SARS-CoV-2 – koronawirus, który zmienił świat. Rola lekarza rodzinnego w opanowaniu pandemii COVID-19

• Authors: Ewa Zakrzewska , Paweł Lewek

Title variants

EN

SARS-CoV-2 – coronavirus that changed the world. Family physician’s role in tackling COVID-19 pandemic

Abstracts

EN

Coronaviruses are a large group of RNA viruses. They are known cause of respiratory infections that can be as mild as a common cold, or severe pneumonia, which can be fatal. Since the SARS and MERS outbreaks, more attention has been paid to them. At the end of 2019, mysterious cases of severe pneumonia began to be observed in China. After conducting the research, it turned out that their causative factor was the SARS-CoV-2 coronavirus. The disease it causes is called COVID-19. The virus has spread very quickly around the world causing the declaration of a pandemic by the World Health Organization on March 11, 2020. It turned out to be a huge challenge for the whole world, especially for health care systems including family physicians and primary care.

PL

Koronawirusy to duża grupa wirusów RNA. Mogą one wywoływać infekcję dróg oddechowych, przebiegającą łagodnie jak zwykłe przeziębienie, jak też pod postacią ciężkiego zapalenia płuc mogącego zakończyć się zgonem. Od czasu wybuchów epidemii SARS i MERS zaczęto zwracać na nie większą uwagę. Pod koniec 2019 r. w Chinach zaobserwowano tajemnicze przypadki ciężko przebiegających zapaleń płuc. Analiza przypadków wykazała, że ich czynnikiem sprawczym był koronawirus SARS-CoV-2. Chorobę, którą wywołuje, nazwano COVID-19. Wirus bardzo szybko rozprzestrzenił się na cały świat, co zaowocowało ogłoszeniem przez Światową Organizację Zdrowia 11 marca 2020 r. pandemii COVID-19. Okazała się ona ogromnym wyzwaniem dla całego świata, przede wszystkim dla systemów opieki zdrowotnej, w tym również dla lekarzy rodzinnych i Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Przebieg kliniczny zakażenia wirusem SARS-CoV-2 jest różnorodny. Infekcja może przebiegać jedynie z łagodnymi objawami ze strony układu oddechowego, jak również prowadzić do ciężkiego zapalenia płuc z zespołem ostrej niewydolności oddechowej (ARDS) oraz niewydolnością wielonarządową i zakończyć się zgonem pacjenta. Dominującymi objawami u większości pacjentów są gorączka, suchy kaszel, duszność. Oprócz tego pacjenci często zgłaszają bóle mięśni, bóle głowy i gardła, krwioplucie, utratę węchu i smaku. U kilku procent pojawia się również biegunka. Wszystkie objawy rozwijają się zwykle miedzy 2. a 14. dniem po zakażeniu. Zazwyczaj początkowo objawy są łagodne. Nasilają się wraz z czasem trwania infekcji. Po przeanalizowaniu badań chińskich naukowców zauważono, że ok. 80% osób, które zostały zakażone, nie wymagało leczenia i choroba stopniowo ustępowała sama. U pozostałych 20% przebieg był cięższy. Pojawiały się problemy ze swobodnym oddychaniem i pacjenci ci wymagali specjalistycznego leczenia.

Keywords

PL

SARS-CoV-2; koronawirus; pandemia; zakażenie; lekarz rodzinny; szczepionka

EN

SARS-CoV-2; coronavirus; pandemic; infection; family physician; vaccine

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Medyk sp. z o.o.
• Journal: Gabinet Prywatny
• Year: 2021
• Volume: 28 (275)
• Issue: 02
• Pages: 17-24

