Stres zawodowy a motywacja do pracy. Analiza przypadku nauczycieli i pielęgniarek

• Authors: Bogusz Mikuła , Joanna Wilkosz

Title variants

EN

Occupational stress and work motivation. Case analysis of teachers and nurses

Abstracts

EN

Occupational stress is a common occurrence in professional work. The aim of this article is to draw attention to the aforementioned phenomenon, as well as its negative effects on humans. The article presents the concept of “stress in the workplace”, approximates the definitions found in the scientific literature and presents the types of stress. It was also pointed out how big a social problem this phenomenon is. The article also refers to the impact of stress on employee motivation to work. The concept of motivation was approximated and its types were listed, as well as the impact of stress on the level of motivation was shown. The second part of the article presents the results of empirical research on the impact of stress on the level of motivation of nurses and teachers. The research has revealed differences between occupational stress of nurses and teachers. The hypothesis that occupational stress has a significant impact on the level of employee motivation has been confirmed.

PL

Stres zawodowy to zjawisko często spotykane w pracy. Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na wspomniane zjawisko, jak również jego negatywne skutki dla człowieka. W artykule przedstawiono pojęcie „stres w miejscu pracy”, przybliżono definicje występujące w literaturze naukowej i przedstawiono rodzaje stresu. Zwrócono również uwagę, jak duży problem społeczny stanowi to zjawisko. Artykuł odnosi się też do wpływu stresu na motywację do pracy pracownika. Przybliżono pojęcie „motywacja” i wymieniono jej rodzaje, a także ukazano wpływ stresu na poziom motywacji. W drugiej części artykułu zaprezentowano wyniki badań empirycznych wpływu stresu na poziom motywacji pielęgniarek i nauczycieli. Badania pozwoliły ujawnić różnice między stresem zawodowym pielęgniarek i nauczycieli. Potwierdzona została hipoteza, mówiąca o tym, że stres zawodowy ma istotny wpływ na poziom motywacji pracowników.

Keywords

PL

stres; motywacja; amotywacja; stres w zawodzie pielęgniarki; stres w zawodzie nauczyciela

EN

stress; motivation; amotivation; stress in the nursing profession; stress in the teaching profession

• Publisher: Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Sączu
• Journal: Studia Ekonomiczne. Gospodarka, Społeczeństwo, Środowisko
• Year: 2023
• Volume: 11
• Issue: 1
• Pages: 14-36

