Rola formacji wojskowych w ratowaniu polskich dóbr kultury w latach 1914-1920

• Authors: Hanna Łaskarzewska

Title variants

EN

The role of military formations in saving Polish cultural property in 1914-1920

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono różnorodną aktywność w ratowaniu polskich dóbr kultury po 1918 roku, zarówno przez polskie władze wojskowe różnego szczebla, jak i działania społeczne, w których uczestniczyli wojskowi. Wśród nich, zdemobilizowani z armii zaborczych Polacy, skupieni w Związku Wojskowych Polaków, działającym aktywnie na terenach rosyjskich i ukraińskich. Inną grupę stanowili byli żołnierze Wojska Polskiego, którzy – zwolnieni ze służby czynnej, najczęściej w wyniku odniesionych ran – współpracowali z Towarzystwem Straży Kresowej. Uwzględniono także informacje o roli wojskowych gubernatorów, którzy z ramienia zaborczych armii zarządzali okupowanymi ziemiami polskimi w latach 1914-1918.

EN

The article presents various activities in saving Polish cultural property after 1918, both by the Polish military authorities at various levels and by social activits including some military personel. Among them, demobilized from former German, Austrian and Russian armies, gathered in the Union of Military Poles, active in Russian and Ukrainian territories. Former Polish Army soldiers were another group, who – dismissed from active service, most often as a result of their wounds - cooperated with the Society of Borderland Guard. Aditionally some information about the activities taken by the military authorities of Russia, German, and Austria who managed the Polish teritory at the years of 1914-1918 were also included

Keywords

EN

World War I; cultural wartime losses; saving the cultural property; cultural heritage; Polish Army; partitions of Poland

PL

I wojna światowa; straty dóbr kultury; ochrona i zabezpieczanie zbiorów; dziedzictwo kulturowe; Wojsko Polskie; zabory - austriacki, rosyjski, niemiecki

• Publisher: Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
• Journal: Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
• Year: 2019
• Issue: 1(10)
• Pages: 51-66

Dates

published

2019

Contributors

author

Hanna Łaskarzewska

• Polskie Towarzystwo Bibliologiczne, Polska

References

• Czołowski A., Wspomnienia z dni listopadowych 1918 roku, [w:] Teraz będzie Polska. Wybór pamiętników z okresu I wojny światowej, wstęp, oprac. i przypisy A. Rosner, Warszawa 1988;
• Czołowski A., Zniszczenia wojenne bibliotek małopolskich, [w:] Pamiętnik Trzeciego Zjazdu Bibliofilów Polskich we Lwowie w Zielone Świątki 25 V-29 V 1928, Lwów 1929;
• Koskowski A., Czerwony Pułk Warszawy, Warszawa 1977;
• Seruga J., Niszczenie archiwów w b. okupacji austriackiej b. Królestwa Polskiego w czasie wojny światowej, Warszawa 1922;
• Sochaniewicz K., Sprawa rewindykacji archiwów i mienia kulturalnego Polski od Rosji, Warszawa 1921;
• Sprawozdanie Polskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości na Rusi za czas od 26 marca 1917 do 31 grudnia 1917, Kijów 1918.
• Gebert B., Z działalności referenta zabytków przy dowództwie 6-ej Armii (od 29/IX 1919 do 31/XII 1920), „Exlibris” 1922, z. 4;
• Łaskarzewska H., Nasza niepamięć. Losy zbiorów polskich w latach 1914-1920, „Roczniki Biblioteczne” 2014, R. 58;
• Seruga J., Kilka uwag o tworzeniu się współczesnego Wojska Polskiego, „Przegląd Współczesny” 1929, t. 31, nr 90;
• Seruga J., O szanowaniu pamiątek historycznych i kulturalnych przez polskiego żołnierza, „Wiarus” 1919, R. 2, z. 15.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2034946