Petersburg jako ośrodek akademicki przełomu XIX i XX wieku

• Authors: Garczyk Bartłomiej

Title variants

EN

St. Petersburg as the academic center at the turn of the 19th and 20th centuries

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zostały ukazane dzieje Petersburga jako ośrodka akademickiego przełomu XIX/XX wieku. Stolica Rosji była głównym centrum administracyjnym, przemysłowym i kulturalnym Imperium, a także jednym z największych i najsilniejszych ośrodków naukowo-uniwersyteckich w Europie. Pod koniec XIX wieku w mieście istniały 23 uczelnie wyższe, a w latach 1914-1915 ich liczba wzrosła do 35, natomiast liczba kształcących się studentów wynosiła blisko 42 tys. Nad Newą funkcjonowały liczne prestiżowe uczelnie wyższe. Największą z nich był założony w 1819 roku Cesarski Uniwersytet. Wśród pozostałych były między innymi uczelnie techniczne, wojskowe, medyczne, a także wiele innych instytucji naukowych i oświatowych o charakterze pozauniwersyteckim. Petersburg był także największym skupiskiem polskich studentów i wykładowców. Wielu z nich odegrało ważną rolę w rozwoju rosyjskiej i europejskiej nauki.

EN

The paper presents the times of St. Petersburg as the academic center at the turn of the 19th and 20th centuries. The capital city of Russia was at that time the hub of administration, industry and culture of the Empire as well as one of the most vibrant academic and university centers in Europe. At the end of 19th century there were 23 universities and this figure increased to 35 in 1914-1915 and the number of student reached as many as 42 thousand. Numerous and prestigious academic institutions were operating at the Neva River and the greatest of them was St. Petersburg Emperor’s University. Other universities included, among the others, technical, military, medical schools, as well as many other scientific and educational institutions of non-university status. St. Petersburg gathered one of the greatest group of Polish students and lecturers, many of whom played an important role in the development of Russian and European science.

Keywords

PL

Petersburg; Polacy w Petersburgu; Polscy uczeni w Rosji; Szkoły wyższe w Petersburgu; Uniwersytety w Rosji

EN

Academic institutions in St. Petersburg; Polish people in St. Petersburg; Polish scholars in Russia; St. Petersburg; Universities in Russia

• Publisher: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Journal: Studia Ekonomiczne
• Year: 2016
• Volume: 277
• Pages: 115-134

Contributors

author

Garczyk Bartłomiej

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Historyczny. Zakład Historii Europy Wschodniej

