Zastosowanie kwasu acetylosalicylowego w prewencji sercowo-naczyniowej

• Authors: Jan W. Pęksa

Title variants

EN

The use of acetylsalicylic acid in cardiovascular prevention

Abstracts

EN

Acetylsalicylic acid belongs to the group of non-steroidal anti-inflammatory drugs. Its action is based on inhibiting constitutive enzyme cyclooxygenase 1 (COX-1), but also inducible cyclooxygenase 2 (COX-2), which is responsible for the synthesis of inflammatory prostaglandins. By irreversible inhibition of COX-1 in platelets, acetylsalicylic acid has an anticoagulant (anti-aggregant) effect. The drug in small (cardiovascular, CV) doses is used in the treatment of atherosclerotic CV diseases (acute and chronic coronary syndromes, strokes of ischemic etiology, transient ischemic attacks, atherosclerosis of peripheral arteries, including arteries of lower limbs and neck). Acetylsalicylic acid at a dose of 75 mg daily is one of the primary drugs used in modern cardiology, especially in the secondary prevention of CV incidents. This is reflected in the results of many clinical trials and in the current expert guidelines of the European Society of Cardiology (ESC).

PL

Kwas acetylosalicylowy należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Jego działanie polega przede wszystkim na hamowaniu konstytutywnej cyklooksygenazy typu 1 (COX-1), ale też indukowalnej cyklooksygenazy 2 (COX-2), odpowiadającej za syntezę określonych prostaglandyn (mediatorów stanu zapalnego). Poprzez nieodwracalne hamowanie COX-1 w płytkach krwi kwas acetylosalicylowy wykazuje działanie przeciwzakrzepowe (antyagregacyjne). Lek w małych dawkach jest stosowany w terapii schorzeń rozwijających się na podłożu miażdżycowym (ostre i przewlekłe zespoły wieńcowe, udary mózgu o etiologii niedokrwiennej, przemijające napady niedokrwienne mózgu, miażdżyca tętnic obwodowych, w tym kończyn dolnych i tętnic szyjnych). Kwas acetylosalicylowy w dawce 75 mg/dobę jest jednym z podstawowych leków stosowanych we współczesnej kardiologii, szczególnie w prewencji wtórnej incydentów sercowo-naczyniowych. Znajduje to odzwierciedlenie w wynikach wielu badań klinicznych oraz w aktualnych wytycznych ekspertów Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC).

Keywords

PL

kwas acetylosalicylowy; ryzyko sercowo-naczyniowe; przewlekłe zespoły wieńcowe; prewencja wtórna

EN

acetylsalicylic acid; cardiovascular risk; chronic coronary syndromes; secondary prevention

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Medyk sp. z o.o.
• Journal: Gabinet Prywatny
• Year: 2022
• Volume: 285
• Issue: 5
• Pages: 7-13

Dates

published

2022

Contributors

author

Jan W. Pęksa

• Poradnia Lekarza Rodzinnego
• Oddział Kliniczny Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego, Szpital Uniwersytecki w Krakowie

