Konstytucyjność zmiany skali podatku PIT z 2006 roku

• Authors: Tomasz Litwin
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

CEL NAUKOWY: Ocena zgodności zmiany skali podatkowej z 2006 roku w końcowej wersji obowiązującej od 2009 roku z Kon­stytucją z 1997 roku oraz zakresu swobody ustawodawcy odnośnie do możliwości konstruowania stawek podatkowych PIT. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Konstytucyjność zmiany skali PIT z 2006 roku, która w praktyce była bardzo korzystna dla osób zamożnych, a w niewielkim stopniu dla pozostałych i miała charakter ewolucji w kierunku od modelu progresywnego do modelu liniowego, budzi poważne wątpliwości na tle wybranych przepisów Konstytucji. Analiza przepisów prawnych opiera się na metodzie prawno‑dogmatycznej, a ich interpretacja na następujących meto­dach wykładni: językowo‑logicznej, celowościowej, systemowej i prawno‑historycznej. PROCES WYWODU: Po opisaniu podstawowych funkcji i zadań podatków w państwie demokratycznym, przedstawieniu motywów, jakie kierowały politykami wprowadzającymi zmianę skali PIT, oraz analizie ewentualnego wpływu tej zmiany na sytuację ekonomiczną państwa, autor rozważa konstytucyjność podstawowych modeli kon­strukcji stawki podatkowej PIT: liniowego i progresywnego, a także zmiany skali podatku PIT z 2006 roku. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki analizy naukowej wskazują, że w związku z konstytucyjnymi zasadami: sprawiedliwości społecznej i równości, solidaryzmu społecznego, społecznej gospodarki rynkowej oraz dobra wspólne­go, tylko model progresywny jest zgodny z przepisami Konstytucji, zaś z punktu widzenia zgodności z Konstytucją zmiana stawek PIT z 2006 roku jako ewolucja w kierunku modelu liniowego budzi poważne wątpliwości. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wnioski sprowadzają się do stwierdzenia, że z punktu widzenia konstytucyjności przepisów prawnych należałoby rekomendować powrót do skali podatkowej z 2006 roku, odpowied­nio dostosowanej do przeciętnej wysokości brutto zarobków w gospodarce narodowej.

Keywords

PL

PIT; Konstytucja; zasada sprawiedliwości społecznej; zasada solidaryzmu społecznego; zasada społecznej gospodarki rynkowej

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Polityki
• Year: 2016
• Volume: 7
• Issue: 20

Dates

published

2017-01-23

Contributors

author

Tomasz Litwin

References

• Banaszak, B. (2012). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Bień Kacała, A. (2005). Zasada władztwa daninowego w Konstytucji RP z 1997 r. Toruń: Wyd. „Dom Organizatora”.
• Brzeziński, M. (2014). Nierówność dochodowa w Polsce. W: B. Kłos i J. Szymańczak (red.), Nierówności społeczne w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 121-136.
• Dawid, A.T. (1998). Podatek liniowy a pożądane cechy systemu podatkowego. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, 12, 22 26.
• Sejm V kadencji, Druk nr 732, 26 czerwca 2006 r.
• Garlicki, L. (2005). Uwagi do art. 20. W: L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. IV. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1 18.
• Gwiazdowski, R. (2007). Podatek progresywny i proporcjonalny. Doktrynalne przesłanki, praktyczne konsekwencje. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Karp, J. (2014). Zasada społecznej gospodarki rynkowej pomiędzy totalitaryzmem a neoklasycznym kapitalizmem. W: M. Grzybowski (red.), Państwo demokratyczne, prawne i socjalne. Studia społeczne, polityczne i ekonomiczne. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Zbigniewowi Antoniemu Maciągowi, t. 4. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, 347 360.
• Klink, M. (2014). Konstytucyjne przesłanki modyfikacji kwalitatywnych i kwantytatywnych elementów konstrukcji podatku. W: M. Grzybowski (red.), Państwo demokratyczne, prawne i socjalne. Studia społeczne, polityczne i ekonomiczne. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Zbigniewowi Antoniemu Maciągowi, t. 3. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, 365 378.
• KPMG’s Individual Income Tax and Social Security Rate Survey (2012), https://www.kpmg.com/CN/en/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Documents/In dividual Income Tax Social Security Rate O-201210.pdf.
• Krzywoń, A. (2011). Podatki i inne daniny publiczne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Krzywoń, A. (2012). Podatki i inne daniny publiczne w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Najnowsze tendencje. Przegląd Sejmowy, 108(1), 25 42.
• Postanowienie TK z dnia z dnia 15 lipca 2010 r. (sygn. akt K 21/09).
• Sarnecki, P. (1997). Idee przewodnie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. Przegląd Sejmowy, 22(5), 9 32.
• Sokolewicz, W. (2007a). Uwagi do art. 1. W: L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. V. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1 37.
• Sokolewicz, W. (2007b). Uwagi do art. 2. W: L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. V. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1 73.
• Sprawozdanie stenograficzne z 22 pos. Sejmu RP V kadencji z dnia 21 lipca 2006 r. (2006). Warszawa: Sejm RP.
• Winczorek, P. (2008). Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Warszawa: „Liber”.
• Wniosek RPO do TK, RPO-596082-I/08/AK, 3 lipca 2009 r.
• Wyrok TK, sygn. akt K 2/97, 22 grudnia 1997 r.
• Wyrok TK, sygn. akt K 8/98, 12 kwietnia 2000 r.
• Wyrok TK, sygn. akt K 47/01, 27 lutego 2002 r.
• Wyrok TK, sygn. akt K 48/04, 15 lutego 2005 r.
• Wyrok TK, sygn. akt P 41/07, 22 lipca 2008 r.
• Wyrok TK, sygn. akt SK 62/08, 12 kwietnia 2011 r.
• Wyrok TK, sygn. akt Kp 1/11, 14 czerwca 2011 r.
• Zajadło, J. (2011). Idea równości we współczesnej filozofii prawa i filozofii polityki. Przegląd Sejmowy, (107)6, 11 30.