Sprawa Lili Rudik. Z dziejów szkolnych gazetek ściennych w okresie międzywojennym

• Authors: Karol Łopatecki

Title variants

EN

The case of Lila Rudik: An episode from the history of school wall newspapers in the interwar period

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono postać Lili Rudik — uczennicy białostockiego gimnazjum im. Anny z Sapiehów Jabłonowskiej. Opublikowała ona w połowie października 1936 r. w ściennej gazetce szkolnej artykuł popierający republikańskie władze Hiszpanii. Informacje o tym dotarły do dziennikarzy, którzy całą sprawę nagłośnili. Artykuł ukazuje reakcję części środowiska dziennikarskiego oraz opinii publicznej na ten tekst oraz ich następstwa.

EN

This article profiles Lila Rudik, a schoolgirl at the Anna Jabłonowska Grammar School at Białystok, who wrote an article supporting the Republicans in the Spanish Civil War and put up in her school’s wall newspaper in October 1936. The story was picked up by journalists and turned into a nationwide debate issue. The article presents the reactions of various sections of the press and of the public opinion to this ‘incident’ and their consequences.

Keywords

PL

szkolne gazetki ścienne; Lila Rudik; prasa białostocka; gimnazja białostockie; Jadwiga Szumska; „Kuźnia Młodych”

EN

Polish press in the interwar period; a freedomof- opinion issue; school wall newspapers; Lila Rudik; the Spanish Civil War; Białystok

• Publisher: Polska Akademia Nauk
• Journal: Rocznik Historii Prasy Polskiej
• Year: 2017
• Volume: 20
• Issue: 2
• Pages: 91-115

Dates

published

2017

online

2017-06-17

Contributors

author

Karol Łopatecki

• Instytut Historii i Nauk Politycznych Uniwersytet w Białymstoku

References

• Beevor A., Walka o Hiszpanię 1936–1939: pierwsze starcie totalitaryzmów, tłum. H. Szczerkowska, Kraków 2009.
• Cohen Adir, The Gate of Light: Janusz Korczak, the Educator and Writer who Overcame the Holocaust, London–Toronto 1994.
• Dobrowolski T., Nowacki T., Szkoły eksperymentalne w Polsce: 1900–1964, Warszawa 1966.
• Fiedorczyk P., Dzieje budynku Wydziału Prawa, „Biuletyn Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku” 2007, nr 10.
• Fuks M., „Mały Przegląd” Janusza Korczaka. W setną rocznicę urodzin dra Henryka Goldszmita, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego” 107 (1978), 1.
• Gicgier T., O człowieku któremu wystarczał ogarek, Warszawa 1979.
• Głębicka E., Szumska Jadwiga (1894–1944), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XLIX, Warszawa – Kraków 2013–2014.
• Hurwic-Nowakowska I., Postawy społeczne i świat wartości młodzieży w Polsce międzywojennej, Warszawa 1991.
• Jarowiecki J., Czasopisma dla dzieci i młodzieży, Kraków 1990.
• Kania L., Organizacja i funkcjonowanie podziemnego wymiaru sprawiedliwości na Wileńszczyźnie w latach II wojny światowej (1940–1945), „Studia Lubuskie”, t. VI, 2010.
• Kolendo M., Oświata i tajne nauczanie w Białymstoku w okresie okupacji hitlerowskiej, [w:] Studia i Materiały do dziejów miasta Białegostoku, t. II, red. J. Antoniewicz, J. Joka, Białystok 1970.
• Kowalczyk J., Oświata w Białymstoku w latach 1919–1939, [w:] Studia i materiały do dziejów miasta Białegostoku, t. I, red. J. Antoniewicz, J. Joka, Białystok 1968.
• Kuźmiński B., Pierwsza żeńska. Szkoła im. Królowej Jadwigi w Warszawie, Warszawa 1982.
• Łapińska A., Kina białostockie w okresie międzywojennym, [w:] Białystok w 80-leciu. W rocznicę odzyskania niepodległości 19 II 1919 – 19 II 1999, red. C. Kuklo, Białystok 2000.
• Maciejewski M., Hiszpański faszyzm i frankizm w polskiej literaturze politycznej i naukowej (1936–1997), „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi”, t. 21, 1998.
• Malewski J., Widziałem wolność w Warszawie. Szkice 1982–1987, Londyn 1989.
• Malinowski K., Problematyka żydowska w prasie katolickiej okresu międzywojennego w Polsce. Próba systematyzacji zagadnienia, [w:] A bliźniego swego... . Materiały z sympozjum, red. S. Niepiórkowski, Lublin 1997.
• Micewski A., W cieniu marszałka Piłsudskiego: szkice z dziejów myśli politycznej II Rzeczypospolitej, Warszawa 1968.
• Opioła W., Stanowisko polskiej prasy katolickiej wobec wojny domowej w Hiszpanii 1936–1939. Analiza dyskursu medialnego, „Media – Kultura – Społeczeństwo” 2010, nr 5.
• Raszewska-Klimas A., Funkcje nazw własnych w twórczości Marii Dąbrowskiej, Piotrków Trybunalski 2002.
• Salvadó F.J.R., Wojna domowa w Hiszpanii 1936–1939, Warszawa 2009.
• Socha I., Czasopisma młodzieży szkolnej w Polsce: 1918–1930, Katowice 1986.
• Socha I., Kulturotwórcze funkcje prasy szkolnej lat 1918–1939, „Kwartalnik Historii Prasy polskiej” R. 22: 1983, nr 3.
• Sztachelska-Kokoczka A., Maria Kolendo i jej spuścizna aktowa, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1988, nr 2.
• Śliwak K., Reforma oświatowa Janusza Jędrzejewicza przedstawiona na łamach „Polski Zachodniej”, „Ogrody Nauk i Sztuk” 2012, nr 2.
• Townson N., The Crisis of Democracy in Spain: Centrist Politics Under the Second Republic, 1931–1936, Brighton – Portland 2000.
• Wardzyńska M., Sytuacja ludności polskiej w Generalnym Komisariacie Litwy: czerwiec 1941 – lipiec 1944, Warszawa 1993.
• Władyka W., Krew na pierwszej stronie. Sensacyjne dzienniki Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1982.
• Wydział Prawa Uniwersytetu w Białymstoku w fotografiach (1972–2012), oprac. J. Banasiuk, A. Bujakowska, P. Fiedorczyk, A. Jamróz, Białystok 2012.
• Zgórniak M., Wojna domowa w Hiszpanii w oświetleniu polskiego rządowego piśmiennictwa politycznego i wojskowego 1936–1939, „Studia Historyczne” R. 26: 1983, z. 3.
• Żylińska-Żyłkiewicz H., Z dziejów Gimnazjum Państwowego im. Anny z Sapiehów Jabłonowskiej w Białymstoku (1915–1939), „Białostocczyzna” 1998, nr 3.

Identifiers

URI

http://rhpp.up.krakow.pl/article/view/3126