POSZUKUJĄC PODSTAW PRAWNYCH ODMOWY WYDANIA LEKU PRZEZ APTEKARZA – CZYLI KILKA UWAG NA TLE WOLNOŚCI SUMIENIA POLSKIEGO FARMACEUTY

• Authors: Sobas Magdalena

Title variants

EN

Looking for a legal refusal to sell a medicaments by pharmacist – a few comments about the conscience clause polish pharmacist

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejsze opracowanie porusza tematykę prawa farmaceutów do zastosowania tzw. klauzuli sumienia. Problematyka ta stanowi kwestię, która jest szeroko komentowana zarówno w dyskursie społecznym, jak i prawnym. Tekst stanowi podsumowanie regulacji prawnych dotyczących umożliwienia aptekarzom skorzystania ze sprzeciwu sumienia, a także zawiera rozważania nad sposobem rozumienia tejże konstrukcji. Sygnalizuje również orzeczenia ETPCz w zakresie wskazanej problematyki.

EN

This text is about a right Polish pharmeceris to apply conscience clause. This issue is very commented in social and legal discussion. This text is a summary about rule to give pharmaceris the opportunity to use in their work conscience clause. It is to be noted that that point was the subject of consideration about the human conscience too. This text contains example judgment European Court of Human Rights about conscience clause.

Keywords

PL

farmaceuci; klauzula sumienia; sumienie; etyka; leki

EN

pharmacies; conscience clause; conscience; ethics; medicaments

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2019
• Volume: specjalny
• Issue: XIX
• Pages: 67-83

