Wolność religii w zamyśle autorów Konstytucji RP z 1997 roku

• Authors: Janusz Stanisław Węgrzecki
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

CEL NAUKOWY: Artykuł rekonstruuje koncepcje wolności religii autorów Konstytucji RP z 1997 r. Zamysł autorów Konstytucji zawarty został w dwóch artykułach 25 i 53. Rekonstrukcja zamysłu autorów osiągnięta zostaje poprzez analizę koncepcji wolności religii przyjętą w artykułach 25 i 53 Konstytucji RP. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Istnieje wiele możliwych modeli wolności religii. Rozumienie wolności religii jest pochodne od rozumienia samej religii oraz wolności. Metody analityczne prowadzą do ustalenia listy możliwych modeli wolności religii. Metoda interpretacyjna pozwala zidentyfikować koncepcje wolności religii autorów Konstytucji RP. Metoda porównawcza pozwala umiejscowić koncepcje autorów Konstytucji na tle modeli wolności religii. PROCES WYWODU: Autorzy Konstytucji RP z 1997 r. kierowali się naczelnym motywem kompromisu, którego celem było zagwarantowanie dawnym funkcjonariuszom PRL przejścia bez żadnych negatywnych konsekwencji do nowego ustroju III RP. Kompromis jako naczelna idea tworzenia Konstytucji wpłynął również na przyjętą przez autorów Konstytucji koncepcję wolności religii. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Koncepcje wolności religii zawierają artykuły 25 i 53 Konstytucji RP. Artykuł 25 Konstytucji przyjmuje dwie koncepcje wolności religii. Pierwsza to negatywna wolność religijna, a religia traktowana jest jako sfera osobistego wyboru, przeżywana indywidualistycznie, ale w ramach instytucji religijnej. Druga to pozytywna wolność religijna, a religia traktowana jest jako sfera osobistego wyboru, przeżywana indywidualistycznie, ale w ramach instytucji religijnej. Artykuł 53 podobnie przyjmuje dwie koncepcje wolności religii. Pierwsza to negatywna wolność religijna, a religia traktowana jest jako sfera osobistego wyboru, przeżywana indywidualistycznie, w ramach osobistego doświadczenia religijnego. Druga to pozytywna wolność religijna, a religia traktowana jest jako sfera osobistego wyboru, przeżywana indywidualistycznie, w ramach osobistego doświadczenia religijnego. Pomiędzy tymi czterema koncepcjami wolności religii istnieją nierozwiązywalne napięcia. W Konstytucję RP z 1997 r. wpisane są aporie w odniesieniu do rozumienia wolności religii. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Proponowane rozwiązanie zdiagnozowanych napięć prowadzi do konieczności zmiany Konstytucji w zakresie rozumienia wolności religii. Autor artykułu opowiada się za rozwiązaniem, które można określić jako model republikańskiego-pluralistycznego sekularyzmu. Jako swoje cele uznaje przestrzeganie w sferze publicznej zasady równego respektu, wolności sumienia i religii, uznanie tożsamości podmiotu zbiorowego oraz integrację obywatelską. Cele te są osiągane poprzez przestrzeganie środków, jakimi są zasady separacji i neutralności.

Keywords

PL

religia; wolność; wolność religii; Konstytucja RP z 1997 roku

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Polityki
• Year: 2018
• Volume: 9
• Issue: 28
• Pages: 29-42

Dates

published

2019-01-17

Contributors

author

Janusz Stanisław Węgrzecki

References

• Legutko, R. (2007). Traktat o wolności. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
• Maclure, J. i Taylor, C. (2011). Secularism and Freedom of Conscience. Cambridge: Harvard University Press.
• Prostak, R. (2015). Wybór czy nakaz? Znak, 716, 14-21.
• Stawrowski, Z. (2012). Nawracajmy się wzajemnie! Wolność religijna jako fundament wspólnoty wspólnot. W: tegoż, Wokół idei wspólnoty. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej, 219-242.
• Stawrowski, Z. (2014). Aksjologia i duch konstytucji III Rzeczypospolitej. W: tegoż, Budowanie na piasku. Szkice o III Rzeczypospolitej. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej, 147-178.
• Weiler, J.H.H. (2003). Chrześcijańska Europa. Konstytucyjny imperializm czy wielokulturowość? Poznań: W Drodze.