Polityzacja służby cywilnej w początkach jej budowy w III RP

• Authors: Piotr Musiewicz
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule analizie poddano realizowanie standardu politycznej neutralności służby cywilnej u początków jej budowy w III Rzeczypospolitej Polskiej. Standard ten po raz pierwszy został wpisany do polskiego prawa wraz z ustawą o służbie cywilnej z 1996 roku, będącą pierwszą ustawą w tym temacie od 1922 roku. Znalazł się następnie w polskiej Konstytucji z 1997 roku oraz w kolejnych ustawach o służbie cywilnej. Główne pytanie badawcze brzmi: czy u początków budowy polskiej służby cywilnej był on faktycznie przestrzegany? Poszukując odpowiedzi na to pytanie, analizie zostaje poddana sama ustawa z 1996 roku, jak i dokonana na jej podstawie rekrutacja na stanowiska pracy w służbie cywilnej.Wydaje się bowiem, że autentyczne zachowanie standardu politycznej neutralności przy rekrutacji do służby cywilnej pozwoliłoby na stwierdzenie jej faktycznej neutralności politycznej. Szczegółowemu badaniu poddano zwłaszcza trzy aspekty rekrutacji. Pierwszy dotyczy samej listy i profili osób, któredopuszczono do postępowania kwalifikacyjnego. Drugi – formy przeprowadzanych egzaminów kwalifikacyjnych oraz ich niejasnych, zmiennych kryteriów. Trzecito przyglądnięcie się profilom osób, które pozytywnie przeszły przez egzaminy kwalifikacyjne i zajęły stanowiska w wyższej służbie cywilnej, przede wszystkim jako dyrektorzy generalni urzędów. Wnioski z przeprowadzonych badań, zaprezentowane na końcu artykułu, wskazują, że w procesie rekrutacji – a zatem i w procesie budowy polskiej służby cywilnej w latach 1996-1997 – nie znalazła zastosowania deklarowana prawnie zasada politycznej neutralności służby cywilnej.

Keywords

PL

służba cywilna; polityzacja; III RP

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Polityki
• Year: 2015
• Volume: 6
• Issue: 16
• Pages: 109-124

Dates

published

2015-09-30

Contributors

author

Piotr Musiewicz

References

• Czaputowicz, J., 2005, Służba cywilna w Polsce – między polityzacją a profesjonalizacją, „Służba Cywilna” nr 9, jesień-zima 2000/2001.
• Czaputowicz, J., 2008, Służba cywilna w procesie integracji europejskiej,
• w: Czaputowicz, J., (red.), Administracja publiczna. Wyzwania w dobie
• integracji europejskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Czaputowicz, J., 2012, Słowo wstępne, w: Drobny, W., Mazuryk, M., Zuzankiewicz, P., (red.), Ustawa o służbie cywilnej. Komentarz, Wolters
• Kluwer, Warszawa.
• Dudek A., 2013, Historia polityczna Polski 1989-2012, Znak, Kraków.
• Długosz, D., 2005, Kadry w administracji publicznej, w: Hausner, J., (red.),
• Administracja publiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Drobny, W., 2012, Ustawa o służbie cywilnej. Komentarz, red. W. Drobny,
• M. Mazuryk, P. Zuzankiewicz, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Gadowska, K., 2015, Dysfunkcje administracji. Służba cywilna w perspektywie
• neoinstytucjonalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Gąciarz, J., 1998, Odpowiedź na zarzuty zawarte w „Raporcie z przeprowadzonej analizy i oceny tworzenia służby cywilnej (sierpień 1996-wrzesień 1997)” przedstawione na posiedzeniu Rady Służby Cywilnej w dniu 3 kwietnia 1998 r., „Biuletyn Służby Cywilnej”, nr 5 (11).
• Guy Peters, B., 2004, Politization of the Civil Service in the Comparative
• Perspective, Taylor & Francis, London.
• Heywood, A., 2006, Politologia, przekł. Itrich-Drabarek, J., 2010, Uwarunkowania, standardy i kierunki zmian funkcjonowania służby cywilnej w Polsce na tle europejskim, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
• Itrich-Drabarek, J., 2012a, Służba Cywilna w Polsce – koncepcje i praktyka,
• Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
• Itrich-Drabarek J., 2012b, Kilka uwag na temat profesjonalizmu i polityzacji
• służby cywilnej, w: Wojtaszczyk, K.A., Mirska, A., (red.), Demokratyczna
• modernizacja sfery publicznej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Itrich Drabarek J., 2013, Służba cywilna w Europie Środkowo-Wschodniej.
• Implementacja norm, procedur i wartości europejskiej służby cywilnej, Dom
• Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
• Kamiński, A., 2008, Administracja publiczna we współczesnym państwie,
• w: Czaputowicz, J., (red.), Administracja publiczna. Wyzwania w dobie
• integracji europejskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Konstytucja, 1976, Dz.U. 1976, nr 7 poz. 36.
• Konstytucja, 1997, Dz.U. 1997, nr 78 poz. 483.
• Kornaś J., 2009, Polska służba cywilna – problemy rozwoju, „Zeszyty Naukowe
• Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, nr 803.
• Kudrycka B., 1998, Neutralność polityczna urzędników, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
• Liszcz, T., 2010, Prawo urzędnicze, Oficyna Wydawnicza Verba, Lublin.
• Pryciak, M., 2001, Służba cywilna w państwie, Wydawnictwo Forum Naukowe,
• Poznań.
• Raport z przeprowadzonej analizy i oceny tworzenia służby cywilnej (sierpień
• -wrzesień 1997), „Biuletyn Służby Cywilnej” 1998, nr 4.
• Sitkowska K., 1998, Służba cywilna w nowym ustawodawstwie, Wydawnictwo
• Dom Organizatora TNOIK, Toruń.
• Subotić, M., 1998, Co się dzieje w Kancelarii Premiera, „Rzeczpospolita”,
• 02.1998.
• Ustawa o pracownikach urzędów państwowych, 1982, Dz.U. 1982, nr 31,
• poz. 214 ze zm.
• Ustawa o służbie cywilnej, 1996, Dz.U. 1996, nr 89 poz. 402.
• Wincenciak, M., 2009, Wpływ polityki i polityków na administrację publiczną,
• w: Kudrycka, B., Guy Peters, B., Suwaj, P.J., (red.), Nauka administracji,
• Wolter Kluwer SA, Warszawa.