Zachowania ryzykowne i antyspołeczne w mediach społecznościowych – charakterystyka zjawisk i profile osób angażujących się w te aktywności

• Authors: Łucja Wardęga

Title variants

EN

Risky and Antisocial Behaviors in Social Media – Characteristics of the Phenomena and Profiles of People Engaging in These Activities

Abstracts

EN

The text addresses the issues of phenomena that have recently become particularly important in the context of adolescents' activity in social media. Particular attention is paid to various forms of risky and antisocial behaviors on the web, such as cyberbullying or participation in online challenges. Selected sociodemographic correlates of risky and antisocial behaviors are analyzed: gender, place of residence, family status and type of school attended. The text aims to present the profiles of people engaging in dangerous activities, which in turn allows for indicating potential methods of counteracting these negative phenomena and creating responsible use of social media.

PL

Tekst porusza problematykę zjawisk, które w ostatnim czasie nabrały szczególnego znaczenia w kontekście aktywności adolescentów w mediach społecznościowych. Szczególną uwagę poświęcono różnym formom zachowań ryzykownych i antyspołecznych w sieci, takich jak cyberprzemoc czy udział w internetowych wyzwaniach. Analizie poddano wybrane korelaty socjodemograficzne zachowań ryzykownych i antyspołecznych: płeć, miejsce zamieszkania, status rodziny i rodzaj szkoły, do której się uczęszcza. Tekst ma na celu przybliżenie profili osób angażujących się w niebezpieczne aktywności, co pozwoliło na wskazanie potencjalnych metod przeciwdziałania tym negatywnym zjawiskom, a także kreowaniu odpowiedzialnego korzystania z mediów społecznościowych.

Keywords

PL

media społecznościowe; zachowania antyspołeczne w mediach społecznościowych; zachowania ryzykowne w mediach społecznościowych; profil; młodzież

EN

social media; antisocial behavior on social media; risky behavior on social media; profile; youth

• Publisher: Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Sączu
• Journal: Eruditio et Ars
• Year: 2025
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 55-78

Dates

published

2025

Contributors

author

Łucja Wardęga

• Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza Dzieło Pomocy Dzieciom w Żmiącej

