Katolicka moralność małżeńsko-rodzinna w ocenie młodzieży akademickiej

• Authors: Janusz Mariański

Title variants

EN

Catholic Marriage and Family Morality in the Assessment of University Students

Abstracts

EN

The article analyzes the transformation of marriage and family morality in the consciousness of academic youth in the 21st Century based on the results of public opinion polls and the results of sociological surveys conducted in various social settings. It could be generally estimated that in the Polish academic youth circles, about 20% of the respondents accept the values and norms of Catholic marriage and family ethics; some 50% present accept selective attitudes and about 30% have totally distanced themselves from this kind of morality. If we were to estimate only the attitudes of Catholics toward pro-family values and norms, the adopted indicators would have to be changed slightly, in the direction of a higher approval regarding pro-family norms and values (an increase in approval would be at least 5%). All the proposed estimates are only probable, and more precise calculation procedures could even bring significant corrections.

PL

W artykule Autor analizuje przemiany w moralności małżeńsko-rodzinnej w świadomości młodzieży akademickiej w XXI wieku na podstawie wyników sondaży opinii publicznej i rezultatów badań socjologicznych przeprowadzonych w różnych środowiskach społecznych. Można by ogólnie szacować, że w środowiskach młodzieży akademickiej w Polsce około 20% badanych aprobuje wartości i normy katolickiej etyki małżeńskiej i rodzinnej, około 50% prezentuje postawy selektywne i około 30% całkowicie odeszło od tej moralności. Gdybyśmy chcieli oszacować wyłącznie postawy katolików wobec wartości i norm prorodzinnych, należałoby przyjęte wskaźniki nieco zmienić, w kierunku większej aprobaty tych norm i wartości prorodzinnych (wzrost aprobaty przynajmniej o 5%). Wszystkie proponowane oszacowania mają jedynie charakter prawdopodobny, a bardziej precyzyjne procedury obliczeń mogłyby wprowadzić nawet znaczące korektury.

Keywords

PL

młodzież akademicka; katolicka moralność małżeńsko-rodzinna; sekularyzacja; permisywizm moralny

EN

academic youth; Catholic marriage and family morality marriage and family; secularization; moral permissivism

• Publisher: Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
• Journal: Polish Journal of Critical Realism
• Year: 2023
• Volume: 1
• Issue: 1
• Pages: 143-165

