NADZWYCZAJNE KOMPETENCJE PREZYDENTA RZESZY

• Authors: Kuźnik Grzegorz

Title variants

EN

EXTRAORDINARY POWERS OF THE PRESIDENT OF THE REICH

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest omówienie art. 48 ust. 2 konstytucji weimarskiej. Artykuł ten upoważniał Prezydenta Rzeszy do wprowadzania nadzwyczajnych rozporządzeń w przypadku zagrożenia publicznego porządku i bezpieczeństwa. Było to rozwiązanie, które w sposób zdecydowany odbiegało zarówno od regulacji znanych sprzed okresu pierwszej wojny światowej, jak i obecnej ustawy zasadniczej. W pierwszej części artykułu dokonano wykładni przepisu, przedstawiono uwarunkowania historyczne, wynikłe z zastanego dorobku niemieckiej jurysprudencji sprzed okresu pierwszej wojny światowej, oraz kwestie prac legislacyjnych. W części drugiej, dotyczącej zastosowania praktycznego przepisu, uwzględniono podział na trzy okresy stosowania artykułu, orzecznictwo Trybunału Państwowego Rzeszy oraz poglądy doktryny na omawiany przepis. Omówiono również kwestie legislacyjne oraz związane z budową aktów prawnych. Całość rozważań została podsumowana w konkluzjach.

EN

The aim of the article titled Extraordinary powers of the President of the Reich is to discuss article 48(2) of the Weimar Constitution. The article empowered the President of the Reich to issue emergency decrees in case of a threat to public order and security. This was a solution that diverged considerably both from pre-WWI regulations and the provisions of the current Basic Law for the Federal Republic of Germany.The first part of the paper presents an interpretation of article 48, depicts the historical circumstances stemming from the established body of German pre-WWI jurisprudence, and describes the issues of the legislative work. The second part, which discusses how the article was used in practice, distinguishes between the three periods of its application, and explores the case law of the State Tribunal of the Reich and the views of the doctrine on the provision in question. Moreover, matters related to the legislative process and the construction of legal acts are explored. These considerations are summarized in the conclusions

Keywords

PL

Republika Weimarska; niemiecki konstytucjonalizm; głowa państwa; stany nadzwyczajne; historia prawa

EN

Weimar Republic; German constitutionalism; head of state; emergencies; legal history

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2019
• Volume: 1
• Issue: XIX
• Pages: 35-50

Contributors

author

Kuźnik Grzegorz

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Anschütz G., Die Verfassung des Deutschen Reichs vom 11. August 1919. Ein Kommentar für Wissenschaft und Praxis, Berlin 1930.
• Bożek M., Geneza i założenia Konstytucji Weimarskiej, Ustrój polityczny państwa. Polska, Europa, Świat, Warszawa 2013, nr 1.
• Dunaj K., Weimarski model prezydentury, Warszawa 2010.
• Fromme F.K., Von der Weimarer Verfassung zum Bonner Grundgesetz. Die verfassungsrechtlichen Folgerungen des Parlamentarischen Rates aus Weimarer Republik und nationalsozialistischer Diktatur, Berlin 1999.
• Grzybowski K., Dyktatura prezydenta Rzeszy: studium nad art. 48, ust. II Konstytucji Weimarskiej i rozwojem państwa autorytatywnego w Niemczech, Kraków 1934.
• Grzybowski K., Powstanie Republiki Niemieckiej. Szkic prawno-polityczny, Kraków 1929.
• Kaltefleiter W., Die Funktionen des Staatsoberhauptes in der parlamentarischen Demokratie, Köln – Opladen 1970.
• Landgraf H., Reichspräsident – Bundespräsident. Aus den Debatten 1919 und 1948/49 über den Wahlmodus, „Geschichte in Wissenschaften und Unterricht” 1959, nr 10.
• Pohl H., Grau R., Anschütz G., Thoma R., Handbuch des deutschen Staatsrechts, Tübingen 1932.
• Sodan H., Grundgesetz, München 2015.
• Stern K., Das Staatsrecht der Bundesrepublik Deutschland, München 1980.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0013.3582