The faces of the guitar in Poland up to 1981 in the context of the Polish Radio Archive records

• Authors: Anna Rutkowska

Title variants

PL

Oblicza gitary w Polsce do roku 1981
w świetle dokumentacji Archiwum Polskiego Radia

Abstracts

EN

The Polish Radio’s long-lasting broadcasting monopoly brought about the technological and later historical as well as political relegation of the guitar, in particular classical guitar, to a musical niche. The aim of the present study of a collection of recordings and programming documents stored at the Polish Radio Archive was to reveal the non-linear nature of the history of the popularisation of guitar music in Poland.

PL

Długi okres monopolu antenowego Polskiego Radia spowodował technologiczne, później historyczne, a także polityczne przesunięcie gitary, głównie klasycznej, do muzycznej niszy. Celem badania zbioru nagrań i dokumentów programowych w Archiwum Polskiego Radia było ujawnienie nielinearności przebiegu popularyzacji muzyki gitarowej w Polsce.

Keywords

EN

radio; Ławrusiewicz; Kliszewski; Chybiński; Tansman; Powroźniak; guitar music in Poland

PL

radio; Ławrusiewicz; Kliszewski; Chybiński; Tansman; Powroźniak; muzyka gitarowa w Polsce

• Publisher: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Edukacja Muzyczna
• Year: 2022
• Volume: 17
• Issue: 17
• Pages: 15-64