Dates

published

2021

Contributors

author

Ewa Zakrzewska

• Poradnia Lek-Med Łódź

• https://orcid.org/0000000187758428

author

Paweł Lewek

• Poradnia Lek-Med Łódź
• Medical University of Lodz

• https://orcid.org/0000000336907096

References

• Molecular evolution analysis and geographic investigation of severe acute respiratory syndrome coronavirus-like virus in palm civets at an animal market and on farms. Kan B, Wang M, Jing H et al. Journal of virology 2005.
• Identifying SARS-CoV-2-related coronaviruses in Malayan pangolins Tommy Tsan-Yuk Lam and cowriters. Published: 2020 Mar 26. https://www.nature.com/articles/s41586-020-2169-0 Dostęp w dniu: 23.02.2021.
• Ludzkie koronawirusy. Pyrć K. Postępy Nauk Medycznych, XXVIII (4B), Borgis, 2015, s. 48–54.
• Epidemiology, transmission dynamics and control of SARS: the 2002-2003 epidemic. Roy M. Anderson1, Christophe Fraser1, Azra C. Ghani1, Christl A. Donnelly1,Steven Riley1, Neil M. Ferguson1, Gabriel M. Leung2, T. H. Lam2and Anthony J. Hedley. The Royal Society. Published online: 2004 June 15. https://www.ncbi.nlm. nih.gov/pmc/articles/PMC1693389/pdf/15306395.pdf Dostęp w dniu:23.02.2021.
• Middle East respiratory syndrome coronavirus in bats, Saudi Arabia.Ziad A Memish, Nischay Mishra, Kevin J Olival, Shamsudeen F Fagbo, Vishal Kapoor, Jonathan H Epstein, Rafat Alhakeem, Abdulkareem Durosinloun, Mushabab Al Asmari, Ariful Islam, Amit Kapoor, Thomas Briese, Peter Daszak, Abdullah A Al Rabeeah, W Ian Lipkin. EJD Journal. Volume 19, Number 11– November 2013. https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/19/11/13-1172_article Dostęp w dniu: 23.02.2021.
• The history and epidemiology of Middle East respiratory syndrome corona virus. Aisha M. Al-Osail, Marwan J. Al-Wazzah. Multidisciplinary Respiratory Medicine. Article number: 20 (2017). https://mrmjournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s40248-017-0101-8 Dostęp w dniu: 23.02.2021.
• Symptoms of Coronavirus. Centers for Disease Control and Prevention.https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-cov/symptoms-testing/symptoms.html Dostęp w dniu: 23.02.2021.
• Coronavirus Disease 2019 vs. the Flu. Lisa Lockerd Maragakis M.D. https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/coronavirus/coronavirus-disease-2019-vs-the-flu Dostęp w dniu: 23.02.2021.
• Interpreting Diagnostic Tests for SARS-CoV-2. Nandini Sethuraman MD, Sundararaj Stanleyraj Jeremiah, MD, Akihide Ryo, MD, PhD JAMA. 2020;323(22):2249-2251. https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2765837 Dostęp w dniu: 23.02.2021.
• Epidemiological characteristics of coronavirus disease 2019 (COVID-19) patients in IRAN: A single center study. J Clin Virol. 2020 Jun; 127: 104378. Published online 2020 Apr 21. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7172806/ Dostęp w dniu:23.02.2021.
• Epidemiology of COVID-19 infection in young children under five years: A systematic review and meta-analysis. Mejbah Uddin Bhuiyan, Eunice Stiboy, Md Zakiul Hassan, Mei Chan, Md Saiful Islam, Najmul Haider, Adam Jaffe, Nusrat Homaira. Volume 39, Issue 4, 22 January 2021, Pages 667-677. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0264410X2031570X?via%3Dihub Dostęp w dniu:23/02/2021.
• Characteristics of and Important Lessons From the Co-ronavirus Disease 2019 (COVID-19) Outbreak in China: Summary of a Report of 72314 Cases From the Chinese Center for Disease Control and Prevention. Wu Z, McGoogan JM. JAMA 2020; doi:10.1001/jama.2020.2648. Dostęp w dniu: 23.02.2021.
