Poetyka transnarodowa

• Authors: Jahan Ramazani

Title variants

EN

Transnarodowy modernizm a problem temporalnej spacjalizacji w Budowie chińskiego muru Franza Kafki

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Fragment książki Jahana Ramazaniego A Transnational Poetics. Książka ta zaproponowała opis anglojęzycznego piśmiennictwa literackiego należącego do wielu kultur literackich, który wydobył interesujący potencjał badanej przez niego poezji oraz określił nowe pole rozpoznań teoretycznych. Zamiast powracających napięć wertykalnych między literaturą widzianą globalnie (kosmopolityczną, łatwą do przełożenia na każde realia kulturowe) i lokalnie (przekonaną, iż zakorzenienie stanowi całkowicie wystarczalne i niepojęte dla innych źródło twórczości) Ramazani wskazał na decydującą wartość przemieszczeń horyzontalnych. Nie znosi się w nich całkowicie poznawczej nieprzejrzystości tego, co swojskie, ale i zachowuje się fascynującą zagadkowość nieoczekiwanych oraz udanych transmisji swojskości w inne miejsca i przestrzenie. Literatura ujawnia wówczas zdolność przenoszenia jednej lokalności w świat lokalności innej, powodując konfuzje i pobudzenia, nieporozumienia oraz odkrycia, dzięki którym nieustannie budowana jest twórcza transnarodowa i translokalna wspólnota literacko-kulturowa.

EN

Zazwyczaj przyjmuje się, że czas postrzegany może być tylko w kategoriach przestrzennych i że spacjalizacja czasu, uzależniając go ściśle od tego, co materialne, ogranicza moc jego abstrakcyjności lub wirtualności. Literatura modernistyczna, tak jak zwykle ją się rozumie, przyswaja ten paradygmat, sugerując jednocześnie, że również przestrzeń tłumaczyć można w kategoriach czasowych, temporalizacja przestrzeni dekonstruuje fasadę trwałych oraz skodyfikowanych znaczeń przestrzennych. Derrida definiuje tę czasoprzestrzenną (inter)reakcję i logiczną współznaczenie jako  „rozsunięcie” (espacement). Niemniej jednak analizy czasu i czasowości, jak również przestrzeni/miejsca i przestrzenności w twórczości modernistycznej  często wpadają w pułapkę z powodu problemu czasowego następstwa, a następnie z powodu błędnego przekonania, że przestrzeń jest nieruchoma. Problem następstwa znajduje się w przekonaniu, że czas płynie i przestaje być natychmiast(owy), pozostawiając po sobie tylko Derriański „ślad”, który jest przestrzenny. Pojęcie to jest problematyczne, ponieważ opiera się na implikacjach, że przestrzeń jest nieruchoma i pasywna, wbrew temporalnej „rozsunięcie” czy temporalnemu następstwu, i że ślady czasu są w niej biernie odciśnięte. Dowodzę, że przestrzeń daleka jest od nieruchomości i pasywności. Jej dynamika czyni spacjalizację czasu problematyczną.  Opowiadanie Franza Kafki „Budowa Chińskiego Muru” (napisane w 1917 roku) jest dobrym przykładem modernistycznej twórczości, która nie tylko problematyzuje pojęcia czasu i czasowości oraz przestrzeni i przestrzenności, ale stawia w centrum problem spacjalizacji czasu.

Keywords

PL

globalizm; poetyka; kultura narodowa; transnarodowość; orientalizm

EN

temporalizacja przestrzeni; spacjalizacja przestrzeni; modernizm; Franz Kafka; temporalizacja przestrzeni; spacjalizacja przestrzeni; modernizm; Franz Kafka

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2015
• Issue: 2
• Pages: 42-65