Dates

published

2023

Contributors

author

Bogusz Mikuła

• Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Sączu

author

Joanna Wilkosz

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

References

• Argyle, M. (1999). Psychologia stosunków międzyludzkich. Tłum. W. Domachowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.
• Bauer, T., Erdogan, B. (2012). An Introduction to Organizational Behavior. Creative Commons.
• Bombiak, E. (2015). Stres zawodowy jako generator ryzyka personalnego. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
• Borkowska, N., Borkowski, B., Gaszyński, T. (2019). Dystres moralny, prężność i wypalenie zawodowe personelu pielęgniarskiego oddziałów anestezjologii i intensywnej terapii. Anestezjologia i Ratownictwo, 13, 97-103.
• Carayon, P., Smith, M.J., Haims, M.C. (1999). Work Organization, Job Stress, and Work-Related Musculoskeletal Disorders. Human Factors: The Journal of the Human Factors and Ergonomics Society, 41(4), 644-663.
• Cheon, S.H., Reeve, J. (2015). A classroom-based intervention to help teachers decrease students’ amotivation. Contemporary educational psychology, 40, 99-111.
• Chmiel, N. (2003). Psychologia pracy i organizacji. Tłum. A. Kacmajor, M. Kacmajor, A. Nowak, S. Pikiel, A. Sulak, A. Tyszkiewicz. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Deci, E.L., Ryan, R.M. (1985). Intrinsic Motivation and Self-Determination in Human Behavior. New York: Springer Science+Business Media.
• Deci, E.L., Ryan, R.M. (2000). The "what" and "why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological inquiry, 11(4), 227-268.
• Deci, E.L., Ryan, R.M., Williams, G.C. (1996). Need satisfaction and the self-regulation of learning. Learning and individual differences, 8(3), 165-183.
• Falewicz, A. (2017). Psychologiczne koncepcje stresu i radzenia sobie. Studia Paradyskie, 27, 279-293.
• Gawron, I., Mikuła, B. (2020). Wprowadzenie do zarządzania. Rozwój, funkcje, koncepcje. Nowy Sącz: Wydawnictwo Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu.
• Grzegorzewska, M.K. (2014). Relacje człowiek praca a syndrom wypalenia się. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie, 10, 61-72.
• Kuc, B.R., Moczydłowska, J.M. (2009). Zachowania organizacyjne. Podręcznik akademicki. Warszawa: Difin.
• Kuriata, E., Felińczak, A., Grzebieluch, J., Szachniewicz, M. (2011). Specyfika pracy pielęgniarskiej w szpitalu – warunki pracy i aktualne wyzwania. Część I. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 1(2), 163-167.
• Legault, L., Green-Demers, I., Pelletier, L. (2006). Why do high school students lack motivation in the classroom? Toward an understanding of academic amotivation and the role of social support. Journal of educational psychology, 98(3), 567-582.
• Łodzińska, J. (2013). Stres zawodowy narastającym zjawiskiem w miejscu pracy. Białostockie Studia Prawnicze, 13, 159-174.
• Łosiak, W. (1995). Podstawowe koncepcje stresu i radzenia sobie. Zeszyty Naukowe UJ. Prace Psychologiczne, 12, 13-23.
• Łosiak, W. (2007). Natura stresu: spojrzenie z perspektywy ewolucyjnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Marek, T. (1995). Stres i obciążenie psychiczne pracą. Ergonomia, 18(2), 129-140.
• Markland, D., Tobin, V. (2004). A modification to the behavioural regulation in exercise questionnaire to include an assessment of amotivation. Journal of Sport and Exercise Psychology, 26(2), 191-196.
• Mikuła, B. (2019). Motywowanie pracowników. W: B. Mikuła, A. Pietruszka-Ortyl (red.), Zachowania organizacyjne. Zarys problematyki (s. 49-68). Kraków: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
• Mitchell, T.R. (1982). Motivation: New Directions for Theory, Research, and Practice. Academy of Management Review, 7, 80-88.
• Ogińska-Bulik, N. (2006). Stres zawodowy w zawodach usług społecznych. Źródła – Konsekwencje – Zapobieganie. Warszawa: Difin.
• Oniszczenko, W. (1993). Stres to brzmi groźnie. Warszawa: WSiP.
• Pelletier, L.G., Dion, S., Tuson, K., Green‐Demers, I. (1999). Why do people fail to adopt environmental protective behaviors? Toward a taxonomy of environmental amotivation 1. Journal of applied social psychology, 29(12), 2481-2504.
• Pierścieniak, A., Krent, D., Jakieła, K. (2013). Motywacja wewnętrzna jako kluczowy czynnik zaangażowania pracownika. Przedsiębiorstwo i region, 5, 38-47.
• Pietruszka-Ortyl, A., Winkler, R. (2019). Stres w organizacji. W: B. Mikuła, A. Pietruszka-Ortyl (red.), Zachowania organizacyjne: zarys problematyki (s. 69-89). Kraków: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
• Potocka, A. (2010). Co wiemy o psychospołecznych zagrożeniach w środowisku pracy? Część I. Rozważania teoretyczne. Medycyna Pracy, 61(3), 341-352.
• Robbins, S.P. (1998). Zachowania w organizacji. Tłum. A. Ehrlich. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Rudland, J.R., Golding, C., Wilkinson, T.J. (2020). The stress paradox: how stress can be good for learning. Medical education, 54(1), 40-45.
• Schultz, D.P., Schultz, S.E. (2002). Psychologia a wymagania dzisiejszej pracy. Tłum. G. Kramas. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Selye, H. (1956). What is stress. Metabolism, 5(5), 525-530.
• Shen, B., Wingert, R.K., Li, W., Sun, H., Rukavina, P.B. (2010). An amotivation model in physical education. Journal of Teaching in Physical Education, 29(1), 72-84.
• Sillamy, N. (1994). Słownik psychologii. Tłum. K. Jarosz. Wydawnictwo „Książnica”.
• Stanek, K.M. (2016). Wypalenie zawodowe pracowników socjalnych. Stan i uwarunkowania w aspekcie pracy zawodowej. Katowice: „Śląsk” Wydawnictwo Naukowe.
• Tartas, M., Derewicz, G., Walkiewicz, M., Budziński, W. (2009). Źródła stresu zawodowego w pracy pielęgniarek zatrudnionych w oddziałach o dużym obciążeniu fizycznym i psychicznym. Annales Academiae Medicae Gedanensis, 39, 145-153.
• Terelak, J.F. (1999). Psychologia menedżera. Wybrane zagadnienia psychologii organizacji i zarządzania. Warszawa: Difin.
• Wilczek-Rużyczka, E. (2014). Wypalenie zawodowe pracowników medycznych. Warszawa: Wolters Kulwer.
• Zazulska, K., Wajs, D., Mącik, D. (2017). Wczesne nieadaptacyjne schematy i motywacja osiągnięć a poczucie nasilenia stresu u kobiet i mężczyzn. Studia Psychologica, 2(17), 23-42.
• Zimbardo, P.G., Ruch, F.L. (1994). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Identifiers

Biblioteka Nauki

14119751