Gombrowicz Hobbesem podszyty. Iwona, księżniczka Burgunda w świetle filozofii politycznej

• Authors: Dagmara Anna Śniowska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

CEL NAUKOWY: Zasadniczym celem artykułu jest przedstawienie interdy­scyplinarnej drogi interpretacji dzieł Witolda Gombrowicza. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Omawiam w nim problematykę ob­razu władzy i człowieka wyłaniającego się z twórczości autora Ferdydurke. Ana­lizie poddałam pierwszy dramat Gombrowicza, zatytułowany Iwona, księżniczka Burgunda. Kontekstem do niniejszych rozważań są koncepcje Arystotelesa oraz Thomasa Hobbesa odnoszące się do polityczności natury ludzkiej. Zastosowana metodologia obejmuje więc zarówno politologiczne, jak i literaturoznawcze narzędzia. PROCES WYWODU: Przedstawiłam zarys dyskusji pomiędzy klasycznym i nowożytnym postrzeganiem natury człowieka, a następnie – skonfrontowałam działania wybranych bohaterów z omawianymi stanowiskami wspomnianych myślicieli politycznych. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Okazuje się, że nie jest możliwe jedno­znaczne stwierdzenie, która z filozoficznych koncepcji była bliższa autorowi Ferdydurke. Można jednak uznać, że bardziej naturalne wydaje się analizowanie dzieł Gombrowicza w odniesieniu do myśli politycznej Hobbesa. Pewne jednak niuanse wskazują na to, że twórczość Gombrowicza omawiać można również z powodzeniem w kontekście koncepcji antycznych. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Konfrontowanie przemyśleń Witolda Gombrowicza z dorobkiem nauk o polityce może poszerzyć zarówno politologiczne, jak i literaturoznawcze horyzonty. Interesującym kierunkiem dalszych analiz może być odniesienie do szerszego kontekstu, a mianowicie: sporu „natura versus kultura”.

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to show the interdisciplinary way of interpretation of Witold Gombrowicz’s works. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: There has been discussed the issue of concept of human nature. I analysed the first Gombrowicz’s drama entitled Ivona, Princess of Burgundia. The context of my considerations are the concepts by Aristotle and Thomas Hobbes linked with the political aspects of human nature. The applied methodology includes thus both political science and literary studies research tools. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: First, there has been presented the discussion between classical and modern perception of human nature. Then, the behaviours of characters has been confronted with the concepts of the aforementioned political thinkers. RESEARCH RESULTS: It turns out that it is impossible to determine clearly which one of the philosophical concepts was closer to the idea of Ferdydurke’s author. However, it can be stated that analysis of Gombrowicz’s dramas is more natural from the Hobbes’ perspective. Nevertheless, some nuances indicate that Gombrowicz’s works can also be successfully discussed with reference to Aristotle’s political thought. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, RECOMMENDATIONS: Confrontation of the reflections expressed by the author of Ferdydurke with the achievements of political science can broaden both literary studies and political science horizons. The context of discussion ’nature versus nurture’ will be an interesting way of further analysis.  

Keywords

PL

Witold Gombrowicz; natura ludzka; nauki o polityce; literaturoznawstwo; Witold Gombrowicz; natura ludzka; nauki o polityce; literaturoznawstwo

EN

Witold Gombrowicz; human nature; political sciences; literary studies

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Horyzonty Polityki
• Year: 2019
• Volume: 10
• Issue: 32
• Pages: 73-86

Dates

published

2020-01-27

Contributors

author

Dagmara Anna Śniowska

References

• Arystoteles (2012). Polityka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Franczak, J. (2015). Trzy i pół dramatu. W: W. Gombrowicz, Dramaty. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 460-470.
• Gombrowicz, W. (2012). Testament. Rozmowy z Dominique de Roux. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Gombrowicz, W. (2015). Dramaty. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Hobbes, T. (2009). Lewiatan czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego. Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Jarzębski, J. (2014). Gombrowicz i Szekspir. Pamiętnik Literacki, 105/3, 79-91.
• Świercz, P. (2010). Znaczenie pojęcia „natura” w doktrynie politycznej Thomasa Hobbesa na tle koncepcji zoon politikon. Horyzonty Polityki, 1(1), 111-129.
• Świercz, P. (2011). Polityczny potencjał człowieka – mądrość, miłość, strach a państwo w refleksji europejskiej. Horyzonty Polityki, 2(2), 11-43.