Dates

published

2015-12-02

Contributors

author

Jahan Ramazani

References

• Abu-Lughod, Janet. „Going Beyond Global Babble”. W Culture, Globalization and the World-System, zredagowane przez Anthony D King, 133. London: Macmillan, 1991.
• Amoko, A. O. „The Problem with English Literature: Canoncity, Citizenship, and the Idea of Africa”. Research in African Literatures 32, nr 4 (2001): 19–43.
• Appadurai, Arjun. Modernity at Large: Cultural Dimensions of Globalization. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1996.
• Appiah, Anthony. Cosmopolitanism: Ethics in a World of Strangers. New York: Norton, 2006.
• Auden, Wystan Hugh. The Dyer’s Hand and Other Essays. New York: Vintage Books, 1968.
• Auden, Wystan Hugh. „Writing”. W The Dyer’s Hand and Other Essays, 23. New York: Vintage Books, 1968.
• Bachtin, Mihail Mihajlovič. Problemy literatury i estetyki. Przetłumaczone przez Wincenty Grajewski. Warszawa: Czytelnik, 1982.
• Bachtin, Mihail Mihajlovič. „Słowo w powieści”. W Problemy literatury i estetyki, przetłumaczone przez Wincenty Grajewski. Warszawa: Czytelnik, 1982.
• Barkan, Elazar, i Ronald Bush, red. Prehistories of the Future: The Primitivist Project and the Culture of Modernism. Stanford University: Stanford University Press, 1996.
• Bennett, Louise. „Bans a Killin”. W Selected Poems, zredagowane przez Mervyn Morris. Kingston: Sangster’s Book Stores, 4-5.
• Bennett, Louise. Selected Poems. Zredagowane przez Mervyn Morris. Kingston: Sangster’s Book Stores, 1983.
• Bennett, Louise. „South Parade Peddler”. W Selected Poems, zredagowane przez Mervyn Morris. Kingston: Sangster’s Book Stores, 83-84.
• Bernstein, Charles. Dark City. Los Angeles: Sun and Moon Press, 1994.
• Bernstein, Charles. „The Lives of the Toll Takers”. W Dark City, 23. Los Angeles: Sun and Moon Press, 1994.
• Bhabha, Homi K. Miejsca kultury. Przetłumaczone przez Tomasz Dobrogoszcz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2000.
• Bitek, Okot p’. „Song of Lawino” and „Song of Ocol”. London: Heinemann, 1984.
• Brathwaite, Kamau. „Calypso”. W The Arrivants, 49. New York: Oxford University Press, 1973.
• Brathwaite, Kamau. The Arrivants. New York: Oxford University Press, 1973.
• Brennan, Timothy. At Home in the World: Cosmopolitanism Now. Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1997.
• Brooker, Peter, i Andrew Thacker, red. Geographies of Modernism: Literatures, Cultures, Spaces. New York: Routledge, 2005.
• Brown, Richard Danson. Aestheticism & Modernism: Debating Twentieth-Century Literature 1900-1960, 2005.
• Casanova, Pascale. „Literature as World”. New Left Review 31 (2005): 72.
• Chen, Xiaomei. „Rediscovering Ezra Pound: A Postcolonial ‘Misreading’ of a Western”. Paideuma 22, nr 2–3 (1994): 81–105.
• Chin, Marilyn. „How I Got That Name”. W The Phoenix Gone, the Terrace Empty. Minneapolis: Milkweed Editions, 1994.
• Chin, Marilyn. The Phoenix Gone, the Terrace Empty. Minneapolis: Milkweed Editions, 1994.
• Clifford, James. Routes: Travel and Translation in the Late Twentieth Century. Cambridge: Harvard University Press, 1997.
• Dickinson, Emily. „I’m nobody! Who are you (Jestem Nikim! A ty?)”. Przetłumaczone przez Stanisław Barańczak. Zeszyty Literackie, nr 28 (1989): 65.
• Eliot, T. S. „Gerontion”. W Wybór poezji, przetłumaczone przez Czesław Miłosz, 60. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1989.
• Eliot, T. „Little Gidding”. W Wybór poezji, przetłumaczone przez Jerzy Niemojowski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1989.
• Eliot, T. Wybór poezji. Zredagowane przez Krzysztof Boczkowski i Wanda Rulewicz. Przetłumaczone przez Krzysztof Boczkowski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1989.
• Eliot, Thomas S. On Poetry and Poets. New York: Farrar, Straus and Cudahy, 1957.
• Eliot, Thomas S. „The Social Function of Poetry”. W On Poetry and Poets, 8. New York: Farrar, Straus and Cudahy, 1957.
• Epstein, Andrew. Beautiful Enemies: Friendship and Postwar American Poetry. Oxford: Oxford Univ. Press, 2006.
• Eskin, Michael. „Bakhtin on Poetry”. Poetics Today 21, nr 2 (2000): 384–86.
• Esonwanne, Uzoma, red. Critical Essays on Christopher Okigbo. New York: G.K. Hall, 2000.
• Evaristo, Bernardine. The Emperor’s Babe. London: Hamish Hamilton/Penguin, 2001.
