Diachroniczna perspektywa opisu logopedii jako nauki. Część I: Okres oparty na intuicji

• Authors: Mirosław Michalik , Marceli Olma , Ewa Horyń

Title variants

EN

A Diachronic Perspective to Describe Speech Therapy as a Science. Part I: the Period based on Intuition

Abstracts

EN

In this article, having adopted the assumption after Franciszek Grucza that every science evolves (1983, p. 123), the development of speech therapy thought, we decided to analyze in a diachronic plan a dynamic phenomenon. At the same time, fully respecting the division of stages in the development of logopedic and paralogopedic thought, proposed by Agnieszka Hamerlinska-Latecka (2015, p. 33), the auctors focused on the achievements of the first period, i.e. based on intuition (up to the 16th/ 17th century AD). The content of the planned subsequent articles will fit into the next two periods. In presenting facts that can be called paralogopedic, they referred mainly to the achievements of precursors to anatomy, including functional anatomy, neurology and otorhinolaryngology.

PL

W artykule, po przyjęciu za Franciszkiem Gruczą założenia, że każda nauka ewoluuje (1983, s. 123) i wpływa na rozwój myśli logopedycznej, autorzy postanowili poddać analizie w planie diachronicznym zjawisko dynamiczne. Jednocześnie w pełni respektując podział etapów rozwoju refleksji logopedycznej i paralogopedycznej zaproponowany przez Agnieszkę Hamerlińską-Latecką (2015, s. 33), skupili się na osiągnięciach okresu pierwszego, tj. opartego na intuicji (do XVI/ XVII w. n.e.). Treść planowanych dalszych artykułów wpisywać się będzie w dwa następne okresy. Przedstawiając fakty, które można nazwać paralogopedycznymi, odwoływali się głównie do osiągnięć prekursorskich w stosunku do anatomii, w tym funkcjonalnej, neurologii oraz otorynolaryngologii.

Keywords

PL

historia logopedii; historia neurologii; historia otorynolaryngologii; historia anatomii; myślenie intuicyjne

EN

history of speech therapy; history of neurology; history of otorhinolaryngology; history of anatomy; intuitive thinking

• Publisher: Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Sączu
• Journal: Eruditio et Ars
• Year: 2023
• Volume: 6
• Issue: 1
• Pages: 55-66

Dates

published

2023

Contributors

author

Mirosław Michalik

• Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Sączu

author

Marceli Olma

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

author

Ewa Horyń

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

References

• Bod, R. (2013). Historia humanistyki. Zapomniane nauki. Warszawa: Wydawnictwo „Aletheia”.
• Cieszyńska, J., Tretiakow, D., Kuczkowski, J., Siebert, B. (2014). Historia otolaryngologii na przestrzeni wieków. Forum Medycyny Rodzinnej, VIII, 5, 42–252.
• Grabias, S. (2019). Język w zachowaniach społecznych. Podstawy socjolingwistyki i logopedii. Lublin: UMCS.
• Grucza, F. (1983). Zagadnienia metalingwistyki. Lingwistyka – jej przedmiot, lingwistyka stosowana. Warszawa: PWN.
• Gunia, G., Lechta V. (2011). Wprowadzenie do logopedii. Kraków: Wydawnictwo „Impuls”.
• Hamerlińska, A. (2017). Metodyka logopedyczna w przypadku osób po laryngektomii całkowitej. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Logopaedica, 6, 89–100.
• Hamerlińska-Latecka, A., (2015). Onkologopedia. Logopedia wobec chorób nowotworowych. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Heinz, A. (1978). Dzieje językoznawstwa w zarysie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Heller, M. (2019). Filozofia nauki. Kraków: Copernicus Center Press.
• Horyń, E., Olma, M., Michalik, M. (2020). U źródeł polskiej terminologii logopedycznej. W kierunku badań anagnostycznych. LingVaria, XV (2020)/1 (29), 267–281.
• Malinowski, M. (2021). Zapisywanie terminów i pojęć wykorzystywanych w logopedii (na wybranych przykładach), [w:] M. Michalik, Z. Zacłona (red.), Mowa i jej zaburzenia w teorii oraz praktyce logopedyczno-pedagogicznej (s. 34–56). Nowy Sącz: Wydawnictwo Naukowe PWSZ.
• Michalik, M. (2021). Podmiot logopedii. Szkic metodologiczny. Logopedia, 50–1, 11–29.
• Michalik, M. (2022). Logopedia jako nauka sensu largo a logopedia jako nauka sensu stricto. Różnicowa refleksja metalogopedyczna, [w:] J. Panasiuk (red.), Logopedia jako nauka. T. 1: Przedmiot i metodologia badań (s. 13–34). Warszawa: PAN.
• Michalik, M., Horyń, E., Olma, M. (2021). U źródeł polskiej terminologii logopedycznej. Podstawy teoretyczne i metodologiczne. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP.
• Nagel, E. (1970). Struktura nauki. Zagadnienia logiki wyjaśnień naukowych. Warszawa: PWN.
• Ostapiuk, B., Pluta-Wojciechowska, D., Grabias, S., Woźniak, T. (2018). Dyskusja po dyskusji na konferencji w Chorzowie, czyli o niektórych problemach logopedii w Polsce. Logopedia XLVII, z. 1, 369–398.
• Ożdżyński, J. (red.), (1994). Polska terminologia logopedyczna. Kraków: Wydawnictwo i Drukarnia „Secesja”.
• Panasiuk, J. (2012). Afazja a interakcja. Tekst – metatekst – kontekst. Lublin: UMCS.
• Panasiuk, J., Zyss, T., Michalik, M., Ryszka-Kurczab, M. (2015). Przedmiot neurolingwistyki. Neurolingwistyka Praktyczna I, 7–14.
• Ryszka-Kurczab, M. (2015). Środki uwierzytelniania w tradycji retorycznej (Arystoteles). Neurolingwistyka Praktyczna I, 164–176.
• Szczeklik, A. (2008). Katharsis. O uzdrowicielskiej mocy natury i sztuki. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”.
• Szołtysek, A.E. (2011). Filozofia myślenia. Ontologiczne, językowe i metodologiczne determinanty myślenia. Kraków: Wydawnictwo „Impuls”.
• Thorwald, J. (2018). Kruchy dom duszy. Porywająca historia zuchwałych pionierów neurochirurgii. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Tokarczuk, O. (2007). Bieguni. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Walsh, K. (1998). Neuropsychologia kliniczna. Warszawa: PWN.

Identifiers

Biblioteka Nauki

11542361