Dates

published

2023

Contributors

author

Janusz Mariański

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• „Relatio Synodi” III Nadzwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów: „Wyzwania duszpasterskie dla rodziny w kontekście nowej ewangelizacji” (5–19 października 2014 r.), Wiadomości KAI 2014, nr 44, s. 14–22.
• Adamczyk G., Kondycja moralna społeczeństwa polskiego w świetle wyników badań socjologicznych, [w:] Sprawności moralne w wychowaniu ‒ wyzwania i rzeczywistość, (red.) I. Jazukiewicz, E. Kwiatkowska, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2012.
• Adamczyk T., Postawy moralne studentów w warunkach zmiany społecznej, [w:] Wartości, postawy i więzi moralne zmieniającym się społeczeństwie, (red.) J. Mariański, L. Smyczek, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.
• Adamski F., Czy rodzina jest niezbędna w procesie integralnego rozwoju człowieka? Roczniki Pedagogiczne nr 1, 2015.
• Badora B., Wartości w czasach zarazy, Komunikat z badań CBOS nr 160, 2020.
• Baniak J., Katolicka moralność seksualna w wyobrażeniach i ocenie polskiej młodzieży z perspektywy minionego trzydziestolecia, Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne nr 1–2, 2020.
• Baniak J., Religijność i moralność młodzieży polskiej w latach 1956-2018 na tle przemian cywilizacyjnych i społecznych. Studium socjologiczne, Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2022.
• Bauman Z., Etyka ponowoczesna, tłum. J. Bauman, J. Tokarka-Bakir, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
• Boguszewski R., Rodzina ‒ jej współczesne znaczenie i rozumienie, [w:] Rodzina i jej przemiany, Opinie i Diagnozy nr 26, (red.) M. Grabowska, CBOS, Warszawa 2013.
• Boguszewski R., Religia a życie codzienne, czyli m.in. o wyzwaniach dla Kościoła katolickiego w Polsce, Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych nr 4, 2015.
• Budzyńska E., Młodzież europejska wobec aksjonormatywnych wyborów. Perspektywa międzygeneracyjna, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica nr 48, 2014.
• Cichosz M., Gąsior K., Szast M., Ideały współczesnej młodzieży ‒ ujęcie badawcze, [w:] Obraz rodziny i młodzieży pod koniec drugiej dekady XXI wieku. Wybrane aspekty, (red.) M. Szast, B. Więckiewicz, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2022.
• Dyczewski L., Więzi międzypokoleniowe w badaniach socjologicznych, [w:] Więzi międzypokoleniowe w rodzinie i kulturze, (red.) W. Świątkiewicz, STUDIO NOA, Katowice 2012.
• Felchner A., Rodzina w świecie wartości piotrkowskich studentów, Wychowanie w Rodzinie nr 1, 2017.
• Goodman N., Wstęp do socjologii, tłum. J. Polak, J. Ruszkowski, U. Zielińska, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1997.
• Guzik A., Marzęcki R., Stach Ł., Pokolenie ’89. Aksjologia i aktywność młodych Polaków, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2015.
• Jaguś I., Małżeństwo w opinii lubelskich studentów, [w:] Moralność współczesnego społeczeństwa polskiego. Założenia i rzeczywistość, (red.) J. Baniak, Wydawnictwo UAM – Wydział Teologiczny, Poznań 2008.
• Jaguś I., Plany matrymonialne młodzieży akademickiej w Lublinie, Małżeństwo i Rodzina nr 1–2, 2005.
• Kocik L., Wzory małżeństwa i rodziny. Od tradycyjnej jednorodności do współczesnych skrajności, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, Kraków 2002.
• Komorowska-Pudło M., Seksualność młodzieży przełomu XX i XXI wieku, WAM, Kraków 2013.
• Kopka J., Seksualność w systemach etycznych a postawy seksualne młodzieży, [w:] Wartości i postawy młodzieży polskiej, t. 1, (red.) D. Walczak-Duraj, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2009.
• Korczyński T.M., Polska młodzież o rodzinie, wartościach i własnej religijności. Analiza socjologiczna w paradygmacie socjologii wiedzy, [w:] Rodzina. Podstawy prawnoteologiczne, (red.) J. Zimny, Stalowa Wola 2015.
• Koseła K., Młodzi na początku XXI wieku, Pastores. Kwartalnik poświęcony formacji kapłańskiej nr 1, 2006.
• Kotowska-Wójcik O.A., Seks, małżeństwo, rodzina, ale czy wspólnota?, t. III (Młodzież akademicka w dobie pandemii o sensie życia, relacjach i planach życiowych), Wydawnictwo Rys, Poznań 2020.
• Kowalewski T., Zagrożenia rodziny jako środowiska wychowawczego, [w:] Obraz rodziny i młodzieży pod koniec drugiej dekady XXI wieku. Wybrane aspekty, (red.) M. Szast, B. Więckiewicz, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2022.
• Kozak J., Dzieci postmoderny? Studium socjologiczne nad religijnością studentów, Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, Sandomierz 2014.
• Kwak A., Współczesna rodzina ‒ czy tylko problem struktury zewnętrznej?, [w:] Rodzina wobec wyzwań współczesności, (red.) I. Taranowicz, S. Grotowska, Oficyna Wydawnicza ARBORETUM, Wrocław 2015.
• Lewicka M., Wzory życiowe studentów. Małżeństwo – rodzina – formy alternatywne, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2014.
• Majdzińska A., Śmigielski W., Wpływ religijności na decyzje dotyczące planowania życia rodzinnego studentów Uniwersytetu Łódzkiego, [w:] Przyszłość demograficzna Polski, (red.) J.T. Kowalewski, A. Rossa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2009.
• Mariański J., Wartości prorodzinne w świadomości maturzystów puławskich (1994-2009-2016), Zeszyty Naukowe KUL nr 4, 2018.