• Finkelstein, Norman. Not One of Them in Place: Modern Poetry and Jewish American Identity. Albany: State University of New York Press, 2001.
• Fraser, Robert. „The Achievements of Christopher Okigbo”. W West African Poetry, 104–37. Cambridge: Cambridge Univ. Pr., 1986.
• Fraser, Robert. West African Poetry. Cambridge: Cambridge Univ. Pr., 1986.
• Froude, James Anthony. The English in the West Indies. London: Longmans & Company, 1887.
• Giddens, Anthony. Konsekwencje nowoczesności. Przetłumaczone przez Ewa Klekot. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008.
• Gikandi, S. „Globalization and the Claims of Postcoloniality”. South Atlantic Quarterly South Atlantic Quarterly 100, nr 3 (2001): 627–58.
• Gikandi, Simon. „Picasso, Africa, and the Schemata of Difference”. Modernism/Modernity 10, nr 3 (2003): 455–80.
• Glissant, Édouard. Caribbean Discourse: Selected Essays. Przetłumaczone przez J. Michael Dash. Charlottesville, Virginia: University Press of Virginia, 1989.
• Glissant, Édouard. Le Discours Antillais. Paris: Gallimard, 1981.
• Hall, Stuart. „The Local and the Global”. W Culture, Globalization and the World-System, zredagowane przez Anthony D King, 34. London: Macmillan, 1991.
• Hannerz, Ulf. „Scenarios for Peripheral Cultures”. W Culture, Globalization and the World-System, zredagowane przez Anthony D King, 124. London: Macmillan, 1991.
• Hartwig, Julia. Dzikie brzoskwinie. Antologia poetek amerykańskich. Przetłumaczone przez Julia Hartwig i Stanisław Barańczak. Warszawa: Wydawnictwo Sic!, 2003.
• Hayot, Eric. „Critical Dreams: Orientalism, Modernism and the Meaning of Pound’s China”. Twentieth Century Literature 45, nr 4 (1999): 511–33.
• Held, David. Global Transformations: Politics, Economics, and Culture. Stanford: Stanford University Press, 1999.
• Homer. „Odyseja”. Przetłumaczone przez Lucjan Siemieński. Domena publiczna, 1895.
• Hughes, Langston. The Collected Poems of Langston Hughes. Zredagowane przez Arnold Rampersad i David E Roessel. New York: Knopf, 1997.
• Hughes, Langston. „Theme for English B”. W The Collected Poems of Langston Hughes, zredagowane przez Arnold Rampersad i David E Roessel. New York: Knopf, 1997.
• Huntington, Samuel P. The Clash of Civilizations and the Remaking of Word Order. New York: Simon & Schuster, 1996.
• Huyssen, Andreass. „Geographies of Modernism in a Globalising World”. W Geographies of Modernism: Literatures, Cultures, Spaces, zredagowane przez Peter Brooker i Andrew Thacker, 9, 13. New York: Routledge, 2005.
• Interview with Okot p’Bitek. Research Online, 2014.
• Jameson, Fredric. A Singular Modernity. New York: New Left Books, 2002.
• Jameson, Fredric. „Modernism and Imperialism”. W Nationalism, Colonialism and Literature, 51, 57. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1990.
• Jameson, Fredric. Nationalism, Colonialism and Literature. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1990.
• Jameson, Fredric. „Notes on Globalization as a Philosophical Issue”. W The Cultures of Globalization, zredagowane przez Fredric Jameson i Masao Miyoshi, 63. Durham: Duke University Press, 1998.
• Jameson, Fredric, i Masao Miyoshi, red. The Cultures of Globalization. Durham: Duke University Press, 1998.
• Jemie, Onwuchekwa, i Ihechukwu Madubuike. Toward the Decolonization of African Literature. Washington, D.C.: Howard University Press, 1983.
• King, Anthony D, red. Culture, Globalization and the World-System. London: Macmillan, 1991.
• Krishnaswamy, Revathi, i John C Hawley, red. „Postcolonial and Globalization Studies: Connections, Conflicts, Complicities”. W The Postcolonial and the Global, 11. Minneapolis: University of Minnesota Press, 2008.
• Krishnaswamy, Revathi, i John C Hawley, red. , red. The Postcolonial and the Global. Minneapolis: University of Minnesota Press, 2008.
• Lindfors, Bernth. „An Interview with Okot p’Bitek”. World Literature Written in English 16, nr 2 (1977): 282–83.
• Lindfors, Bernth. „Okot p’Bitek, Interview”. Kunapipi 1, nr 1 (1979): 89.
• Livingston, Robert Eric. „Glocal Knowledges: Agency and Place in Literary Studies”. PMLA 116, nr 1 (2001): 150–51.
• Loy, Mina. „Anglo-Mongrels and the Rose”. W The Lost Lunar Baedeker, zredagowane przez Roger L Conover, 109–72. Highlands: Jargon Society, 1982.
• Loy, Mina. The Lost Lunar Baedeker. Zredagowane przez Roger L Conover. Highlands: Jargon Society, 1982.