References

• Andrzejewska, A. (2014). Dzieci i młodzież w sieci zagrożeń realnych i wirtualnych. Aspekty teoretyczne i empiryczne. Warszawa: Wydawnictwo Difin SA.
• Angielczyk, P.Z. (2019). Homo crudelis w dobie Internetu. Parezja, 2(12), 48-64.
• Bergcholc, L. (2022). Patostreaming jako nowe wyzwanie dla kryminologii w kontekście współczesnych cyberzagrożeń. W: E.W. Pływaczewski, D. Dajnowicz-Piesiecka, E. Jurgielewicz-Delegacz (red.), Prawo karne i kryminologia wobec kryzysów XXI wieku (s. 341- 352). Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.
• Campbell, M.A. (2005). Cyber Bullying: An old problem in a new guise? Australian Journal of Guidance & Counselling, 15(1), 68-76.
• Figas, E., Rokowski, W. (2022). Patostream: przejaw kryzysu morlanego czy oznaka nowych wartości? W: E.W. Pływaczewski, D. Dajnowicz-Piesiecka, E. Jurgielewicz-Delegacz (red.), Prawo karne i kryminologia wobec kryzysów XXI wieku (s. 396-407). Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.
• Garbowski, M. (2017). Szkodniki czy „partyzanci” cyberprzestrzeni? Próba typologizacji trolli internetowych. W: J. Dynkowska, N. Lemann, M. Wróblewski, A. Zatora (red.), Hejterstwo. Nowa praktyka kulturowa? Geneza, przypadki, diagnozy. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Garwol, K. (2019). Mowa nienawiści wśród dzieci i młodzieży. edukacja – Technika – Informatyka, 3(29), 158-163
• Jachyra, D. (2011). Trollowanie – antyspołeczne zachowania w internecie, sposoby wykrywania i obrony. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia Informatica, 28, 253- 261.
• Jas, M. (2020). Patostreaming – ciemna strona internetu. Analiza zjawiska na wybranych przykładach. Media Biznes Kultura, 1(8), 169-180.
• Keith, S., Martin, M.E. (2005). Cyber-bullying: Creating a culture of respect in a cyber world. Reclaming Children & Youth, 4, 224-228.
• Kowalski, R.M., Limber, S.P. (2007). Electronic Bullying among Middle School Students. Journal of Adolescent Health, 41, 22-30.
• Kułaga, W. (2021). Transmisja patologii społecznych do internetu. Zagrożenia związane z medialną aktywnością patoinfluencerów, patostreamerów, patoużytkowników. Media i komunikacja społeczna, 2, 70-89.
• Lange, R. (red.). (2023). Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów. Warszawa: NASK Państwowy Instytut Badawczy.
• Lange, R., Ładna, A., Konopczyński, F., Kowalczyk, M. (2019). Patostreamy w opinii polskich internautów. Raport z ogólnopolskich badań społecznych. Warszawa: NASK Państwowy Instytut Badawczy.
• Michniuk, A. (2016). Aktywność internautów w mediach społecznościowych. Wychowawca, 11(283), 7-9.
• Pyżalski, J. (2012). Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania mło- dzieży. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Szulc, M. (2020). Manipulowanie informacją w sieci za pomocą fake newsów jako zagrożenie dla młodzieży. Psychologia Wychowawcza, 17, 140-158.
• Tokunaga, R.S. (2010). Following you home from school: A criticalreview and synthesis of research on cyberbullying victimization. Computers in Human Behavior, 26, 277-287.
• Wachs, S., Wettstein, A., Bilz, L., Gamez-Guadix, M. (2022). Adolescents’ motivations to perpetrate hate speech and links with social norms. Comunicar, 7(30), 9-19.
• Wawrzyniak, M. (2015). Netoholik, czyli jak zaszczepić się na hejt, nie wpaść w pułapkę obga- dywania oraz nauczyć zarabiać się na tych, którzy Cię oczerniają. Gliwice: Wydawnictwo OnePress.
• Grycuk, A. (2021). Fake newsy, trolle, boty i cyborgi w mediach społecznościowych. Analizy BAS, 1(152). Pobrano z: https://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/740FB3EF1F43CC55C125867600356FA7/$file/Analizy%20BAS%20152.pdf
• Khattar, A., Dabas, K., Gupta, K., Chopra, S., Kumaraguru, P. (2018). White or Blue, the Whale gets its Vengeance: A Social Media Analysis of the Blue Whale Challenge. Pobrano z: https://www.researchgate.net/publication/322568365_White_or_Blue_the_Whale_gets_its_Vengeance_A_Social_Media_Analysis_of_the_Blue_Whale_Challenge
• Prokuratura Krajowa (2017). Niebezpieczna dla dzieci gra o nazwie „niebieski wieloryb” dotarła do Polski. Pobrano z: gov.pl/web/prokuratura-krajowa.: https://globaldignity.pl/wp-content/uploads/2018/03/Wilki-i-owce-w-internecie_raport_Glibal-Dignity-Poland_IQS_2016.pdf
• https://madraochrona.pl/strefa-specjalisty/strategie-profilaktyczne/
• https://pieknoumyslu.com/trolle-internetowe-i-niebezpieczenstwo-z-nimi-zwiazane/
• https://sjp.pl/hejt
• https://socialmediavictims.org/cyberbullying/types/trolling/
• https://swresearch.pl/news/hejterzy-w-sieci
• https://vademecumbezpieczenstwainformacyjnego.uken.krakow.pl/2020/03/10/hejt/

Identifiers

Biblioteka Nauki

62444621