• Epidemiological characteristics of 2143 pediatric patients with 2019 coronavirus disease in China. Dong Y, Mo X, Hu Y, et al. Pediatrics 2020; doi: 0.1542/peds.2020-0702. Dostęp w dniu: 23.02.2021.
• Coronavirus (COVID-19) Infection in Pregnancy. Information for healthcare Professional. Version 11: Published Friday 24 July 2020.https://www.rcog.org.uk/globalassets/documents/guidelines/2020-07-24-coronavirus-covid-19-infection-in-pregnancy.pdf Dostęp w dniu: 23.02.2021.
• Farmakoterapia COVID-19 – aktualizacja. Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji. Wersja 2.0. Data ukończenia – 27.11.2020.
• Prone positioning in COVID-19 acute respiratory failure: just do it? McNicholas B., Cosgrave D., Giacomini C., Brennan A., Laffey J.G. BJA, October 2020. https://bjanaesthesia.org/article/S0007- 0912(20)30443-8/fulltext Dostęp w dniu: 23.02.2021.
• Domowa Opieka Medyczna. Serwis Rzeczypospolitej Polskiej. https://www.gov.pl/web/domowaopiekamedyczna Dostęp w dniu:23.02.2021.
• Zalecenia dotyczące postępowania u osób z chorobą COVID-19 leczonych w domu. Stanowisko konsultantów krajowych: medycyny rodzinnej, chorób zakaźnych oraz anestezjologii i intensywnej terapii we współpracy z Radą Medyczną przy Premierze RP z dnia 01.02.2021.
• Paediatric inflammatory multisystem syndromeandSARS-CoV-2 infection in children. European Centre for Disease Prevention and Control. https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/covid-19-risk-assessment-paediatric-inflammatory-multisystem-syndrome-15-May-2020.pdf Dostęp w dniu: 23.02.2021.
• Ogólnopolski Rejestr PIMS. Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej.https://ptmr.info.pl/ogolnopolski-rejestr-pims/ Dostęp w dniu:23.02.2021.
• Different COVID-19 Vaccines. CDC. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/different-vaccines.html Dostęp w dniu:23.02.2021.
• Zmiana w kolejności szczepień przeciw COVID-19: nowe grupy osób w etapie „0” i „I”. Karol Kolankiewicz. Puls Medycyny. https://pulsmedycyny. pl/zmiana-w-kolejnosci-szczepien-przeciw-covid-19-nowe-grupyosob-w-etapie-0-i-i-1106380 Dostęp w dniu: 23.02.2021.
• Narodowy Program Szczepień przeciwko COVID-19 – grudzień 2020.
• Israel’s vaccine rollout has been fast, so why is it controversial and what can other countries learn? The Conversation – Academic rigour, journalistic flair January 27, 2021 2.40pm GM.
• 2Effect of family practice contract services on the quality of primary care in Guangzhou, China: a cross-sectional study using PCAT-AE. Li L, Zhong C, Mei J, et al. BMJ Open 2018;8:e021317. Published online 2018 Nov 12. doi: 10.1136/bmjopen-2017-021317 Dostęp w dniu: 23.02.2021.
• Wskazówki postępowania dla lekarzy POZ w związku z zagrożeniem epidemią CoViD-19 – stan na 08.03.2020. Autorzy: dr n. med. Marek Oleszczyk, dr n. med. Elżbieta Tomiak, dr n. med. Wiesława Fabian, dr hab. n. med. Agnieszka Mastalerz-Migas. https://klrwp.pl/ strona/645/koronawirus-schemat-postepowania/pl Dostęp w dniu 23.02.2021.
• A Systematic Review and Provisional Metanalysis on Psychopathologic Burden on Health Care Workers of Coronavirus Outbreaks. Galli, F., Pozzi, G., Ruggiero, F., Mameli, F., Cavicchioli, M., Barbieri, S., Canevini, M. P., Priori, A., Pravettoni, G., Sani, G., & Ferrucci, R. (2020). Frontiers in psychiatry, 11, 568664. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2020.568664 Dostęp w dniu: 23.02.2021.
• PTSD symptoms in healthcare workers facing the three coronavirus outbreaks: What can we expect after the COVID-19 pandemic. Carmassi C., Foghi C., Dell’Oste V., Cordone A., Bertelloni C.A., Bui E., Dell’Osso L. Psychiatry Res. 2020; 292:113312. https://www.sciencedirect. com/science/article/abs

Identifiers

Biblioteka Nauki

2037858