• https://orcid.org/0000000154746439

References

• Cybulska B, Kłosiewicz-Latoszek L, Szostak W, et al. Profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych. Medycyna praktyczna. Interna Szczeklika. https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.3. [dostęp: 11.08.2022].
• Budaj A, Bednarz B, Leśniak W. Ostre zespoły wieńcowe (OZW). Medycyna praktyczna. Interna Szczeklika. https://www.mp.pl/interna/ chapter/B16.II.2.5.2. [dostęp: 11.08.2022].
• Niewiński P, Pasierski T, Banasiak W, et al. Typowy przewlekły zespół wieńcowy. Medycyna praktyczna. Interna Szczeklika. https:// www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.5.1.1. [dostęp: 11.08.2022].
• Członkowska A, Niewada M. Udar mózgu. Medycyna praktyczna. Interna Szczeklika. https://www.mp.pl/interna/chapter/B16. II.2.29. [dostęp: 11.08.2022]
• Frołow M, Leśniak W, Bodzoń W. Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych. Medycyna praktyczna. Interna Szczeklika. https:// www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.27.1. [dostęp: 11.08.2022].
• Eurostat. Cardiovascular diseases statistics. https://ec.europa. eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Cardiovascular_ diseases_statistics [dostęp: 16.08.2022].
• Timmis A, Townsend N, Gale CP, et al. European Society of Cardiology: Cardiovascular Disease Statistics 2019. Eur Heart J. 2020;41(1):12-85.
• Modrzejewski W, Musiał WJ. Stare i nowe czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego – jak zahamować epidemię miażdżycy? Część I. Klasyczne czynniki ryzyka. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2010;1(2):106-14.
• Modrzejewski W, Musiał WJ. Stare i nowe czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego – jak zahamować epidemię miażdżycy? Część II. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2010;1(3):168-76.
• Flora GD, Nayak MK. A Brief Review of Cardiovascular Diseases, Associated Risk Factors and Current Treatment Regimes. Curr Pharm Des. 2019;25(38):406384.
• Libby P, Buring JE, Badimon L, et al. Atherosclerosis. Nat Rev Dis Primers. 2019;5(1):56.
• Visseren FLJ, Mach F, Smulders YM, et al. 2021 ESC Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice. Eur Heart J. 2021;42(34):3227-337.
• Zdrojewski T. Nowe wytyczne ESC dotyczące prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego: jak je zastosować w praktyce? https://pulsmedycyny.pl/nowe wytyczne-esc-dotyczace-prewencji-chorob-ukladu-sercowo-naczyniowego-jak-je-zastosowac-w-praktyce-1133417 [dostęp: 11.08.2022].
• Kwas acetylosalicylowy (acetylsalicylic acid). Medycyna praktyczna. Indeks leków. https://indeks.mp.pl/desc.php?id=460 [dostęp: 11.08.2022].
• Grześk G, Koziński M, Navarese EP, et al. Kwas acetylosalicylowy – podstawa leczenia przeciwpłytkowego. Folia Cardiologica Excerpta 2011;6(1):49-61.
• Dołżenko MN. Kwas acetylosalicylowy: wczoraj, dziś, jutro. Pediatr Med Rodz 2014;10(2):137-51.
• Szałek E. Działanie plejotropowe kwasu acetylosalicylowego. Farmacja Współczesna 2015;8:52-8.
• Arif H, Aggarwal S. Salicylic Acid (Aspirin) [Updated 2022 Jul 11]. StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK519032/ [dostęp: 11.08.2022].
• Kacso G, Terézhalmy GT. Acetylsalicylic acid and acetaminophen. Dent Clin North Am. 1994;38(4):633-44.
• Kong DF. Aspirin in cardiovascular disorders. What is the optimum dose? Am J Cardiovasc Drugs. 2004;4(3):151-8. doi: 10.2165/00129784-200404030-00002. PMID: 15134467.
• Charakterystyki produktów leczniczych zawierających kwas acetylosalicylowy [dostęp: 11.08.2022].
• Lièvre M, Cucherat M. Aspirin in the secondary prevention of cardiovascular disease: an update of the APTC meta-analysis. Fundam Clin Pharmacol. 2010;24(3):385-91.
• Chiarito M, Sanz-Sánchez J, Cannata F, et al. Monotherapy with a P2Y12 inhibitor or aspirin for secondary prevention in patients with established atherosclerosis: a systematic review and meta-analysis. Lancet. 2020;395(10235):1487-95.
• Del Giovane C, Boncoraglio GB, Bertù L, et al. Antiplatelet drugs for secondary prevention in patients with ischemic stroke or transient ischemic attack: a systematic review and network meta-analysis. BMC Neurol. 2021;21(1):319.
• Bowman L, Mafham M, Wallendszus K, et al. Effects of Aspirin for Primary Prevention in Persons with Diabetes Mellitus. N Engl J Med. 2018;379(16):1529-39.
• Fernández-Ruiz I. Aspirin for primary prevention of CVD: a matter of balance. Nat Rev Cardiol. 2018;15(11):651.
• Dasa O, Pepine CJ, Pearson TA. Aspirin in Primary Prevention: What Changed? A Critical Appraisal of Current Evidence. Am J Cardiol. 2021;141:38-48.
• Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. https://ptdiab.pl/zalecenia-ptd/ctid [dostęp: 11.08.2022].
• Głodzik W. Zalecenia kliniczne PTD 2022 okiem lekarza praktyka. Medycyna praktyczna. Insulinoterapia. https://www.mp.pl/insulinoterapia/ wytyczne/294809,zalecenia-kliniczne-ptd-2022-okiem-lekarza-praktyka [dostęp: 11.08.2022].

Identifiers

Biblioteka Nauki

2159078