Amicus curiae w procesie karnym - powszechna zdolność do wyrażania opinii?

• Authors: Przemysław Krawczyk

Abstracts

EN

The author of this study discusses the issue of the participation of an NGO and its character in criminal proceedings as a friend of the court (amicus curiae). Not only the historical aspects of this institution have been discussed, but also the practice of foreign courts and international judicial authorities in this regard. Subsequently, attention was focused on the problem of the presence of echoes of the institution of a friend of the court in the Polish criminal trial. The author attempts to distinguish between the institution of a social representative known from Chapter 10 of the Polish Code of Criminal Procedure and amicus curiae. The last part of the study indicates the conclusions de lege lata and de lege ferenda.

PL

Autor tegoż opracowania omawia problematykę zagadnienia tzw. przyjaciela sądu (amicus curiae). Zwracana jest uwaga na możliwość uczestnictwa – przede wszystkim – w tym charakterze organizacji pozarządowej. Omówione zostały nie tylko aspekty historyczne tej instytucji, ale także praktyka sądów zagranicznych i międzynarodowych organów sądowniczych w tym zakresie. W dalszej kolejności uwaga została skupiona na problemie obecności echa instytucji przyjaciela sądu w polskim procesie karnym. Autor podejmuje próbę rozróżnienia instytucji przedstawiciela społecznego znanego z rozdziału 10 polskiej ustawy karnej procesowej oraz amicus curiae. W ostatniej części opracowania wskazane zostały wnioski de lege lata oraz postulaty de lege ferenda.

Keywords

PL

organizacja pozarządowa; proces karny; amicus curiae; przedstawiciel społeczny; czynnik społeczny w postępowaniu karnym

EN

non-governmental organisations (NGO; criminal proceedings; amicus curiae; social representative; social influence on criminal proceedings

• Publisher: Naczelna Rada Adwokacka
• Journal: Młoda Palestra – Czasopismo Aplikantów Adwokackich
• Year: 2023
• Issue: 1
• Pages: 26-41

Dates

published

2023

Contributors

author

Przemysław Krawczyk

• Izba Adwokacka we Wrocławiu

References

• AKTY NORMATYWNE
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.04.1997 r. (Dz.U. Nr 78 poz. 483, z 2001 r. Nr 28 poz. 319, z 2006 r. Nr 200 poz. 1471 oraz z 2009 r. Nr 114 poz. 946).
• Ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2021 r. poz. 1805 z późn. zm.).
• Ustawa z 6.06.1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 2022 r. poz. 1375).
• LITERATURA
• Bernatt M., Opinia przyjaciela sądu (amicus curiae) jako pomocnicza instytucja prawna w orzecznictwie sądów polskich, (w:) Ł. Bojarski, Sprawny sąd. Zbiór dobrych praktyk, red. Ł. Bojarski, Warszawa 2008, cz. 2.
• Boratyńska K., Górski A., Sakowicz A., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2009.
• Covet Jr F. M., Amicus Curiae: Friend of the Court, „DePaul Law Review” 1959, Nr 30.
• Flis-Świeczkowska M., Udział organizacji pozarządowych w postępowaniu przed sądami karnymi, „Disputatio” 2014, tom 18, https://www.im.edu.pl/wp-content/uploads/2015/10/3-M.-Flis_Udzia% C5%82-organizacji-pozarz%C4%85dowych-w-post%C4%99powaniu-karnym.pdf (dostęp: 30.11.2022 r.).
• Hadrych P., Warunki dopuszczenia przedstawiciela społecznego w postępowaniu sądowym, „Prokuratura i Prawo” 2002, Nr 2.
• Hofmański P., Kuczyńska H., Międzynarodowe prawo karne, Warszawa 2020.
• Jimison G. R., Amicus Fillings and International Law: Toward a Global View of the United States Constitution, „Catholic University Law Review” 2005, Nr 1.
• Koszowski M., Anglosaska doktryna precedensu. Porównanie z polską praktyką orzeczniczą, Warszawa 2007.
• Krawczyk P., Individual Responsibility of the Head of State, Head of Government and the Senior Government Officials for international crime. Voice in discussion, „Studia Iuridica Toruniensia” 2020, Tom XXVI.
• Kremens K., Przedstawiciel społeczny, (w:) Proces karny, red. J. Skorupka, Warszawa 2017.
• Kunkel W., An Introduction to Roman Legal and Constitutional History, Oxford 1973.
• Lipczyńska M., Przedstawiciel społeczny w procesie karnym, „Nowe Prawo” 1972, Nr 4. 2010, Nr 12, https://ink.library.smu.edu.sg/cgi/viewcontent.cgi?article=2927&context=sol_research (dostęp: 30.11.2022 r.).
• Murzynowski A., Udział przedstawiciela społecznego w procesie karnym, „Nowe Prawo” 1971, Nr 7–8.
• Papke-Olszauskas K., Woźniewski K., Przedstawiciel społeczny w polskim procesie karnym – wybrane zagadnienia, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2003, Tom XI.
• Płachta M., Kodeks postępowania Międzynarodowego Trybunału Karnego, „Studia Europejskie” 1999, Nr 4.
• Prusak F., Kordik A., Świda Z., Prawo karne procesowe. Część ogólna, Wrocław–Szczecin 1995.
• Schomburg W., The Role of International Criminal Tribunals in Promoting Respect for Fair Trail Rights, „Northwestern Journal of International Human Rights” 2009, vol. 8, Nr 1.
• Shelton D., The Participation of Nongovernmental Organizations in International Judicial Proceedings, „The American Journal of International Law” 1994, Nr 4.
• Tomkiewicz M., Udział przedstawiciela społecznego w procesie karnym, „Prokuratura i Prawo” 2012, Nr 7–8.
• Wiliamowski K., Obserwacja procesu karnego jako instrument działania organizacji pozarządowej w sprawach indywidualnych, Warszawa 2006.
• Williams S., Woolaver H., The role of the Amicus curiae before International Criminal Tribunals, „International Criminal Law Review” 2006, Nr 6.
• Woźniewski K., Przedstawiciel społeczny jako amicus curiae w postępowaniu sądowym – co zostało nam z tych rzymskich lat?, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Prawnicza” 2018, Nr 101.
• ORZECZNICTWO
• Wyrok TK z 16.01.2006 r. (SK 30/05), OTK-A 2006, Nr 1, poz. 2.
• Wyrok SN z 25.11.1976 r. (Rw 408/76), OSNKW 1977, Nr 1, poz. 15

Identifiers

Biblioteka Nauki

55992961