Władza autorytarna w Grecji i w Rzymie

• Authors: Wojciech Buchner

Title variants

EN

Authoritarian Power in ancient Greece and Rome

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

CEL NAUKOWY: Artykuł stawia sobie za cel prezentację i analizę dwóch odmiennych form władzy autorytarnej w Grecji i w republikańskim Rzymie: tyranię i dyktaturę konstytucyjną. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Podstawową metodę stanowi analiza tekstów źródłowych oraz ich interpretacji przez późniejszych autorów zajmu­jących się myślą polityczną i prawniczą starożytności. PROCES WYWODU: Artykuł składa się z dwóch zasadniczych części. Pierw­sza prezentuje kwestie związanie z tyranią w Grecji, druga analizuje szczególny charakter rzymskiego pragmatyzmu politycznego, który przejawia się zwłaszcza w działaniu oryginalnie rzymskiej instytucji dyktatury konstytucyjnej. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zasadniczym wnioskiem płynącym z analizy jest teza o nieodzownym charakterze władzy autorytarnej jako gwa­ranta zachowania państwa w sytuacjach wyjątkowych, o czym także poucza nas współczesna rzeczywistość państw demoliberalnych, w których dochodzi do osłabienia gwarancji bezpieczeństwa wskutek braku instytucji silnej wła­dzy wykonawczej w okresach ostrych kryzysów politycznych, społecznych i gospodarczych. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Z uwagi na swe odnie­sienia historyczne artykuł może się przysłużyć refleksji nad współczesnymi kryzysami systemów demoliberalnych, stanowiąc niejako ostrzeżenie przed lekceważeniem form władzy autorytarnej dysponującej uprawnieniami i środ­kami skutecznego zażegnywania głębokich kryzysów.

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The goal of this article is the presentation and analysis of two different forms of the authoritarian power in Greece and in republican Rome: tyranny and constitutional dictatorship.   THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The basic method of this paper is an analysis of the texts based on authority of the ancient authors and of theirs posterior interpreters dealing with the political and legal thought of the antiquity.   THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article consists of the two fundamental parts. The first one presents questions connected with the tyrannical power in Greece; the second part analyses the particular character of the Roman political pragmatism, which becomes manifest in the originally Roman institution of the constitutional dictatorship.   RESEARCH RESULTS: The essential result of the analysis is the thesis that an authoritarian power is an indispensable safeguard of the State self-preservation in the emergency situations; it can be testified also by the reality of our contemporary demo-liberal States, where the public security can be in danger owing to the lack of the strong executive power in the periods of the serious political, social and economic crises. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: On account of its historical references the paper can be of service to the reflection on the contemporary crises in the demo-liberal systems and can be also of use as a warning against the slight of the forms of authoritarian power having at it’s disposal the authorization and the measures for staving off the existential dangers.

Keywords

PL

tyrania; dyktatura konstytucyjna; auctoritas; potestas; autorytaryzm; tyrania; dyktatura konstytucyjna; auctoritas; potestas; autorytaryzm

EN

tyrrany; constitutional dictatorship; auctoritas; potestas; authoritarian power

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Polityki
• Year: 2019
• Volume: 10
• Issue: 32
• Pages: 11-29

Dates

published

2019-05-24

Contributors

author

Wojciech Buchner

References

• Arystoteles (1964). Polityka. Tłum. L. Piotrowicz, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
• Burckhardt, J. (1941). Griechische Kultur. Safari-Verlag, Berlin.
• Carcopino, J. (2005). Silla e la monarchia mancata.Tascabili Bompiani, Milano.
• Cyceron (1999). O państwie, o prawach. Tłum. I. Żółtowska, Wydawnictwo Antyk, Kęty.
• M.T. Cicero (1890). L. Cornelio Balbo oratio ad iudices. Cambridge.
• Eurypides (2005). Błagalnice. [w]: Tragedie, tom II, Wyd. Prószyński i S-ka SA, Warszawa.
• Finley, M.I. (2000). Polityka w świecie starożytnym.Wyd. Znak, Kraków.
• Fritz, K. von (1976). Conservative Reaction and One Man Rule in Ancien Greece, [w]: Sschriften zur griechischen und römischen Vervassungsgeschichte und Verfassungstheorie. Walter de Gruyter, Berlin-New York.
• Fritz, K. von (1976). Emergency Powers in the Roman Republic. [w]: ibidem.
• Herodot (1959). Dzieje. Tłum. S. Hammer, Wyd. Czytelnik, Warszawa.
• Livius Titus (1988). Ab urbe condita libri. Rizzoli Libri, Milano.
• Machiavelli, N. (1972). Rozważania nad pierwszym dziesięcioksięgiem historii Rzymu Liwiusza. Przekład zbiorowy, Wyd. PIW, Warszawa.
• Meyer, E. (1964). Römischer Staat und Staatsgedanke. Artemis-Verlag Zürich.
• Momigliano, A. (1969). Quarto Contributo alla Storia degli Studi Classici e del Mondo Antico. Roma.
• Mommsen, Th. (1963). Römisches Staatsrecht. Benno Schwabe & CO, Basel/Stuttgart.
• Murray, O. (2004). Narodziny Grecji. Tłum. A. Twardecki, Wyd. Prószyński i S-ka SA, Warszawa.
• Platon (1958). Gorgiasz. Tłum. W. Wytwicki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Platon (1987). Listy. Tłum. M. Maykowska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Robinson, C.E. (1932). A History of Greece. Methuen & CO. LTD, London.
• Robinson, C.E. (1932). A History of the Roman Republic. Methuen & CO. LTD, London.
• Rossiter, C. L. (1948). The Constitutional Dictatorship. Crisis Government in the Modern Democracies. Princeton University Press.
• Ruperti, G.F.F. (1842). Handbuch der Römischen Alterthümer. Zweiter Teil, Hannover.
• Sabine G.H., Thorson, T.L. (1989), A History of Political Theory. Fourth International Edition.
• Satori, G. (1998). Teoria demokracji. Tłum.. P. Amsterdamski i D. Grynberg, Wydawnictwo
• Naukowe PWN, Warszawa.
• Schmitt, C. (2016). Dyktatura. Od źródeł nowożytnej idei suwerenności do proletariackiej walki klas. Tłum. K. Wudarska, Biblioteka Kwartalnika Kronos, Warszawa.
• Tukidydes (1988). Wojna peloponeska. Tłum. K. Kumaniecki, Wyd. Czytelnik, Warszawa.