Diagnoza procesu uczenia się niezbędnym warunkiem edukacji spersonalizowanej

• Authors: Jolanta Rybska-Klapa

Title variants

EN

Diagnosis of the Learning Process as a Necessary Condition for Personalized Education

Abstracts

EN

The study focuses on the issue of diagnosing the learning process, considering it in the context of striving to personalize education. It is an analysis of: (1) the assumptions of personalization arising from the concept of human multidimensionality and their striving to creatively create development, (2) the issues of diagnosing learning profiles as a necessary condition for personalized education, (3) methods and tools of diagnosis, and (4) the diagnostic competences of teachers. The study signals the premises for changes in education, justified by the multiple processes of economic and social transformation, to which education must adapt, simultaneously being an important promoter of these changes. The main assumptions of personalization are discussed, emphasizing both the autonomy of students in determining the goals of their own education and the methods of implementation, as well as the supporting role of the teacher in this process. It is indicated that an important condition enabling the personalized education is a complete diagnosis of individual learning profiles, which provides the student and teacher with knowledge about the potential for learning, preferred ways of learning, personal resources enabling functioning in educational situations. The diagnosis of learning should be conducted at school, by the teachers and school specialists, with the substantive support of employees of psychological and pedagogical counselling centres. Another necessary condition is the development of professional tools for diagnosing learning (including the use of modern technologies) and the improvement of diagnostic competences of teachers. The final part of the study formulates open questions, the answers to which should be sought through interdisciplinary research and through the analysis and dissemination of good practices.

PL

Artykuł koncentruje się wokół problematyki diagnozowania procesu uczenia się, rozpatrując ją w kontekście dążeń do personalizacji kształcenia. Jest analizą: (1) założeń personalizacji wyrastających na gruncie koncepcji wielowymiarowości człowieka i jego dążeń do twórczego kreowania rozwoju, (2) zagadnień diagnozy profili uczenia się jako niezbędnego warunku spersonalizowanego kształcenia, (3) metod i narzędzi diagnozy oraz (4) kompetencji diagnostycznych nauczycieli. W tekście zasygnalizowano przesłanki do zmian w edukacji, mających swe uzasadnienie w wielorakich procesach transformacji gospodarczej i społecznej, do których edukacja musi się dostosować, będąc jednocześnie ważnym promotorem tych zmian. Omówiono główne założenia personalizacji, akcentując zarówno autonomię ucznia w określaniu celów własnej edukacji i sposobów ich realizacji, jak i wspierającą rolę nauczyciela w tym procesie. Wskazano, że istotnym warunkiem umożliwiającym spersonalizowaną edukację jest pełna diagnoza indywidualnych profili uczenia się, która uczniowi i nauczycielowi dostarcza wiedzy o potencjale do uczenia się, preferowanych sposobach poznawania i zasobach osobistych umożliwiających funkcjonowanie w sytuacjach edukacyjnych. Diagnoza uczenia się powinna być dokonywana w szkole, przez nauczycieli i szkolnych specjalistów, przy merytorycznym wsparciu pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych. Warunkiem niezbędnym jest także opracowanie profesjonalnych narzędzi diagnozy (w tym wykorzystanie nowoczesnych technologii) oraz doskonalenie kompetencji diagnostycznych nauczycieli. W części końcowej opracowania sformułowano pytania otwarte, na które odpowiedzi należy poszukiwać na drodze interdyscyplinarnych badań i poprzez analizę i upowszechnianie dobrych praktyk.

Keywords

PL

proces uczenia się; personalizacja edukacji; diagnoza; metody i narzędzia diagnozy; kompetencje diagnostyczne nauczycieli

EN

learning process; personalization of education; diagnosis; diagnostic methods and tools; informing teachers

• Publisher: Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Sączu
• Journal: Eruditio et Ars
• Year: 2025
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 81-90

Dates

published

2025

Contributors

author

Jolanta Rybska-Klapa

• Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Sączu

References

• Bereźnicki, F. (2001), Dydaktyka kształcenia ogólnego. Kraków: Wydawnictwo „Impuls”.
• Bobiński, W. (2017). Indywidualizacja jako wyzwanie dla współczesnej szkoły. Rozwiązania amerykańskie. W: A. Janus-Sitarz (red.), Każdy uczeń jest ważny. Indywidualizacja na lekcjach języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
• Gardner, H. (2009). Pięć umysłów przyszłości. Warszawa: Wydawnictwo Laurum.
• Jarosz, E., Wysocka, E. (2006). Diagnoza psychopedagogiczna. Podstawowe problemy i rozwiązania. Kraków: Wydawnictwo „Impuls”.
• Konarzewski, K. (2011). Perspektywy indywidualizacji kształcenia. Raport o stanie badań. Po- brano z: http://eduentuzjasci.pl/images/stories/raporty/ibe-perspektywy-indywidualizacji -nauczania.kkonarzewski.raport.pdf.
• Kozielecki, J. (1996). Człowiek wielowymiarowy. Warszawa: Wydawnictwo PIW.
• Kiereś, B. (2009). O personalizm w pedagogice. Warszawa: Wydawnictwo IEN.
• Krasowicz-Kupis, G., Wiejak, K., Gruszczyńska, K. (2015). Katalog metod diagnozy rozwoju poznawczego dziecka na etapie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Warszawa: ORE.
• Lewowicki, T. (1977). Indywidualizacja kształcenia. Dydaktyka różnicowa. Warszawa: PWN.
• Naprawa, R., Tanajewska, A., Mach, C., Szczepańska, K. (2020). Dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb rozwojowych i możliwości psychofizycznych uczniów. Gdańsk: GWP.
• Nikitorowicz, J. (2007). Kreowanie tożsamości dziecka. Wyzwanie edukacji międzykulturowej. Gdańsk: GWP.
• Okun, B.F. (2002). Skuteczna pomoc psychologiczna. Warszawa: IPZ.
• Petty, G. (2010). Nowoczesne nauczanie. Gdańsk: GWP.
• Pilch, T., Bauman, T. (1998). Zasady badań pedagogicznych. Warszawa: Wydawnictwo „Żak”.
• Stemplewska-Żakowicz, K. (2011). Diagnoza psychologiczna. Diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna. Gdańsk: GWP.
• Szczurek-Boruta, A. (2012). Uczenie się międzykulturowe: ku tożsamości wielowymiarowej i integracji społecznej. „Ruch Pedagogiczny” R. 83. nr 4. s. 25-31.
• Szulc, A. (2019). Nowa szkoła. Zmianę edukacji warto zacząć przy tablicy. Łódź: Wydawnictwo Natuli.
• Szymański, M.J. (2021). edukacja w zmieniającym się społeczeństwie. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Skałbania, B. (2011). Diagnostyka pedagogiczna. Wybrane obszary badawcze i rozwiązania praktyczne. Kraków: Wydawnictwo „Impuls”.
• Dz.U. (2017a). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, poz. 1591.
• Dz.U. (2017b). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2017 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, poz. 1743.
• Dz.U. (2013). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym specjalistycznych, poz. 199 ze zm.

Identifiers

Biblioteka Nauki

62584314