Kilka uwag o zróżnicowaniu społecznym w wojsku

• Authors: Magdalena Baran-Wojtachnio

Title variants

EN

A few remarks on social differentiation in the military

Abstracts

EN

Social differentiation and diversity are terms which are increasingly common in scientific and popular discourse. Underlying the social and cultural diffe- rentiation of societies are migration processes. In addition, the functioning of modern organizations is primarily based on knowledge, and the ability to learn and its continuity of learning are the foundations of their develop- ment. Moreover, the culture of organizations of this kind promotes open- ness, people-orientation, diversity of people and their opinions. Meanwhile, in the literature of the 20th century, the military was described as a total in- stitution, which is characterized by a high level of hierarchy and bureaucracy and internal homogeneity of personnel composition. The purpose of this ar- ticle is to present the social differentiation in the army, which was the sub- ject of the author’s research carried out as part of his doctoral dissertation. This article presents theoretical considerations of social differentiation and provides an overview of selected articles and monographs on social diffe- rentiation (on economic sciences defined as social diversity, which will be discussed further) which were available in 2018. I primarily refer to western literature to show how the phenomenon has been understood and clearly studied in armies more social diverse than the Polish Army yet.

PL

Zróżnicowanie i różnorodność to terminy, które coraz częściej występują w dyskursie naukowym i popularnonaukowym. Podłożem społecznego i kul- turowego różnicowania się społeczeństw są m.in. procesy migracyjne1. Po- nadto funkcjonowanie współczesnych organizacji opiera się przede wszyst- kim na wiedzy, a umiejętność uczenia się i jego ciągłość są podstawami ich rozwoju2. Kultura organizacji tego rodzaju promuje otwartość, orientację na ludzi, różnorodność osób i ich opinii. Tymczasem w literaturze XX w. wojsko określano jako instytucję totalną3, którą wyróżnia wysoki stopień hierar- chizacji i biurokratyzacji oraz wewnętrzna homogeniczność składu osobo- wego. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie tematu zróżnicowania społecznego w wojsku, które było przedmiotem badań autorki zrealizowa- nych w ramach rozprawy doktorskiej4. Przedstawiono tę jej część (niektóre fragmenty są oryginalnie przytoczone), która dotyczy teoretycznych roz- ważań nad zróżnicowaniem społecznym oraz stanowi przegląd wybranych artykułów i monografii poruszających problem zróżnicowania społecznego (w naukach ekonomicznych definiowanego jako różnorodność społeczna, o czym będzie mowa dalej) dostępnych w 2018 r. Autorka artykułu odwołuje się przede wszystkim do literatury zachodniej, by pokazać sposób rozumie- nia i badania zjawiska w armiach wyraźnie bardziej zróżnicowanych społecz- nie niż jeszcze do niedawna Wojsko Polskie.

Keywords

PL

zróżnicowanie społeczne; różnorodność; wojsko

EN

social differentiation; diversity; army; total institution

• Publisher: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej
• Journal: Bezpieczeństwo Obronność Socjologia
• Year: 2021
• Issue: 15/16
• Pages: 69-89