Dates

published

2022

Contributors

author

Anna Rutkowska

• Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk

• https://orcid.org/0000000348543584

References

• Affek-Bujalska Barbara, Kospath-Pawłowski Edward, Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej: Żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Oficyna Wydawnicza Ajaks, Pruszków 1993.
• Barciś Artur, Graff Marzanna, Rozmowy bez retuszu, Wydawnictwo M, Kraków 2011.
• Bombicki Maciej Roman, Monte Cassino. Pięćdziesiąt lat po bitwie, Polski Dom Wydawniczy „Ławica”, Poznań 1994.
• Chomicz Zbigniew, 80 lat Polskiego Radia – Kalendarium 1925–2005, Polskie Radio SA, Warszawa 2005.
• Dahlig Ewa, Ludowe instrumenty skrzypcowe w Polsce, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2001.
• Filasiewicz Witold, O fonografie (wg odczytu wygłoszonego w I szkole realnej w Krakowie dnia 21 czerwca 1905 roku), Gebethner i Wolf, Kraków 1905.
• Fredro Aleksander, Zemsta, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1975.
• Gołębiowski Łukasz, Gry i zabawy różnych stanów w kraju całym lub niektórych tylko prowincjach, nakładem Autora, Warszawa 1831.
• Iwanowa-Kramskaja Natalia, Życie poświęcone gitarze, Moskwa 1995.
• Kern Ludwik Jerzy, Moje abecadłowo, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2003.
• Kolberg Oskar, Lud: jego zwyczaje… W. Ks. Poznańskie, cz. 5, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1880.
• Konopnicka Maria, Filuś, Miluś i Kizia: nasze kotki, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1927.
• Konopnicka Maria, Mickiewicz, jego życie i duch, Bronisław Natanson, Warszawa 1899.
• Radziszewski Stanisław, Wiedza tajemna, Księgarnia S. Sadowskiego, Warszawa 1904.
• Reymont Władysław, Rok 1794. Ostatni sejm Rzeczypospolitej. Powieść historyczna, Gebethner i Wolf, Warszawa – Kraków 1913.
• Rolle Antoni Józef, Niewiasty kresowe. Opowiadania historyczne, Gebethner i Wolf, Warszawa 1883.
• Siemieński Lucjan, Podania i legendy polskie, ruskie i litewskie, J.K. Żupański, Poznań 1845.
• Starling William, Strings Attached: The Life & Music of John Williams, Biteback Publishing, London 2012.
• Szewera Tadeusz, Barwny świat mikrofonu: wspomnienia radiowców, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1983.
• Świtkowski Józef, Okultyzm i magia w świetle parapsychologii, nakładem Redakcji miesięcznika „Lotos”, Lwów 1939.
• Trembecki Stanisław, Zofiówka. Polanka. Powązki, nakładem Księgarni W. Zukerkandla, Lwów 1924.
• Truskolaski Romuald, Szkoła na gitarę hiszpańską: ułożona i ofiarowana W. Karolowi Kurpińskiemu, kosztem F. Klukowskiego, Warszawa 1820.
• Ustrzycki Mirosław, Ustrzycki Janusz, Historia, podręcznik dla szkoły branżowej I stopnia, Operon, Gdynia 2021.
• Walker Luise, Ein Leben mit der Gitarre, Musikverlag Zimmermann, Frankfurt am Main 1989.
• Wańkowicz Melchior, Bitwa o Monte Cassino, Prószyński i S-ka, Warszawa 1989.
• Witoszynskyi Leo, Über die Kunst des Gitarrenspiels, Doblinger 2002.
• Wojnarowska Karolina, Ostatnie rady ojca dla syna, nakładem W.B. Korna, Wrocław 1842.
• Wolman Borys, Gitara w Rosji, esej o historii sztuki gitarowej, Muzgiz, Leningrad 1961.
• Zieliński Stanisław, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich: podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci – pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Instytut Wydawniczy Ligi Morskiej i Kolonialnej, Warszawa 1933.
• Kraszewski Józef Ignacy, Wybór pism, nakład i druk S. Lewental, Warszawa 1884.
• Krukowski Kazimierz, Z Melpomeną na emigracji, wyd. Czytelnik, Warszawa 1987.
• Kwiatkowski Maciej Józef, Polskie Radio w konspiracji 1939–1944, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1989.
• Kwiatkowski Maciej Józef, Tu Polskie Radio Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1980.
• Lerski Tomasz, Syrena Record, pierwsza polska wytwórnia fonograficzna, Editions Karin, Warszawa – Nowy Jork 2004.
• Loret Maciej, Życie polskie w Rzymie w XVIII wieku, Scuola Tipografica Pio X, Rzym 1930.
• Marrington Mark, Recording the Classical Guitar, Routledge, Nowy Jork – Oxon 2021.
• Mickiewicz Adam, Pan Tadeusz, Greg, Kraków 2006.
• Müller Rudolf, Chronik eines bürgerlichen Lebens in Nürnberg. Część 2: 1939 (Kriegsanfang) bis 1945, Books on Demand, Norderstedt 2020.
• Parkita Kazimierz, Wspomnienia lekarza okrętowego ze służby na „Batorym” 1943–1944, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1987.
• Pawiński Adolf, Michał Gröll – obrazek na tle epoki stanisławowskiej, Gebethner i Spółka, Kraków 1896.
• Prus Bolesław, Lalka, Wydawnictwo „Książka i Wiedza”, Warszawa 1949.
• lat Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Poznaniu, 1920–1970, red. Stanisław Chudak et al., Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Poznań 1973.
• Alfabet Solidarności, red. K. Nowak, Instytut Dziedzictwa Solidarności, Gdańsk 2020.
• Dzieło wielkiego miłosierdzia, Kościół Katolicki Mariawitów, Płock 1927.
• Polskie media – dziesięć lat po likwidacji cenzury. Konferencja naukowa, Warszawa 1–2 czerwca 2000, red. Z. Sokół, Warszawa 2001.
• „Antena. Ilustrowany Tygodnik dla Wszystkich”, numery od 1 z 7.10.1934 r. do 34 z 20.08.1939 r.
• „Ilustrowany Kurjer Codzienny”, wybrane numery z roku 1930.
• „Kurjer Warszawski”, dziennik, wybrane numery z lat 1897–1898.
• „Nowy Kurjer Warszawski”, dziennik, wybrane numery z roku 1944.
• „Radio i Świat”, tygodnik, numery od 1 z 22.07.1945 r. do 43 z 23.10.1950 r.
• „Radio Times” z 16.01.1927, nr 172.
• „Radjo. Ilustrowany Tygodnik dla Wszystkich”, numery od 1 z 19.12.1926 r. do 40 z 30.09.1934 r.
• Barucka Małgorzata, Barcikowski Wojciech, Archiwum Polskiego Radia – Sezam na klasyczną nutę, „Ruch Muzyczny” 2015, nr 4, s. 28–31.
• Gurgul Wojciech, Adam Franciszek Epler (1902–1940) – zapomniany muzyk międzywojennego Lwowa, „Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ” 2020, nr 45, z. 2, s. 25–60 [https://doi.org/10.4467/23537094KMMUJ.20.004.12531].
• Heute muss man aggressiv spielen, das ist wichtig geworden, „Gitarre & Laute” 2007, vol. 29, nr 1, s. 8–12.
• Staszewski Maciej, Klasa gitary w Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi, „Sześć Strun Świata” 2016, nr 3 (7), s. 43–45.
• Księga inwentarzowa Płyty gramofonowe od 1 do 7999, Warszawa 1945–1948, Archiwum Polskiego Radia SA, dział: Fonoteka.

Identifiers

Biblioteka Nauki

17905808