Prawne aspekty przesłuchania dziecka w postępowaniu sądowym

• Authors: Barbara Małgorzata Kałdon

Title variants

EN

Legal Aspects of the Child Hearing in Court Proceedings

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje dziecko, jako szczególną kategorię świadka. Zostały w nim poruszone takie kwestie, jak: wybrane zagadnienia z psychologii dziecka, role dziecka w procesie; dziecko jako świadek w postępowaniu karnym, dziecko jako pokrzywdzony), przesłuchanie dziecka, osoby uczestniczące w jego przesłuchaniu, szczególne formy przesłuchania małoletniego (przesłuchanie dziecka zaburzonego psychicznie, przesłuchanie dziecka w ciężkim stanie zdrowia, przesłuchanie konfrontacyjne, przesłuchanie w celu odtworzenia wyglądu osoby lub rzeczy, okazanie a także inne szczególne formy przesłuchania).

EN

The article presents the child as a specific category of witness. It discusses such topics as the selected issues of child psychology, the role of the child in court proceedings, child as a witness in criminal proceedings, child as a harmed person, the hearing of a child, persons taking part in such hearing, specific forms of hearing of minors (hearing of a mentally disturbed child, hearing of a child in a serious health condition, confrontational hearing, hearing conducted in order to reconstruct the appearance of a person or an object, identification parade and other specific forms of examination).

Keywords

PL

dziecko; przesłuchanie; świadek; postępowanie sądowe

• Publisher: Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW
• Journal: Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja
• Year: 2013
• Volume: 21
• Pages: 45-70