• Marx, Edward. The Idea of a Colony: Cross-Culturalism in Modern Poetry. Toronto: University of Toronto Press, 2004.
• McGill, Meredith L, red. „Introduction: The Traffic in Poems”. W The Traffic in Poems: Nineteenth-Century Poetry and Transatlantic Exchange, 2. New Brunswick, N.J.: Rutgers University Press, 2008.
• McGill, Meredith L, red. , red. The Traffic in Poems: Nineteenth-Century Poetry and Transatlantic Exchange. New Brunswick, N.J.: Rutgers University Press, 2008.
• McKay, Claude. Complete Poems. Zredagowane przez W.J Maxwell. Urbana, 2004.
• McKay, Claude. „Outcast”. W Complete Poems, zredagowane przez W.J Maxwell, 174. Urbana, 2004.
• Murray, Les A. Learning Human: Selected Poems. New York, NY: Farrar, Straus, and Giroux, 2000.
• Murray, Les A. „The Powerline Incarnation”. W Learning Human: Selected Poems, 2021. New York, NY: Farrar, Straus, and Giroux, 2000.
• Nussbaum, Martha Craven. Cultivating Humanity. Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1997.
• Nwoga, Donatus I, red. Critical perspectives on Christopher Okigbo. Washington, D.C.: Three Continents Press, 1984.
• Okigbo, Christopher. Labirynths, with Path of Thunder. London: Heinemann, 1973.
• Oppen, George. New Collected Poems. Zredagowane przez Michael Davidson. New York: New Directions Publishing, 2002.
• Oppen, George. „Psalm”. W New Collected Poems, zredagowane przez Michael Davidson, 99. New York: New Directions Publishing, 2002.
• Owen, Stephen. „Stepping Forward and Back: Issues and Possibilities for ‘World’ Poetry”. Modern Philology 100, nr 4 (2003): 532–48.
• Park, Josephine Nock-Hee. Apparitions of Asia: Modernist Form and Asian American Poetics. New York: Oxford University Press, 2008.
• Ramazani, Jahan. The Hybrid Muse: Postcolonial Poetry in English. Chicago: University of Chicago Press, 2001.
• Rushdie, Salman. Imaginary Homelands: Essays and Criticism 1981–1991. London: Granta, 1991.
• Rushdie, Salman. „In Good Faith”. W Imaginary Homelands: Essays and Criticism 1981–1991, 394. London: Granta, 1991.
• Said, Edward W. „Anglophone Literature and Global Culture”. PMLA 116, nr 1 (2001).
• Said, Edward W. Kultura i imperializm. Przetłumaczone przez Monika Wyrwas-Wiśniewska. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009.
• Said, Edward W. Orientalizm. Przetłumaczone przez Monika Wyrwas-Wiśniewska. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2005.
• Shreiber, Maeera. Singing in a Strange Land: A Jewish American Poetics. Stanford, Calif.: Stanford University Press, 2007.
• Stephen, Owen. „What is World Poetry? The Anxiety of Global Influence”. New Republic 203, nr 21 (1990): 28–32.
• Szeman, Imre. „Anglophone Literature and Global Culture”. South Atlantic Quarterly, nr 3 (2001): 100.
• Tolson, Melvin. „Harlem Gallery” and Other Poems. Zredagowane przez Raymond Nelson. Charlottesville, VA: University Press of Virginia, 1999.
• Tolson, Melvin. „Mu”. W „Harlem Gallery” and Other Poems, zredagowane przez Raymond Nelson, 263. Charlottesville, VA: University Press of Virginia, 1999.
• Toomer, Jean. „Portrait in Georgia (1923)”. W Cane: A Norton Critical Edition, zredagowane przez Darwin T Turner, 29. New York: Norton, 1998.
• Torgovnick, Marianna. Gone Primitive: Savage Intellects, Modern Lives. Chicago: University of Chicago Press, 1990.
• Toruńczyk, Barbara. „«A więc jesteś, bądź co bądź? To dalej bądź». [Cz. 1] [Cz. 1”. Zeszyty Literackie., 2010, 165–78.
• Turner, Darwin T, red. Cane: A Norton Critical Edition. New York: Norton, 1998.
• Walcott, Derek. Collected Poems, 1948–1984. New York: Farrar, Straus & Giroux, 1998.
• Walcott, Derek. Omeros. New York: Farrar, Straus, Giroux, 1990.
• Walcott, Derek. „The Schooner «Flight»”. W Collected Poems, 1948–1984, 346. New York: Farrar, Straus & Giroux, 1998.
• Walkowitz, Rebeca. Cosmopolitan Style: Modernism beyond the Nation. Columbia University Press, 2006.
• Williams, Patrick, i Laura Chrisman, red. Colonial Discourse and Post-Colonial Theory: A Reader. New York: Routledge, 1994.
• Xie, Ming. Ezra Pound and the Appropriation of Chinese Poetry: Cathay, Translation, and Imagism. New York: Garland Pub., 1999.
• Zukofsky, Louis. Complete Short Poetry. Baltimore, Md.: John Hopkins Univ. Pr., 1991.
• Zukofsky, Louis. „Poem Beginning ‘The’”. W Complete Short Poetry, 17. Baltimore, Md.: John Hopkins Univ. Pr., 1991