O najstarszych polskich przekładach literatury słowackiej

• Authors: Lucyna Spyrka

Title variants

EN

About the Oldest Polish Translations of Slovak Literature

SK

O najstarsich polskych prekladoch slovenskej literatury

• Languages of publication: PL

Abstracts

SK

Studia vychadza z navrhnuteho J. Jarniewiczom clenenia postoją prekla- datelov na zakonodarcov a vel'vyslancov. Polske preklady slovenskej literatury spravidla existuju v ulohe zastupcu póvodnej literatury a kultury. Okolnosti suvisiace so vznikom alebo zverejnenim najstarsich polskych prekladov tejto literatury: l'udovej piesne, ktora je castou romanu J. Rostworowskeho Zamek na Czorsztynie, romanu J. Kalinciaka Restavra- cia v preklade P. Stalmacha a dramy J. Gregora Tajovskeho Matka prelozenej F. Gwiżdżom ukazuju, ze motlvy, ktorymi sa riadili tito prekladatelia, azda neboli spojene iba s pocitom misie a tuzbou byt velvyslancom prelozeneho diela, autora a póvodnej literatury

EN

The article refers to J. Jarniewicz’s concept of two types of translators attitude: legislator and ambassador. Polish translations of Slovak literature generally exist as a representative of the original literature and culture. Circumstances of creating and publication of the oldest Polish translations of this literature: a folk song, part of J. Ros- tworowski’s novel Zamek na Czorsztynie, a novel by J. Kalinciak Restavracia translated by P. Stalmach and a drama Matka by J. Gregor Tajovsky translated by F. Gwiżdż, shows the motives behind these translators probably were not necessarily associated only with the mission and with the desire to be an ambassador of a translated work, author and primary literature.

Keywords

EN

translation; history; Slovak literature; Polish literature; translator

SK

preklad; dejiny; slovenska literatura; polska literatura; prekladatel

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Przekłady Literatur Słowiańskich
• Year: 2018
• Volume: 9
• Issue: 1
• Pages: 183-200

