istoty kapitalizmu, „PRZYSZŁOŚĆ: Świat - Europa - Polska” nr 2(28) Biuletyn Komitetu Prognoz „Polska 2000 Plus" przy prezydium PAN, Warszawa, s. 22–33.
• Cesarski M., (1999), Lokalna infrastruktura osadnicza i jej makroprzestrzenne odniesienia w Polsce, [w:] A. Stasiak (red.), Wpływ zróżnicowań regionalnych na możliwości przekształceń wsi polskiej, KPZK PAN, „Biuletyn” z. 188, PWN, Warszawa, s. 157–161.
• Cesarski M., (2012), Od funkcjonalnego mieszkania ku zrównoważonej przestrzeni zamieszkiwania – rola infrastruktury osadniczej, „Studia i Prace KES”, nr 2 (10), s. 125-149.
• Cesarski M., (2013), Polityka mieszkaniowa w Polsce w pracach naukowych 1918-2010. Dokonania i wpływ polskiej szkoły badań, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• Cesarski M., (2003), Reprodukcja mieszkaniowego majątku trwałego w procesach społeczno-gospodarczych, Polska i kraje OECD – 1960-2000, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• Cesarski M., (2005), Starzenie się społeczeństw a mieszkalnictwo i rozwój miast, „Problemy Rozwoju Miast”, nr 1-2, s. 36–47.
• Cesarski M., (2012a), Sytuacja mieszkaniowa w Polsce – pierwsze wyniki NSP 2011 na tle lat 1988 i 2002, „Człowiek i Środowisko”, nr 4, s. 83–99.
• Gospodarstwa domowe i rodziny, (2003), Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2002, GUS, Warszawa.
• Johnson G., 2012, Housing First ”Down Under”: Revolution, Realignment or Rhetoric? “European Journal of Homelessness”, Volume 6, No. 2, December, p. 183-191.
• van de Kaa D., (1987), Europe’s second demographic transition, „Population Bulletin”, vol. 42, nr 1, p. 1-59.
• Kociszewski J., (2011), Paradygmaty rozwoju współczesnej gospodarki światowej na przykładzie krajów biednych [w:] Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, „Modernizacja dla spójności społeczno-ekonomicznej” z. 18, KTE i SM, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów, s. 57-86.
• Kozińska D., (1973), Problemy mieszkaniowe osób w starszym wieku, IGM, Warszawa.
• Kozińska D., (1989), Warunki mieszkaniowe starszego pokolenia. [w:] Mieszkalnictwo – szanse i zagrożenia rozwoju. Profesorowi Adamowi Andrzejewskiemu autorzy, PWE, Warszawa.
• Long-term care for older people, (2005), OECD, Paris.
• Ludność. Stan i struktura demograficzno-społeczna. (2013), Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, GUS, Warszawa.
• Mieszkania ludzi starszych w Polsce. Sytuacja i perspektywy zmian, (2001), H. Zaniewska (red), IGM, Warszawa.
• Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, (2011), „Modernizacja dla spójności społeczno-ekonomicznej” z. 18, KTE i SM, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów, s. 57-86.
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 listopada 2012 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o pomocy społecznej, DzU 2013, poz. 182, t.1.
• Ogonowska I., (1997), Mieszkania z opieką dla osób starszych. Zarys problemu w wybranych krajach Unii Europejskiej. Warszawa, IGM.
• Okólski M., (1990), Mechanizm przejścia demograficznego, [w:] M. Okólski (red.), Teoria przejścia demograficznego, PWE, Warszawa.
• Okólski M., Kaczmarczyk P., (2013), Przyszłość demograficzna Polski, „Opinie i Rekomendacje OBMF” nr 1, s. 1–3.
• Przymeński A., Oliwa-Ciesielska M., (2014), Publiczna pomoc mieszkaniowa a demarginalizacja społeczna ludności ubogiej, Wydawnictwo UE w Poznaniu, Poznań.
• Raport z Wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań, (2003), Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2002, GUS, Warszawa.
• Rocznik Demograficzny (2012), GUS Warszawa.
• Rosset E., (1974), Starzenie się społeczeństw – problem demograficzny XX wieku [w:] Problemy ludzi starych w Polsce, PWE, Warszawa.
• Skibniewska H., (1997), Głos w dyskusji (w:) Społeczne, ekonomiczne, techniczne i architektoniczne aspekty mieszkania XXI wieku, Seminarium naukowe, Warszawa 28 lutego 1997 IGM, Warszawa (na prawach rękopisu).
• Skibniewska H., (1974), Rodzina a mieszkanie. PWN, Warszawa.
• Skibniewska H., (1994), Modele mieszkalnictwa dla osób starszych i niepełnosprawnych. [w:] Środowisko zamieszkania a niepełnosprawni. IFiS PAN, Warszawa.
• Socio-Economic Status and Living Arrangements of Older Persons in Lithuania, (2003), United Nations, New York and Geneva.
• Supińska J., (2013), Debaty o polityce społecznej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
• Szweda-Lewandowska Z., (2009), Popyt na miejsca w domach pomocy społecznej wśród seniorów w Polsce w perspektywie 2035 roku, Acta Universitatis Lodziensis, „Folia Oeconomica” , nr 213, s. 255.
• Tsemberis S., (2010), Housing First: Ending homelessness, promoting recovery and reducing cost, [w:] How to housethe homeless, Ed. by E, I. and B. O’Flaherty, Russell Sage Foundation, New York.
• World Population Ageing( 2013), United Nation 13, New York, p. 3–15.
• Zaniewska H., (2005), Mieszkania ludzi starszych, [w:] L.Frąckiewicz (red.), Przeszłość i przyszłość polskiej polityki mieszkaniowej, IPISS, Warszawa.
• Zaniewska H., Thiel M., (2004), Mieszkanie jutra ludzi starszych – nadzieja czy zagrożenie?, [w:] J. T. Kowaleski, P. Szukalski (red.), Nasze starzejące się społeczeństwo. Nadzieje i zagrożenia, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Zrałek M., (2012), Kreowanie dobrych warunków mieszkaniowych i przyjaznego środowiska zamieszkania ludzi starszych, [w:] M. Zrałek (red.), Przestrzenie starości, Oficyna Wydawnicza „Humanitas”, Sosnowiec.
• Zubrzycka-Czarnecka A., (2012), Polityka miejska wobec starzenia się populacji miast - na przykładzie Polski, Francji i Kanady, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” nr 7, s. 119–128.