Contributors

author

Barbara Małgorzata Kałdon

References

• Ackerman, Marc J. (red.) (2005) Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Adamczak, Stefan, Tadeusz Hanausek, Jan Jarosz (1971) Kryminalistyka. Zagadnienia wybrane. Dla studentów wydziału prawa, cz. I, Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
• Arntzen, Friedrich (1989) Psychologia zeznań świadków. Warszawa: PWN.
• Badura-Madej, Wanda, Agnieszka Dobrzyńska-Masterhazy (2004) Wpływ traumy na funkcjonowanie dziecka – ofiary wykorzystywania seksualnego. „Dziecko Krzywdzone, Teoria, Badania, Praktyka” 1 (6).
• Brojek Mariusz (1998) Uwagi i postulaty dotyczące taktyki przesłuchania w charakterze świadka osoby nieletniej. „Prokuratura i Prawo” 1: 97-112.
• Bull, Ray (2003) Uzyskiwanie informacji od dziecka występującego w charakterze świadka. [w:] Amina Memon, Aldert Vrij, Ray Bull, red., Prawo i psychologia. Wiarygodność zeznań i materiału dowodowego. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Cieślak, Marian (1955) Zagadnienia dowodowe w procesie karnym. t. I, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• Cieślak Marian, Karol Spett, Adam Szymusik, Władysław Wolter (1991) Psychiatria w procesie karnym, wyd. III zm. i rozsz., Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• Czeczot, Zbigniew (1976) Kryminalistyczna problematyka osobowych środków dowodowych. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Czekaj, Mieczysław (1998) Problematyka pytań zadawanych przesłuchiwanym w nowym kodeksie postępowania karnego. „Prokuratura i Prawo” 4: 15-26.
• Daszkiewicz, Wiesław (1998) Pokrzywdzony przestępstwem. [w:] Nowa kodyfikacja karna. Kodeks postępowania karnego. Krótkie komentarze. z. 14. Warszawa: Ministerstwo Sprawiedliwości.
• Dickinson, Jason J., Debra A. Poole, Maggie Bruck (2005) Back to the Future: A Comment on the Use of Anatomical Dolls in Forensic Interviews. “Journal of Forensic Psychology Practice” 5 (1): 63-74.
• Gerstmann, Stanisław (1969) Psychologia. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Glaser, Danya, Stephen Frosh (1995) Dziecko seksualnie wykorzystywane. Warszawa: Wydaw. Lekarskie PZWL.
• Górecki, Rajmund (1987) Świadek w postępowaniu przygotowawczym. Warszawa, Poznań: PWN.
• Grcar, Maria, Anna Wolny (1971) Rola biegłych psychologów w uzyskiwaniu i ocenie zeznań nieletnich świadków. „Z Zagadnień Kryminalistyki” 6.
• Gruza, Ewa (2003) Ocena wiarygodności zeznań świadków w procesie karnym. Problematyka kryminalistyczna. Kraków: Wydawnictwo Zakamycze.
• Gutekunst, Włodzimierz (1974) Kryminalistyka. Zarys systematycznego wykładu. wyd. II zm. i uzup. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• Hanausek, Tadeusz (1969) Braki pamięciowe w zeznaniach świadka. „Problemy Kryminalistyki” 82.
• Herman, Judith Lewis (1998) Przemoc: Uraz psychiczny i powrót do równowagi. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Horoszowski, Paweł (1958) Kryminalistyka. wyd. II. Warszawa: PWN.
• Horoszowski, Paweł (1963) Od zbrodni do kary. Warszawa: PWN.
• Juan, Stephen (2007) Zagadki mózgu: Tajemnice naszego niezwykłego i wspaniałego mózgu. Gdańsk: VM Group.
• Kacprzak, Izabela, Wojciech Trzcionka (2007) Gdy ucznia dręczy nauczyciel. „Gazeta Pomorska” 92.
• Keller-Hamela, Maria (2002) Praktyczne uwagi dla osób przesłuchujących dzieci. [w:] Tadeusz Cielecki, red., Poszanowanie godności ofiar przestępstw. Legionowo: Wydaw. Centrum Szkolenia Policji.
• Kenrick, Douglas T., Steven L. Neuberg, Robert B. Cialdini (2002) Psychologia społeczna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Kołakowska, Wiesława, Bogdan Lach (1998) Psychologiczne determinanty zeznań świadków i osób składających wyjaśnienia (wybrane zagadnienia). Szczytno: Wydaw. Wyższej Szkoły Policji.
• Konwencja Praw Dziecka (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526).
• Krasny, Kazimierz (1996) Swoboda wypowiedzi osoby przesłuchiwanej. „Prokuratura i Prawo” 10: 45-62.
• Kulicki, Mariusz (1994) Kryminalistyka: Wybrane problemy teorii i praktyki śledczo-sądowej. Toruń: UMK.
• Kwiatkowska-Darul, Violetta (2007) Przesłuchanie małoletniego świadka w polskim procesie karnym. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora".
• Lipczyńska, Maria (1963) Pytania w procesie karnym. „Problemy Kryminalistyki” 43.
• Lipovsky, Julie, Paul Stern (2004) Przygotowanie dziecka do roli świadka w sądzie - podejście interdyscyplinarne. „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 1 (6).
• Lubelski, Marek J., Jan M. Stanik, Leon Tyszkiewicz (1986) Wybrane zagadnienia psychologii dla prawników. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• MacFarlane, Kee, Joanne Ross Feldmeth (2002) Przesłuchanie i diagnoza małego dziecka: Wykorzystywanie seksualne dzieci. Warszawa: Fundacja Dzieci Niczyje.
• Marten, Zbigniew (1990) Wstęp do psychologii sądowej: Skrypt dla studentów psychologii i prawa. Katowice: UŚ.
• Muszyński, Heliodor (1999) Gdy Jaś kłamie…. „Charaktery” 2 (25).
• Piaget, Jean (1967) Rozwój ocen moralnych dzieci. Warszawa: PWN.
• Piątkowski, Krzystof. (1983) Okazanie (studium kryminalistyczne).Szczytno: Wyższa Szkoła Oficerska MSW.
• Podsiadło, J. (1981) Rola zapisu magnetofonowego w postępowaniu karnym. „Problemy Kryminalistyki” 149.
• Przyjemski, Stanisław M., Magdalena Kasperkiewicz (1997) Dowód procesowy z wypowiedzi osoby przesłuchiwanej (na kanwie art. 157 § 2 k.p.k.). „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1: 38-44.
• Reed, L. Dennison (2004) Podatność dzieci na sugestię: ustalenia badawcze i ich implikacje dla przesłuchiwania dzieci. „Dziecko krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka” 1 (6).
• Schaffer, H .Rudolph (2005) Psychologia dziecka. Warszawa: PWN.
• Sokołowska, Alicja (1993) Wpływ pytań sugestywnych na zeznania dzieci. Sprawozdanie z badań eksperymentalnych. „Psychologia Wychowawcza” 2.
• Stańda, Jan (1976) Stanowisko świadka w polskim procesie karnym. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• Steller, Max, Tascha Boychuk (1992) Children as Witnesses in Sexual Abuse Cases: Investigative Interview and Assessment Techniques. Materiały z konferencji naukowej “Psychology and Law”. Oxford.
• Szymczak, Mieczysław (red.) (1981) Słownik języka polskiego. t. III, R- Z, Warszawa: PWN.
• Tavris, Carol, Elliot Aronson (2007) Mistakes Were Made (but not by me): Why We Justify Foolish Beliefs, Bad Decisions and Hurtful Acts. Orlando: Harcourt.
• Turbow, Daniel (2005) Problem krzywdzenia i zaniedbywania dzieci w amerykańskim systemie prawnym. „Dziecko krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka” 2 (10).
• Waltoś, Stanisław (1985) Świadek w historii i w świecie współczesnym. Studium prawnoporównawcze. [w:] Stanisław Waltoś, red., Świadek w procesie sądowym. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• Wesołowska, Anna (2005) Dziecko w procesie sądowym – podejście interdyscyplinarne „Dziecko krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka” 2 (10).
• Wesołowska, Anna (2007) Regulacje prawne dotyczące ochrony małoletnich w toku postępowania karnego. „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 6 (3): 30-48.
• Westcott, Helen L., Graham M. Davis, Ray H. C. Bull (2002) Chidren’s Testimony: A Handbook of Psychological Research and Forensic Practice. Chichester: Wiley.
• Wiśniacka, Romana (1933) Psychologia zeznań świadków. „Archiwum Kryminologii” 2.
• Wiśniacka, Romana (brw) Psychologia zeznań świadków. [w:] Wacław Makowski, red., Encyklopedia podręczna prawa karnego. t. 4, Warszawa: Bibljoteka Polska.
• Wojtasik, J. (1981) Wartość informacyjna i procesowa zeznań małych dzieci w sprawach o przestępstwa seksualne. „Problemy Kryminalistyki” 149.
• Wyrok SN z 20 stycznia 1981 r., I KR 329/ 80, OSNKW 1981, nr 6, poz. 37.
• Wyrok SN z 4 XI 1988 r., IV KR 291/ 88, OSNKW 1989, z. 3- 4, poz. 31.
• Wyrok SN z 8 II 1974 r., VKR 42/ 74, OSNKW 1974, nr 6, poz. 115.
• Zielińska, Wanda Jadwiga (1939) Znaczenie psychologicznej diagnostyki dla celów śledczych. Bydgoszcz: W. J. Zielińska.
• Zielona-Jenek Monika (2004) Podatność na sugestię dziecka – zarys teoretyczny. „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 1 (6).