Dates

published

2021

Contributors

author

Magdalena Baran-Wojtachnio

• Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita

References

• Andriessen O., Berghe W.V., Sterckx L., Grenzen aan eenheid. De beleving en waardering van diversiteit en inclusiviteit onder medewerkers van Defensie, Sociaal en Cultureel Planbureau, Haga 2017.
• Andrzejewski S., Military organization and society, The Grove Press, Londyn 1954.
• Bantel K.A., Jackson S.E., Top management and innovations in banking: does the composition of the top team make a difference?, „Strategic Management Journal” 1989, vol. 10, s. 107–124.
• Baran-Wojtachnio M., Realne i potencjalne zróżnicowanie społeczne żołnierzy zawodowych w Wojsku Polskim jako instytucji uczącej się, rozprawa doktorska przygotowana pod kierunkiem dr hab. I. Grabowskiej, Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Warszawie, Warszawa 2019.
• Begeç S., Saruhan S.C., More effective management perspective by using diversities: in the army examples, „Journal of Yasar University” 2013, vol. 30 (8), s. 5009–5020.
• Bielicki T. i in., Nierówności społeczne w Polsce: antropologiczne badania poborowych w trzydziestoleciu 1965–1995, Zakład Antropologii PAN, Wrocław 1997.
• Bodziany M., Komunikacja międzykulturowa w wielonarodowych jednostkach wojskowych, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych, Wrocław 2012.
• Bourdieu P., Passeron J.C., Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, tłum. E. Neyman, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Castles S., de Hass H., Miller M.J., The age of migration. International population movements in the modern world, Palgrave Macmillan, Londyn 2016.
• Dojwa-Turczyńska K., Zarządzanie różnorodnością kulturową w organizacji: wybrane aspekty w kontekście grup dyspozycyjnych, [w:] Grupy dyspozycyjne w systemie współpracy transgranicznej na rzecz bezpieczeństwa, red. J. Maciejewski, M. Stochmal, A. Sokołowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2015, s. 103–128.
• Domański H., Struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004, 2007.
• Drucker P.F., Post-Capitalist Society, Butterworth-Heinemann, Nowy Jork 2004.
• Goffman E., Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach instytucji totalnych, tłum. J. Łaszcz, O. Waśkiewicz, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2011. https://www.bing.com/search?q=army+diversity+slides&form=EDGEAR&qs=PF&cvid=dbb765aade91444cb5af932d28b68a3b&cc=PL&setlang=pl&PC=HCTS (dostęp: 16.10.2015). https://www.gardenswartzrowe.com/why-g-r (dostęp: 31.07.2020).
• Jackson S.E., Team composition in organizational settings: issues in managing an increasingly diverse work force, [w:] Group process and productivity, red. S. Worchel, W. Wood, J.A. Simpson, Sage, Newbury Park 1992, s. 136–180.
• Janicka K., Słomczyński K., Struktura społeczna w Polsce: klasowy wymiar nierówności, „Przegląd Socjologiczny” 2014, vol. (63) 2, s. 55–72.
• Lomsky-Feder E., Ben-Ari E., Managing diversity in context: unit level dynamics in the Israel Defense Forces, „Armed Forces & Society” 2013, vol. 39 (2), s. 193–212.
• Lourenco P.R., Dimas I.D., Rebelo T., Effective workgroups: the role of diversity and culture, „Journal of Work and Organizational Psychology” 2014, vol. 30, s. 123–132.
• Kaczmarek K., Herberta Spencera teoria zróżnicowania społecznego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2003, rok LXV, vol. 3, s. 201–215.
• Maciejewski J., Grupy dyspozycyjne. Analiza socjologiczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2014.
• Merton R.K., Social theory and social structure, The Free Press, Glencoe 1957.
• Mleczko I., Pustułka P., Sarnowska J., Buller M., Nowe oblicza konfliktu ról wśród młodych Polek i Polaków w świetle łączenia rodzicielstwa ze studiami i pracą zawodową, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2019, t. XV, nr 3.
• Nuciari M., Coping with diversity: military and civilian actors in MOOTW, „International
• Review of Sociology” 2007, vol. 17 (1), s. 25–53.
• Organizacje uczące się. Model dla administracji publicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, red. K. Olejniczak, Warszawa 2012.
• Ossowski S., Z zagadnień struktury społecznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1968.
• Piotrowska-Trybull M., Jabłońska-Wołoszyn M., Atrybuty różnorodności żołnierzy kobiet w świetle wyników badań pilotażowych, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi” 2017, vol. 116/117 (3/4), s. 39–52.
• Richardson R., Resteigne D., Bonneu M., Perspectives on diversity in the military: a comparison between Belgium and the Netherlands, „International Journal of Social Science Studies” 2014, vol. 2 (3), s. 38–49.
• Roszkowska-Śliż M., Różnorodność źródło efektywności i innowacji, https://odpowiedzialnybiznes.pl/artykuly/roznorodnosc-zrodlo-efektywnosci-i-innowacji/ (dostęp: 9.11.2021).
• Segal D.R., Diversity in the American Military, „Sociological Forum” 1999, vol. 14 (3), s. 531–539.
• Shamir B., Ben-Ari E., Challenges of military leadership in changing armies, „Journal of Political and Military Sociology” 2000, vol. 28 (1), s. 43–59.
• Soeters J., van der Meulen J., Cultural diversity in the Armed Forces: an international comparison, Routledge, London 2007.
• Strelau J., Różnice indywidualne, historia, determinanty, zastosowania, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014.
• Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa 2003.
• Thomas D.A., Ely R.J., Making differences matter: a new paradigm for managing diversity, „Harvard Business Review” 1996, vol. 74 (5), s. 79–90.
• Wiatr J.J., Armia i społeczeństwo. Wprowadzenie do socjologii wojska, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1960.

Identifiers

Biblioteka Nauki

2176032