Glosa do idei republikanizmu

• Authors: Wojciech Buchner

Title variants

EN

A Gloss to the Idea of Republicanism

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi próbę zrozumienia idei republikanizmu we współczesnym kontekście politycznym. Autor stawia tezę, że klasyczna idea republikanizmu, ucieleśniona w Republice Rzymskiej, daleko odbiega od form, jakie przyjmują dzisiejsze republiki. Dlatego często nadużywa się samego określenia republiki bez odpowiedniego odniesienia do rzeczywistości historycznej. Na potwierdzenie tej tezy przytoczono przykłady republikańskich opcji, wskazując na ich historyczne uwikłania. Konkluzję wywodu stanowi teza, że dzisiejszerepubliki demokratyczne nie mają wiele wspólnego z instytucjami dawnej Republiki Rzymskiej, ponieważ ich przemożny demokratyzm niszczy znane niegdyś, zróżnicowane formy wolności, poddając je jednolitej presji biurokracji i parlamentaryzmu.

EN

The article tries to understand the idea of republicanism in the contemporary political context. The author maintains that the classic republican idea, which materialized in the Roman Republic, is nowadays very far from the forms of political life which could be accepted by our republics. For this reason, the very qualification of the republic has been often abused without any reference to  its real history. In order to confirm this thesis, some examples of republican options are mentioned as being involved in the historical process. In conclusion, the democratic republics of our days are regarded as being destructive to the various forms of liberty because they are obliged to suffer the pressure of the bureaucracy and that of parliamentary democracy.

Keywords

PL

republikanizm; arystokracja; cnota; wolność; równość; liberalizm; demokracja; liberalna demokracja; salus rei publicae; konstytucja; decyzjonizm; prewencja; republikanizm; arystokracja; cnota; wolność; równość; liberalizm; demokracja; liberalna demokracja; salus rei publicae; konstytucja; decyzjonizm; prewencja

EN

republic; republicanism; aristocracy; virtue; liberty; equality; liberalism; democracy; liberal democracy; salus rei publicae; constitution; decisionism; prevention

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Polityki
• Year: 2013
• Volume: 4
• Issue: 7
• Pages: 135-155

Dates

published

2013-06-30

Contributors

author

Wojciech Buchner

References

• Aron, R., 1976, Essai sur les libertés, Librairie Générale Française, Paris.
• Baron, H., 1996, The Crisis of the Early Italian Renaissance. Civic Humanism and Republican Liberty in an Age of Classicism and Tyranny, Princeton University Press, Princeton, New Jersey.
• Bodin, J., 1958, Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej, przekł. zbiorowy, PWN, Warszawa.
• Burckhardt, J., 1965, Kultura Odrodzenia we Włoszech, przekł. M. Kreczowska, wyd. Czytelnik, Warszawa.
• Caesar, 1989, De bello civili, Arnoldo Mondadori Editore, Milano.
• Carcopino, J., 2005, Silla, o la monarchia mancata, Tascabili Bompiani, Milano.
• Constant, B., 1986, De la liberté des ancient comparée à celle des moderns, Flammarion, Paris.
• Cyceron, 1999, O państwie, przekł. I. Ż ółtowska, wyd. Antyk, Kęty.
• Ogonowski, Z., (red.), 1979, 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna XVII wieku, PWN, Warszawa.
• Guicciardini, F., 1933, Considerazioni intorno ai Discorsi del Machiavelli sopra la prima Deca di Tito Livio, w: Opere, a cura di Roberto Palmarocchi, G. Laterza Editore, Bari.
• Fredro, A.M., 1979, 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna XVII wieku, część I, red. Z. Ogonowski, PWN, Warszawa.
• Fritz, K. von, 1976, Schriften zur griechischen und römischen Verfassungsgeschichte und Verfassungstheorie, Walter de Gruyter, Berlin-New York.
• Hayek, F.A., von, 1960, The Constitution of Liberty, University of Chicago Press.
• Titus Livius, 1988, Ab urbe condita libri, liber II, Rizzoli Libri, Milano.
• Mommsen, T., 1932, Römische Geschichte, Phaidon Verlag, Wien-Leipzig.
• Mommsen, T., 1963, Römisches Staatsrecht, Basel/Stuttgart.
• Montesquieu, 1968, Considération sur les causes de la grandeur des romains et de leur décadence, Garnier-Flammarion, Paris.
• Pangle, T.L., 1944, Uszlachetnianie demokracji, przekł. M. Klimowicz, wyd. Znak, Kraków.
• Schmitt, C., 2000, Teologia polityczna i inne pisma, przekł. M.A. Cichocki, wyd. Znak, Kraków.
• Syme, R., 2009, Rewolucja rzymska, przekł. A.M. Baziór, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Talmon, J.L., 1952, The Origins of Totalitarian Democracy. Political Theory and Practice During the French Revolution and Beyond, Penguin Books, New York.