Sekularyzacja jako ars accommodandi Kryzys katolickiej idei reprezentacji

• Authors: Wojciech Buchner
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

CEL NAUKOWY: Artykuł stawia sobie za cel odpowiedź na pytanie o zewnętrzne i wewnętrzne przyczyny współczesnego procesu sekularyzacji w Kościele rzymskokatolickim. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł przedstawia proces sekularyzacji przede wszystkim jako konsekwencję aggiornamento, które wpłynęło na odejście współczesnego Kościoła od tradycyjnej zasady reprezentacji. Autor przyjmuje metodę historii idei w połączeniu z krytyczną analizą tekstów dokumentów soborowych oraz wybranych autorów, komentujących proces sekularyzacji przed, w trakcie i po Soborze Watykańskim II. PROCES WYWODU: Artykuł składa się z czterech głównych części oraz wstępu i wniosków płynących z analizy. Każda z części zawiera analizę zasadniczych przyczyn procesu sekularyzacji, wskazując najpierw na aspekty historyczne kryzysu, potem zaś na wynikające z ustaleń Soboru głębokie zmiany w funkcjonowaniu i wizerunku Kościoła posoborowego. W tym kontekście argumentacja dotyczy zmian związanych z tzw. zwrotem antropologicznym, dialogiem ekumenicznym i demokratyzacją struktur instytucjonalnych. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zasadniczym wnioskiem płynącym z analizy jest teza o kryzysie idei reprezentacji w Kościele posoborowym, który zrywa częściowo ze swoją tradycją, czerpiąc wzory ze świata zewnętrznego w imię przystosowania się do tzw. „rzeczy ziemskich”. Ten aspekt przystosowawczy związany jest z presją wywieraną na Kościół przez współczesność, jak również z otwartością samego Kościoła, postulowaną po raz pierwszy w sposób tak stanowczy przez Sobór i zwycięską orientację liberalną. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Do najważniejszych wniosków należy uznanie procesu sekularyzacji za proces destrukcyjny dla samego Kościoła, który nazbyt przyzwalająco odnosi się do współczesnych procesów, zagrażających jego dogmatom i pozycji w świecie demoliberalnym. Innowację stanowi ujęcie tego procesu w kontekście kryzysu idei reprezentacji, co wydaje się rozpoznaniem zasadniczego problemu, albowiem mamy dziś do czynienia z widocznym upadkiem autorytetu Kościoła w ramach Unii Europejskiej. Nasuwa się w związku z tym pytanie, czy Kościół katolicki zmienił się w sposób nieodwracalny, przyjmując – by tak rzec – barwy ochronne, i czy aby strategia taka nie powoduje pogłębienia się kryzysu.

Keywords

PL

sekularyzacja; reprezentacja; Kościół rzymskokatolicki; aggiornamento; katolicyzm polityczny; antropocentryzm; dialog; ekumenizm; protestantyzacja; demokratyzacja

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Polityki
• Year: 2018
• Volume: 9
• Issue: 27
• Pages: 41-61

Dates

published

2018-11-30

Contributors

author

Wojciech Buchner

References

• Amerio, R. (b.r.w.), Iota unum. Analiza zmian w Kościele katolickim, wyd. Antyk. Komorów.
• Blamires, H. (1978). The Christian Mind, ed. Servant Books, University of Michigan.
• Buchanan, P.J., (2013), Samobójstwo supermocarstwa. Czy Ameryka przetrwa do roku 2025?, przeł. J. Morka, wyd. „WEKTORY”, Wrocław.
• Burkhardt, J. (2009), Stulecie reformacji w Niemczech (1517-1617). Między rewolucją medialną a przełomem instytucjonalnym, przeł. J. Górny, wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa.
• Donoso Cortés, J. (2002), Discursos políticos, Editorial Tecnos, Madrid.
• Duquoc, Ch. (1975), Niejasności teologii sekularyzacji, przeł. W. Krzyżaniak, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
• Fischer-Wollpert, R.. (1990), Leksykon papieży, przeł. B. Białecki, wyd. Znak, Kraków.
• Gómez Dávila, N. (2006), Następne scholia do tekstu implicite, przeł. K. Urbanek, wyd. Furta Sacra, Warszawa.
• Gómez Dávila, N. (2009), Nowe scholia do tekstu implicite, przeł. K. Urbanek, wyd. Furta Sacra, Warszawa.
• Grzegorz XVI (2003), encyklika Mirari vos. O liberalizmie (1832), Te Deum. Wydawnictwo Tradycji Katolickiej, Warszawa.
• Jan Paweł II (1991), encyklika Centesimus annus, Libreria Editrice Vaticana, Watkan.
• Konstytucja Duszpasterska Gaudium et Spes (1982), wyd. Znak, Kraków, nr 332-334.
• Księga Koheleta (3,11), przekład wg Biblii Tysiąclecia, wyd. Pallottinum, Poznań-Warszawa, 1989.
• Lefebvre, M. (1992), List otwarty do zakłopotanych katolików, Poznań 1992.
• Lefebvre, M., (1995), Kościół przesiąknięty modernizmem, przeł. K. de Rougé, wyd. Canon, Chorzów.
• Leon XIII (1995), encyklika Immortale Dei. O państwie chrześcijańskim, (1885), wyd. Przeorat Matki Boskiej Fatimskiej.
• McAfee Brown, R. (1970), Rewolucja ekumeniczna. Wokół zagadnień katolicko-protestanckiego dialogu, przeł. H. Bednarek, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
• Paweł VI (1982), List Apostolski Octogesima adveniens, wyd. Znak, Kraków, nr 332-334.
• Paweł VI (1982), encyklika Populorum progressio, wyd. Znak, Kraków, nr 332-334.
• Poradowski, M. (1984), Kościół od wewnątrz zagrożony, Katolicki Ośrodek Wydawniczy Veritas, London.
• Schmitt, C. (2000). Teologia polityczna i inne pisma, przeł. M.A. Cichocki, wyd. Znak, Kraków.
• Vignelli, G. (2016), Rewolucja duszpasterska. Sześć słów-talizmanów w synodalnej debacie o rodzinie, przeł. A. Zielińska, wyd. Stowarzyszenie Kultury Chrześcijańskiej im. Ks. Piotra Skargi, Kraków.
• Weigel, G. (1995), Ostateczna rewolucja. Kościół sprzeciwu a upadek komunizmu, przeł. W. Buchner, wyd. W drodze, Poznań.
• Wenzel, K. (2007), Mała historia Soboru Watykańskiego II, przeł. J. Zychowicz, wyd. WAM, Kraków.