• Mariański J., Wartości moralne w świadomości maturzystów puławskich. Raport z badań socjologicznych zrealizowanych w latach 1994-2021, Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie, Lublin 2022.
• Nagórny J., Problemy moralne współczesnej rodziny polskiej, [w:] Wychowanie w rodzinie chrześcijańskiej. W 25. rocznicę adhortacji apostolskiej „Familiaris consortio”. Przesłanie moralne Kościoła, (red.) K. Jeżyna, T. Zadykiewicz, KUL, Lublin 2008.
• Neuner P., Psychospołeczne i polityczne uwarunkowania chrześcijaństwa dziś, [w:] Chrześcijaństwo jutra. Materiały II Międzynarodowego Kongresu Teologii Fundamentalnej Lublin, 18–21 września 2001, (red.) M. Rusecki, K. Kaucha, Z. Krzyszowski, I.S. Ledwoń, J. Mastej, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001.
• Rawicka I., Współczesna młodzież, jej poglądy i wyznawane wartości, Studia Teologiczno- Historyczne Śląska Opolskiego nr 1, 2020.
• Remiszewska Z., Młodzież akademicka i jej świat wartości. Komunikat z badań, [w:] Edukacja jutra. Wartości ‒ Wychowanie ‒ Kształcenie, (red.) A. Kamińska, P. Oleśniewicz, Oficyna Wydawnicza „Humanitas”, Sosnowiec 2017.
• Rola M., Wartości moralne w świadomości maturzystów lubelskich. Studium socjologiczne, Standruk, Lublin 2016.
• Slany K., Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2006.
• Slany K., Trwałość współczesnej rodziny polskiej, [w:] Między socjologią i teologią. Pola zainteresowań i badań naukowych Janusza Mariańskiego, (red.) J. Baniak, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Wydział Teologiczny, Poznań 2010.
• Smyczek L., Postawy młodzieży licealnej wobec zasad katolickiej etyki małżeńskiej i rodzinnej, [w:] Wartości i postawy młodzieży polskiej, t. 1, (red.) D. Walczak-Duraj, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2009.
• Smyła J., Rodzina w kalejdoskopie współczesnych przemian, Wychowanie w Rodzinie nr 1, 2022.
• Sroczyńska M., Delegitymizacja religijnego wymiaru intymności małżeńsko-rodzinnej w ocenie młodzieży studiującej, [w:] Między konstrukcją a dekonstrukcją uniwersum znaczeń. Badania religijności młodzieży akademickiej w latach 1988-1998-2005-2017, (red.) S.H.
• Zaręba, M. Zarzecki, Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, Warszawa 2018.
• Štefaňak O., Religijność młodzieży słowackiej na przykładzie diecezji spiskiej, Norbertinum, Lublin 2009a.
• Štefaňak O., Wartości prorodzinne i jakość środowiska rodzinnego w świadomości młodzieży słowackiej (Na przykładzie diecezji spiskiej), [w:] Wartości i postawy młodzieży polskiej, t. 1, (red.) D. Walczak-Duraj, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2009b.
• Štefaňak O., Przemiany wartości prorodzinnych wśród młodzieży, [w:] Wartości w rodzinie i społeczeństwie, (red.) T. Sakowicz, K. Gąsior, Oficyna Wydawnicza „STON 2”, Kielce 2014.
• Štefaňak O., Religiozita mládeže v procese premien, Univerzita Konštantina Filozofa v Nitre, Nitra 2019.
• Štefaňak O., Wartości prorodzinne w świadomości młodzieży słowackiej w procesie przemian (2006-2011-2016), Zeszyty Naukowe KUL nr 1, 2020.
• Stepulak M.Z., Postawy studentów wobec wybranych zagadnień nauczania Kościoła katolickiego w Polsce, [w:] Między socjologią a filozofią i teologią. Księga jubileuszowa dla Profesora Józefa Baniaka z okazji siedemdziesięciolecia urodzin oraz czterdziestolecia pracy naukowo-badawczej, (red.) J. Kaczmarek, Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2019.
• Szauer R., Między potrzebą doznań a trwałością postaw. Religijność i moralność uczniów szkół średnich i studentów uczelni wyższych w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Studium socjologiczne, Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, Warszawa 2019.
• Szauer R., Wpływ stylu życia na religijność młodzieży. Analiza socjologiczna, [w:] Religia i Kościół w świadomości katolików świeckich w Polsce i w Niemczech. Kontynuacja czy zmiana nastawienia?, (red.) J. Baniak, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicz w Poznaniu, Poznań 2013.
• Szymczak W., Adamczyk T., Młodzież w kontekstach współczesnych. Rodzina. Czas. Szkoła. Kościół i katecheza, KUL, Lublin 2022.
• Więckiewicz B., Religia i jej znaczenie w obrazie przyszłego małżeństwa i rodziny w opinii studentów wybranych uczelni, [w:] Tradycja i innowacja w polu refleksji socjologii religii, (red.) S.H. Zaręba, I. Borowik, KONTRAST, Warszawa 2016.
• Więckiewicz B., Małżeństwo czy alternatywne formy życia w planach studentek uczelni o charakterze katolickim oraz świeckim, [w:] Obraz współczesnej rodziny. Teoria i badania, (red.) B. Szluz, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2017.
• Więckiewicz B., Kultura i styl życia współczesnej młodzieży polskiej, [w:] Obraz rodziny i młodzieży pod koniec drugiej dekady XXI wieku. Wybrane aspekty, (red.) M. Szast, B. Więckiewicz, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2022.
• Zaręba S.H., Młodzi i religia ‒ trajektorie religijności, eklezjalności, duchowości i moralności, [w:] Wolność wyboru czy przymus zwyczaju?, t. II (Młodzież akademicka w dobie pandemii o religii, duchowości i moralności), (red.) S.H. Zaręba, W. Klimski, M. Sroczyńska, Rys, Poznań 2020.

Identifiers

Biblioteka Nauki

28875144