References

• Аврус А.И., История российских университетов. Очерки, Москва 2001.
• Bazylow L., Rola Petersburskiej Akademii Nauk w poznawaniu Rosji, "Slavia Orientalis" 1975, R. XXIV, nr 1.
• Bazylow L., Polacy w Petersburgu, Warszawa 1984.
• Bazylow L., Historia nowożytnej kultury rosyjskiej, Warszawa 1986.
• Bieniarzówna J., Polska kadra techniczna w Rosji na przełomie XIX i XX w. [w:] Studia z historii gospodarczej i demografii historycznej. Prace ofiarowane profesorowi Stanisławowi Hoszowskiemu w 70. rocznicę urodzin, Kraków 1975.
• Czech A., Karol Adamiecki - polski współtwórca nauki organizacji i zarządzania (biografia i dokonania), Katowice 2009.
• Дальманн Д., Смагина Г.И. (ред.), Г.Ф. Миллер и русская культурa, СПб 2007.
• Даринский А.В., Высшие учебные заведения старого Петербурга, СПб 2002.
• Groniowski K., Próba stworzenia polskiego ośrodka naukowego w Petersburgu przed 1863 r., "Kwartalnik Historii Nauki i Techniki" 1962, R. VII, nr 4.
• Heidrich Z., Karol Adamiecki. O nauce organizacji. Wybór pism, Warszawa 1985.
• Jankowski J., Mosty w Polsce i mostowcy polscy (od czasów najdawniejszych do końca I wojny światowej), Wrocław 1973.
• Jaros J., Polacy w Leningradzkim Instytucie Górniczym, "Kwartalnik Historii Nauki i Techniki" 1972, R. XVII, nr 3.
• Юхнева Н.В., Этнический состав и этносоциальная структура населения Петер- бурга. Вторая половина XIX - начало XX века, Ленинград 1984.
• Kijas A., Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku. Słownik biograficzny, Poznań 2000.
• Kołodziejczyk R., Studenci Polscy w Instytucie Inżynierów Komunikacji w Petersburgu w latach 1867-1876, "Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej" 1963, Seria D, z. 3.
• Księga pamiątkowa inżynierów technologów Polaków wychowańców Instytutu Technologicznego w Petersburgu (w rocznicę stulecia uczelni), Warszawa 1933 .
• Лебин Б., Очерки истории организации науки в Ленинграде 1703-1977, Ленинград 1980.
• Ленинградский Горный Институт за годы советской бласти. Очерки, Ленинград 1971.
• Łoza S., Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954.
• Manida M., Rozwój wyższego szkolnictwa technicznego w Rosji w pierwszym trzydziestoleciu XIX wieku, "Kwartalnik Historii Nauki i Techniki" 1976, R. XXI, nr 2.
• Марголис Ю.Д., Тишкин Г.А., Отечеству на пользу, россиянам на славу. Из истории университетского образования в Петербурге XVIII-начале ХХ веков, Ленинград 1988.
• Михневич В., Петербург весь на ладони, СПб 1874 [reprint: Москва 2003].
• Nasierowski T., Iwan Pietrowicz Pawłow. Nauka sowiecka w okowach stalinizmu, Warszawa 2002.
• Mucha B., Artyści polscy w nowożytnej Rosji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1994.
• Немцы в государственности России, СПб 2004.
• Немцы в России. Российско-немецкий диалог, СПб 2001.
• Nowiński F., Polacy na Uniwersytecie Petersburskim w latach 1832-1884, Wrocław 1986.
• Олесич Н.Я., Университет Российской империи [w:] Многонациональный мир Петербургского универститета, СПб 2010.
• Omilanowska M., Polscy architekci w petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych w latach 1814-1918, "Biuletyn Historii Sztuki" 2004, nr 3-4.
• Orłowski W.E., Koło lekarzy Polaków w Petersburgu (1901-1907), "Archiwum Historii Medycyny" 1964, T. XXVII, nr 4.
• Przytulski A., Władymir Kosma Zworykin - amerykański pionier telewizji, "Napędy i Sterowanie" 2011, nr 12.
• Róziewicz J., Polacy w laboratoriach Iwana Pawłowa, "Kwartalnik Historii Nauki i Techniki" 1976, R. XXI, nr 3.
• Róziewicz J., Polskie środowisko naukowe w Petersburgu w latach 1905-1918 [w:] M. Leczyk (red.), Polsko-rosyjskie związki społeczno-kulturalne na przełomie XIX-XX wieku, Warszawa 1980.
• Róziewicz J., Polsko-rosyjskie powiązania naukowe (1725-1918), Wrocław 1984.
• Sielicki F., Rosyjska Akademia Nauk i jej związki z nauka polską, "Slavia Orientalis" 1975, R. XXIV, nr 1.
• Смагина Г.И. (ред.), Немцы и развитие образования в России, СПб 1998.
• Смагина Г.И. (ред.), Немцы в России: Историко-документальное издание, СПб 2011.
• Смирнова T.M., Польские общества в Санкт-Петербурге конец XIX-начало XX века, СПб 2013.
• Spustek I., Polacy w Piotrogrodzie 1914-1917, Warszawa 1966.
• Таймазов В., Курамшин Ю., Марьянович А., Петр Францевич Лесгафт. История жизни и деятельности, СПб 2006.
• Tiszkin G., Z historii wyższego kształcenia kobiet w Rosji, "Rozprawy z Dziejów Oświaty" 1980, T. XXIII.
• Tucholski Z., Profesor Antoni Xiężopolski. Twórca polskiej szkoły budowy lokomotyw, Warszawa 2015.
• Wodzianowska I., Rzymskokatolicka Akademia Duchowna w Petersburgu 1842-1918, Lublin 2007.
• Wrzosek A., Jan Lucjan Mierzejewski (1838-1908), "Archiwum Historii Medycyny" 1962, T. XXV, nr 141.
• Zasztowt L. (red.), Akademie Nauk - Uniwersytety - Organizacje Nauki. Polsko-rosyjskie relacje w sferze nauki XVIII-XX w., Warszawa 2013.
• Zdziarski S., Uczeni polscy w Petersburgu, "Świat Słowiański" 1907, R. III, t. I.

Identifiers

ISSN

2083-8611