Dates

published

2018

Contributors

author

Lucyna Spyrka

References

• Beńova J., 2011: Jozef Gregor Tajovsky. W: V. Stefko et al.: Dejiny slovenskej dramy 20. storocia. Bratislava, Divadelny ustav, s. 71—114.
• Bogacki R., 1970: Paweł Stalmach a Słowacja. W: M. Bobrownicka, red.: Związki i paralele literatur polskiej i słowackiej. Wrocław, Zakład Narodowy im. Os¬solińskich, s. 109—113.
• Bogacki R., 1972: Rola Śląska Cieszyńskiego w kontaktach kulturalnych polsko- słowackich w XIX i XX wieku (do roku 1939). W: M. Bakos, red.: Vzt'ahy slovenskej a polskej literatury od klasicizmu po sucasnost'. Bratislava, Vydava- tel’stvo Slovenskej akademie vied, s. 241—251.
• Even-Zohar I., 2009: Miejsce literatury tłumaczonej w polisystemie literackim. M. Heydel, tłum. W: P. Bukowski, M. Heydel, red.: Współczesne teorie prze¬kładu. Antologia. Kraków, Znak, s. 197—203.
• Gałązka W., [online]: Dla kogo i po co ta strona. Dostępne w Internecie: http:// literaturabulgarska.vilnet.pl/ [dostęp: 10.03.2018].
• Gałęzowski M., 2010: Senator z Podhala. „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, nr 1—2, s. 120—126. dostępne w Internecie: http://pamiec.pl/pa/biblioteka- cyfrowa/biuletyn-instytutu-pam/ 10167,nr-1-22010.html [dostęp: 23.04.2014].
• Gregor Tajovsky J., 1906: Matka. „Slovensky divadelny ochotnik”, zvazok 25.
• Gregor Tajovsky J., 1925: Matka. F. Gwiżdż, tłum. Warszawa, Biblioteka „Gazety Ludowej”.
• Homola I., Brożek L., red., 1969: Korespondencja Pawła Stalmacha. Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• http://slowackieklimaty.pl/cms/10/onas [dostęp: 10.03.2018].
• http://www.grojcowianie.org/index.php?option=com_content&view=arti cle&id=588:senator-feliks-gwid-1885-1952&catid=21:historia&Itemid=51 [dostęp: 23.04.2014].
• http://zlatyfond.sme.sk/dielo/896/Tajovsky_Matka/bibliografia [dostęp: 10.01.2014].
• https://bs.sejm.gov.pl/F/JMR8XAPPDJDRNEQMES77MMLJV6R738KJ9P3Y8HA YJF32FPMVV8-07198?func=full-set-set&set_number=045007&set_entry =000003&format=999 [dostęp: 23.04.2014].
• Jagiełło M., 2005: Słowacy w polskich oczach. T. 2. Warszawa, Biblioteka Naro¬dowa — Nowy Targ, Podhalańska Wyższa Szkoła Zawodowa.
• Jarniewicz J., 2002: Tłumacz jako twórca kanonu. W: R. Lewicki, red.: Przekład. Język. Kultura. Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 35—42.
• Kalinciak J., 1976a: Restavracia. Obrazy z nedavnych ćias. Bratislava, Tatran.
• Kalinciak J., 1976b: Restauracja. Obrazy z życia węgierskiego z niedawnych czasów. P. Stalmach, tłum. „Gwiazdka Cieszyńska”, nr 1—19.
• Kalinciak J., 2009: Vlastny zivotopis. Zlaty fond dennika „Sme” Dostępne w In¬ternecie: http://zlatyfond.sme.sk/ dielo/1053/ Kalin ciak_Vlastny-zivotopis/1, [dostęp: 15.03.2018].
• Karta Tłumacza Polskiego wydana przez Stowarzyszenie Tłumaczy Polskich, [online]. Dostępne w Internecie: https://www.stp.org.pl/ karta-tlumacza- polskiego/ [dostęp: 14.09.2017].
• Kolbuszewski J., 1970: Pierwsze polskie przekłady poezji słowackiej. W: M. Bo- brownicka, red.: Związki i paralele literatur polskiej i słowackiej. Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 87—99.
• Kolbuszewski J., 1972: Echa słowackiego odrodzenia narodowego w Polsce. W: M. Bakos, red.: Vzt'ahy slovenskej a połskej literatury od klasicizmu po sucasnost'. Bratislava, Vydavatelstvo Slovenskej akademie vied, s. 91—116.
• Lubosz B., 1986: Paweł Stalmach (1824—1891). Pierwszy z budzicieli ducha na¬rodowego na Śląsku Cieszyńskim. Redaktor „Gwiazdki Cieszyńskiej”. Twórca i pierwszy prezez Macierzy Ziemi Cieszyńskiej. Katowice, Katowickie Towa¬rzystwo Społeczno-Kulturalne.
• Majerek R., 2005: Literatura słowacka w Polsce. Zagadnienia recepcji i badań lite¬rackich. W: J. Purchla, M. Vasaryova, red.: Kim są Słowacy? Historia, kultura, tożsamość. Kraków, Międzynarodowe Centrum Kultury, s. 151—168.
• Markiewicz H., 1994: O polskich mistyfikacjach literackich. „Dekada Literacka”, nr 8. Dostępne w Internecie: http://www.dekadaliteracka.com.pl/?id=3181& siteback=archiwum [dostęp: 17.09.2017].
• Mierzwa P., 2014: Energia elektryczna. Rozmowa zKatariną Salamun-Biedrzycką. „Dwutygodnik. com”, nr 139/08. Dostępne w Internecie: www.dwutygodnik. com/artykul/5374-energia-elektryczna.html [dostęp: 10.03.2018].
• Orłoś T.Z., 1997: Wzajemne wpływy językowe czesko-polskie i ich uwarunkowania historyczne. W: T.Z. Orłoś, J. Damborsky, red.: Konsekwencje sąsiedztwa polsko--czeskiego dla rozwoju języka i literatury. Wrocław, Uniwersytet Wrocławski.
• Papierz M., 1999: „Nieprzetłumaczalna” Reśtavracia Jana Kalinćiaka w dwóch polskich przekładach. W: H. Mieczkowska, T.Z. Orłoś, red.: Odrodzenie na¬rodowe w Czechach i na Słowacji. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Ja¬giellońskiego, s. 225—230.
• Pauliny E., 1951: Jan Kalinćiak, Reśtavracia. „Slovenska Rec”, c. 9—10, s. 300.
• Piotrowski A., 1972: Feliks Gwiżdż a Słowacja. W: M. Bakos, red.: Vzt'ahy sloven- skej a połskej literatury od klasicizmu po sućasnost'. Bratislava, Vydavatel’stvo Slovenskej akademie vied, s. 213—222.
• Rostworowski J., 1918: Zamek na Czorsztynie. „Tygodnik Polski i Zagraniczny”, t. 4, nr 40—42, s. 13—24, 35—45, 52—64.
• Russocka J., 1972: Literatura słowacka w polskich czasopismach okresu międzywo¬jennego. W: M. Bakos, red.: Vztahy slovenskej a połskej literatury od klasicizmu po sućasnost'. Bratislava, Vydavatelstvo Slovenskej akademie vied, s. 193—206.
• Sadkowski W., 2013: Odpowiednie dać słowu słowo. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Smólski G., 1908: Odgłos ze Słowaczyzny. „Świat Słowiański”, nr 46, s. 906.
• Spyrka L., 2016: Dramat słowacki w Polsce. Przekład w dialogu kultur bliskich. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 199—221.
• Stalmach P., 1910: Pamiętniki. W: E. Grim: Paweł Stalmach: jego życie i działal¬ność w świetle prawdy. Cieszyn, „Dziedzictwo błog. Jana Sarkandra dla ludu polskiego na Śląsku”, s. 131—310.
• Toury G., 2000: Pojęcie „domniemanego przekładu”. Zaproszenie do nowej dyskusji. J. Fast, tłum. W: P. Fast, K. Zemła, red.: Komparatystyka literacka a przekład. Katowice, Wydawnictwo Śląsk, s. 19—35.
• Zaleska Z.: Nic nie zgrzyta. Rozmowa z Andrzejem Jagodzińskim. „Dwutygo- dnik.com”, nr 135/06. Dostępne w Internecie: www.dwutygodnik.com/ artykul/5270-nic-nie-zgrzyta.html [dostęp: 10.03.2018].

Identifiers

ISSN

1899-9417