Contributors

author

Sobas Magdalena

• Uniwersytet Śląski, Wydział Prawa i Administracji

References

• Benjamin M., Conscience, [w:] W.T. Reich (red.), Encyclopedia of Bioethics, tom I, New York 1995.
• Bonar J., Moral Sense, London – New York 1930.
• Buksik D., Rozumienie sumienia w naukach psychologicznych, „Seminare. Poszukiwania naukowe” 1999, 15.
• Chlewiński Z., Wprowadzenie do psychologii religii, [w:] Z. Chlewiński (red.), Psychologia religii, Lublin 1982.
• Derdziuk A., Prawda, dobro, sumienie – u podstaw odpowiedzialności społecznej, [w:] P. Kawalec,A. Błachut (red.), Odpowiedzialność społeczna w innowacyjnej gospodarce, Lublin 2011.
• Freud Z., Ego i id. Poza zasadą przyjemności, tłum. J. Prokopiuk, Warszawa 1994.
• Freud Z., Pisma społeczne. Kultura jako źródło cierpień, tłum. A. Ochocki, M. Poręba, R. Reszke, Warszawa 1998.
• Freud Z., Próba wprowadzenia pojęcia narcyzmu, tłum. M. Poręba, Warszawa 2002.
• Freud Z., Psychopatologia życia codziennego. Marzenia senne, tłum. W. Szewczuk, Warszawa 1987.
• Garlicki L., Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Komentarz do artykułów 1–18, tom I, Warszawa 2010.
• Hołub G., Hugo Tristrama Egnelhardta koncepcja bioetyki, Kraków 2004.
• Informacja o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich w obszarze równego traktowania w roku 2017 oraz o przestrzeganiu zasady równego traktowania w Rzeczypospolitej Polskiej, red. A. Bodnar, S. Spurek, Warszawa 2018.
• Jan Paweł II, Veritatis Splendor (Blask prawdy; o niektórych podstawowych zagadnieniach nauczania moralnego Kościoła), 1993, VS59, http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_06081993_veritatis-splendor.html [dostęp: 13.02.2019].
• Janyga W., Wolność sumienia i wyznania wobec wyzwań pluralizmu religijnego (na tle wyroku Federalnego Sądu Konstytucyjnego Niemiec z 24 IX 2003 r.), „Państwo i Prawo” 2004, z. 10.
• Jasek G., Tomistyczna a freudowska koncepcja sumienia, „Logos i Ethos” 2013, 2(35).
• Jedlicki W., Co sądzić o freudyzmie i psychoanalizie, Warszawa 1961.
• Kaczmarek S., Rozważania o życiu ludzkim, Warszawa 1979.
• Kant I., Metafizyczne podstawy nauki o cnocie, tłum. W. Galewicz, Kęty 2005.
• Kant I., Religia w obrębie samego rozumu, Kraków 1993.
• List Katolickiego Stowarzyszenia Lekarzy Polskich do Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2019, http://kslpmazowsze.pl/wp-content/uploads/2019/02/list-KSLP-do-Ministra-Zdrowia-wsprawie-Klauzuli-sumienia-farmaceuty-2.02.-2019.pdf [dostęp: 15.02.2019].
• Łopatka A., Jednostka. Jej prawa człowieka, Warszawa 2002.
• Makselon J., Psychologia dla teologów, Kraków 1995.
• Nawrot O., Klauzula sumienia w zawodach medycznych w świetle standardów Rady Europy, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych” 2012, Rok IX, 3 (35).
• Nowacka M., Kopania J., Czym jest sumienie, a czym powinna być klauzula sumienia, „Kwartalnik Filozoficzny” 2014, t. XLII, z. 4.
• Petycja Farmaceutów Katolickich Polski do Marszałka Sejmu, http://orka.sejm.gov.pl/petycje.nsf/nazwa/145-232-17/$file/145-232-17.pdf [dostęp: 15.02.2019].
• Pismo Głównego Inspektora Farmaceutycznego z dnia 15 maja 2017 roku, nr GIF-P-L-076/9/KB/17, https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Odpowied%C5%BA%20GIF%20na%20pytanie%20o%20klauzul%C4%99%20sumienia%20w%20aptekach%2C%2015.05.2017.pdf [dostęp: 15.02.2019].
• Plezi M., Słownik łacińsko-polski, tom 1, Warszawa 2007.
• Stach R., Sumienie i mózg: o wewnętrznym regulatorze zachowań moralnych, Kraków 2012.
• Stanowisko Komitetu Bioetyki przy Prezydium PAN nr 4/2013 z dnia 12 listopada 2013 roku w sprawie tzw. klauzuli sumienia, https://koalicjaateistyczna.org/wp-content/uploads/files/ Stanowisko_KB_nr_4-2013.pdf [dostęp: 15.02.2019].
• Stawrowski Z., Niemoralna demokracja, Kraków 2008.
• Styczeń T., ABC etyki, Lublin 1981.
• Św. Tomasz z Akwinu, Kwestie dyskutowane o prawdzie, tłum. A. Aduszkiewicz, L. Kuczyński, J. Ruszczyński, tom 2, Kęty 1998.
• Szewczuk W., Sumienie. Studium psychologiczne, Warszawa 1988.
• Szymanek J., Wolność sumienia i wyznania w Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 2006, 2(73).
• Wolniewicz B., Parę uwag o naturze sumienia, [w:] B. Wolniewicz (red.), Filozofia i wartości, tom II, Warszawa 1998.
• Wolski J., Sumienie w świetle „Veritatis splendor”, „Łódzkie Studia Teologiczne” 1994, 3.
• Woroniecki J., Katolicka etyka wychowawcza, tom 1, Lublin 1986.
• Wróbel J., Sumienie jako fundament godności i wolności człowieka w kontekście jego społecznej odpowiedzialności, „Roczniki Teologiczne” 2016, t. LXIII, z. 3.
• Kodeks Etyki Aptekarza Rzeczpospolitej Polskiej, przyjęty uchwałą nr VI/25/2012 z dnia 22 stycznia 2012 r. przez Krajowy Zjazd Aptekarzy, https://www.nia.org.pl/kodeks-etyki/ [dostęp: 14.02.2019].
• Kodeks Etyki Lekarskiej uchwalony w 1991 roku przez Nadzwyczajny II Krajowy Zjazd Izb Lekarskich, dwukrotnie znowelizowany przez Krajowe Zjazdy Lekarzy w 1993 i 2003 roku, https://www.nil.org.pl/__data/assets/pdf_file/0003/4764/Kodeks-Etyki-Lekarskiej.pdf [dostęp: 14.02.2019].
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz.U. 2009, nr 114, poz. 946).
• Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 roku, zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2 (Dz.U. 1993 nr 61, poz. 284, ze zm.).
• Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 roku (Dz.U. 1977 nr 38, poz. 167).
• Powszechna Deklaracja Praw Człowieka – rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ 217 A (III) przyjęta i proklamowana w dniu 10 grudnia 1948 roku, http://www.bb.po.gov.pl/Prawa/PNZ/PDPCZ.pdf [dostęp: 14.02.2019].
• Rezolucja 1763 (2010) Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z 2010 roku, https://www.nil.org.pl/__data/assets/pdf_file/0005/131765/Rezolucja-Rady-Europy_Prawo-doklauzuli-sumienia-w-ramach-legalnej-opieki-medycznej.pdf [dostęp: 14.02.2019].
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia dnia 12 października 2018 roku w sprawie zapotrzebowań oraz wydawania z apteki produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych (Dz.U. 2018, poz. 2008).
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 października 2002 roku w sprawie wydawania produktów leczniczych i wyrobów medycznych z apteki (Dz.U. 2002, nr 183, poz. 1531).
• Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej (Dz.U. 2018, poz. 2219).
• Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 roku o izbach aptekarskich (Dz.U. 2018, poz. 1669).
• Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 roku o izbach aptekarskich (Dz.U. 2018, poz. 1669).
• Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. 2018, poz. 2435).
• Ustawa z dnia 6 września 2001 roku – Prawo farmaceutyczne (Dz.U. 2018, poz. 2227).
• Wyrok ETPCz z dnia 20 marca 2007 roku – Sprawa Tysiąc przeciwko Polsce, http://trybunal.gov.pl/polskie-akcenty-w-orzecznictwie-miedzynarodowym/rada-europyeuropejski-trybunal-praw-czlowieka/w-sprawach-polskich/art/7999-sprawa-tysiac-przeciwko-polsce-skarga-nr-5410-03-wyrok-z-dnia-20-marca-2007-rtlumaczenie-robo/ [dostęp: 14.02.2019].
• Wyrok ETPCz z dnia 26 maja 2011 roku – Sprawa R.R. przeciwko Polsce, http://trybunal.gov.pl/uploads/media/Sprawa_R.R._przeciwko_Polsce__skarga_nr_27617_04___wyrok_z_dnia_26_maja_2011_r..pdf [dostęp: 14.02.2019].

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0014.1009