Stereotyp Cygana / Roma na ziemiach polskich w ujęciu historycznym

• Authors: Miłosz A. Gerlich , Piotr J. Krzyżanowski

Title variants

EN

The Roma/ Gypsy stereotype in Poland in the historical context

Abstracts

PL

Stereotyp jako „gotowa forma myślenia” zaliczany jest do kategorii przekonań, które następnie kierują oczekiwaniami osoby posługującej się stereotypem w stosunku do osoby lub grupy osób nim objętych. W przypadku Cyganów/Romów stereotyp jest wyjątkowo trwały i nie jest jednorodny. Obok zdecydowanie negatywnych wyobrażeń istnieją także wyobrażenia pozytywne. Na ziemiach polskich te dwa wyobrażenia o Cyganach /Romach funkcjonowały równolegle na przestrzeni stuleci.

EN

Stereotype as a „ready-made form of thinking” belongs to the category of beliefs which direct the expectations of a person who uses stereotypes towards the stereotyped person or group. In case of the Roma/ Gypsies, the stereotype remains durable and diverse. Apart from the negative ideas, there are also positive ideas. In Poland these two ideas about the Rome/ Gypsies have functioned simultaneously for centuries.

Keywords

PL

stereotyp Cygana/Roma; Cyganie/Romowie w Polsce; uprzedzenia etniczne

EN

Roma/Gypsy stereotype; Gypsies/ Roma in Poland; ethnic prejudices

• Publisher: Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
• Journal: Studia – konteksty pogranicza
• Year: 2019
• Issue: 3
• Pages: 25-37

Dates

published

2019

Contributors

author

Miłosz A. Gerlich

• Ośrodek Badań Społecznych im. Romana Malinowskiego we Wrocławiu

author

Piotr J. Krzyżanowski

• Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim

• https://orcid.org/0000000223418106

References

• Aronson E., Człowiek, istota społeczna, przeł. J. Radzicki, Warszawa 1995.
• Bartosz A., Nie bój się Cygana, Sejny 1994.
• Bielski M., Kronika, tho iesth Historya Świata…, Warszawa 1976.
• Czacki T., O Cyganach, [w:] T. Czacki, Rozprawki Tadeusza Czackiego, Oświęcim 1992.
• Daniłłowicz I., O Cyganach wiadomość historyczna. Ze wstępem Lecha Mroza, Oświęcim 1993.
• Frątczak D., Tabor w kraju tolerancji, „Ziemia Gorzowska”, 26.08.1993 r., nr 34, s. 5.
• Geremek B., Ludzie marginesu w średniowiecznym Paryżu. XIV-XV wiek, Wrocław 1971.
• Gerlich M. G., Stereotyp Cygana w Polsce, [w:] Sytuacja społeczno-prawna Romów w Środkowo-Wschodniej Europie (dokumentacja referatów i komunikatów wygłoszonych na konferencji 16-17 sierpnia 1996 r. w Gorzowie Wielkopolskim), red. A. Makowska‑ -Cieleń, Gorzów Wielkopolski 1997.
• Geertz C., Opis gęsty: w poszukiwaniu interpretatywnej teorii kultury, [w:] Interpretacje kultury. Wybrane eseje, tłum. M. M. Piechaczek, Kraków 2005.
• Jussim L., Cain T. R., Crawford J. T., The unberearable accuracy of stereotypes, [w:] Handbook of prejudice, stereotyping and discrimination, ed. T. D. Nelson, Psychology Press, New York 2009.
• Herzfeld, Cultural intimacy: social poetics and the real life of states, societies and institutions, New York–London 2005.
• Kacprzak U., Romano raszaj – cygański ksiądz, [w:] Romowie w Europie. Tożsamość i współczesne wyzwania, wyd. II zmienione i rozszerzone, red. J. Faryś, P. J. Krzyżanowski, B. A. Orłowska, Gorzów Wielkopolski 2014.
• Krzyżanowski J., Mądrej głowie dość dwie słowie, t. 1, Trzy centurie przysłów polskich, Warszawa 1958.
• Krzyżanowski P. J., Stereotyp Cygana (Roma) na podstawie badań studentów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gorzowie Wielkopolskim, [w:] Mniejszości regionu pogranicza polsko-niemieckiego. Separacja – adaptacja – integracja – asymilacja, red. nauk. B. A. Orłowska, K. Wasilewski, Gorzów Wielkopolski 2012.
• Krzyżanowski P. J., Popieliński P., Integracja Romów w Polsce po 1989 roku jako element polityki bezpieczeństwa kulturowego państwa, [w:] Z zagadnień bezpieczeństwa Polski i współczesnego świata, red. P. A. Leszczyński, A. Chabasińska, Gorzów Wielkopolski 2016.
• Kwaśniewski K., Stereotyp etniczny, [w:] Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, red. Z. Staszczak, Warszawa–Poznań 1987.
• Lippmann W., Public opinion, New York 1922.
• Mirga A., Mróz L., Cyganie. Odmienność i nietolerancja, Warszawa 1994.
• Mróz L., Badanie dystansu etnicznego: Cyganie – Polacy, „Etnografia Polska” 1978, t. XXII, z. 2.
• Mróz L., Dzieje Cyganów-Romów w Rzeczypospolitej XV-XIII w., Warszawa 2001.
• Mróz L., O Filistynach, Cyganach alias Wałęsach. Z dziejów poznawania Romów w Polsce, „Lud” 1995, t. 78.
• Omyła-Rudzka M., Komunikat z Badań, nr 14, Stosunek do innych nacji, Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2015.
• Opocki S. ks., Duszpasterstwo Romów po zatrzymaniu taborów, [w:] Cyganie / Romowie w Polsce. Dawne i współczesne konteksty 1964 roku, red. B. A. Orłowska, P. J. Krzyżanowski, Gorzów Wielkopolski 2015.
• Opocki S. ks., Rola duszpasterstwa w rozbudzaniu aktywności społecznej Romów, [w:] Romowie w Europie. Tożsamość i współczesne wyzwania, wyd. II zmienione i rozszerzone, red. J. Faryś, P. J. Krzyżanowski, B. A. Orłowska, Gorzów Wielkopolski 2014.
• Zambrzycka M., Stereotypowe wizerunki Cyganów-Romów w kulturze i języku polskim, „Kultura i Historia”, nr 22, http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/4211.

Identifiers

Biblioteka Nauki

16539549