Militarne aspekty Insurekcji Kościuszkowskiej

• Authors: Janusz Odziemkowski

Title variants

EN

Military aspects of the Kościuszko Insurrection

Abstracts

EN

The insurrection of 1794 headed by Tadeusz Kościuszko, the hero of American Independence War, was an attempt to save Polish statehood. As a result of the second partition of Poland in 1793, most of the country was seized by Russia and Prussia. Majority of the military equipment was lost. In 1794 the insurgents lacked weapons, ammunition, experienced commanders. Polish industry was unable to provide the insurgents with the necessary supplies. Many volunteer formations were armed with scythes and pikes. Both the Russian and Prussian armies were vastly superior in numbersand better equipped. Despite such difficult conditions the insurgents initially achieved several successes (the Battle of Racławice, the defense of Warsaw, the capture of Vilnius). The insurrection collapsed after eight months of fighting. The aftermath of the defeat was the third partition of Poland. The insurgents’ determination, motivated by great desire for freedom and independence, showed that Poland found the strength for its rebirth and marked the beginning of over hundred years long struggle for the restitution of Polish statehood.

PL

Insurekcja 1794 roku, na której czele stanął Tadeusz Kościuszko, bohater amerykańskiej wojny o niepodległość, była próbą ratowania państwowości polskiej. W wyniku drugiego rozbioru Polski w 1793 roku ponad połowę terytorium kraju zagarnęły Rosja i Prusy. Utracono dużą część wyposażenia wojska. Powstańcom 1794 roku brakowało broni, amunicji, doświadczonych dowódców. Polski przemysł nie był w stanie zapewnić walczącym niezbędnego zaopatrzenia. Wiele oddziałów ochotniczych było uzbrojonych w piki i kosy. Armie rosyjska i pruska dysponowały zdecydowaną przewagą liczebną, były też lepiej wyposażone. Mimo tak trudnych warunków powstańcy początkowo odnieśli szereg sukcesów (bitwa pod Racławicami, obrona Warszawy, zdobycie Wilna). Insurekcja upadła po ośmiu miesiącach, a następstwem klęski był trzeci rozbiór Polski. Determinacja powstańców, płynąca z głębokiego pragnienia wolności i niepodległości, dowiodła, że Polska znalazła siły do swego odrodzenia i zapoczątkowała trwającą ponad sto lat walkę o odbudowę Państwa Polskiego.

Keywords

PL

niepodległość; kadra dowódcza; ochotnicy; armia powstańcza; zaopatrzenie; insurekcja; wyposażenie

EN

insurrection; equipment; supply; commanding staff; insurgent army; volunteers; independence

• Publisher: Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
• Journal: Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
• Year: 2021
• Issue: 1(15)
• Pages: 7-18

Dates

published

2021

Contributors

author

Janusz Odziemkowski

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska

References

• Wojda K., O Rewolucyi Polskiej w roku 1794, Poznań 1987.
• Bauer K., Wojsko koronne powstania kościuszkowskiego, Warszawa 1981;
• Herbst S., Z dziejów wojskowych powstania kościuszkowskiego 1794 r., Warszawa 1983;
• Powstanie Kościuszkowskie w dokumencie archiwalnym, oprac. B. Sobolowa, Warszawa 1985;
• Rawski T., Wojsko Rzeczypospolitej Obojga Narodów wobec groźby unicestwienia państwa (1793-1794), [w:] Insurekcja Kościuszkowska w dziejach i tradycji, Warszawa 2004;
• Szyndler B., Powstanie Kościuszkowskie 1794, Warszawa 1994;
• Tadeusz Kościuszko w historii i tradycji, oprac. J. S. Kopczewski, Warszawa 1968;
• Tokarz W., Rozprawy i szkice, t. 2, Warszawa 1959;
• Trębicki A., Opisanie Sejmu Ekstraordynaryjnego Podziałowego roku 1793 w Grodnie. O Rewolucji roku 1794, Warszawa 1967;

Identifiers

Biblioteka Nauki

2027321