Polska bibliografia regionalna z perspektywy półwiecza. Koncepcje i realia

• Authors: Jadwiga Sadowska

Title variants

EN

Fifty Years of Polish Regional Bibliography. Concepts and Reality

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Teza/cel artykułu - Głównym celem artykułu jest przedstawienie systemu kształtowania się polskiej bibliografii regionalnej w latach 1945-2010 z uwzględnieniem spraw instytucjonalnych, organizacyjnych, metodycznych i terminologicznych. Istotnym celem jest też pokazanie wpływu reform administracyjnych oraz organizacji krajowej sieci informacyjnej na koncepcję i rozwój tej bibliografii. Starano się również ukazać rolę wojewódzkich bibliotek publicznych oraz Instytutu Bibliograficznego Biblioteki Narodowej w praktycznej realizacji koncepcji bibliografii regionalnej w Polsce. Metody badań - Podstawą analizy były referaty, postulaty i wnioski przedstawione podczas krajowych narad bibliograficznych (1956, 1966, 1978, 1995) oraz innych konferencji poświęconych bibliografii regionalnej (1960, 1967, 1994, 1998, 2000, 2005, 2006, 2008). Wyniki i wnioski - Wskazano kilka okresów istotnych dla rozwoju bibliografii regionalnej: a) lata czterdzieste i pięćdziesiąte, gdy prace nad tą bibliografią były inspirowane przez państwo i pośrednio miały cele polityczne (Bibliografia Ziem Zachodnich i Północnych); b) lata sześćdziesiąte, gdy ustalono granice regionów historyczno-kulturowych w kraju (Pomorze Zachodnie, Pomorze Gdańskie, Warmia i Mazury, Ziemia Lubuska, Śląsk, Mazowsze, Lubelszczyzna, Rzeszowszczyzna, Kielecczyzna), opracowano podstawy metodyczne i podjęto systematyczne prace nad bibliografią regionalną retrospektywną i bieżącą jako źródłem wszechstronnej informacji o regionie; c) koniec lat siedemdziesiątych i lata osiemdziesiąte, gdy w wyniku reformy administracyjnej (49 nowych województw na miejsce 17) podjęto próbę zastąpienia regionów historyczno-kulturowych regionami administracyjnymi, czego efektem były nowe bibliografie regionalne i zmiany zasięgów terytorialnych dotychczasowych bibliografii; d) lata dziewięćdziesiąte i pierwsza dekada XXI w., gdy na kształt i organizację prac nad bibliografiami regionalnymi istotny wpływ miały zmiany technologiczne w bibliotekach. Od połowy lat dziewięćdziesiątych tworzone są bibliograficzne bazy danych według jednolitych zasad normalizacyjnych. Rozwijają się także bibliografie lokalne. O rozwoju bibliografii regionalnych i lokalnych świadczą liczby: w latach 1945-1950 średnio rocznie ukazywało się 18,8 bibliografii, w latach 2001-2008 liczba ta wzrosła do 585,8 w ciągu roku.

EN

Objective – The article is aimed at presenting the development of Polish regional bibliography in the years 1945 to 2010 with focus on institutional, organizational, methodological and terminological issues as well as the impact of the administration reforms and the organization of national information network. The role of regional (voivodeship level) public libraries and the Bibliographical Institute of the National Library of Poland in the implementation of Polish regional bibliography project is discussed, too. Research method - The analysis covers papers, calls and conclusions dating back to national meetings of bibliographers in the years 1956, 1966, 1978 and 1995 and several other conferences on the issue of regional bibliography in the years 1960, 1967, 1994, 1998, 2000, 2005, 2006 and 2008. Results and conclusions - The following periods significant for the development of regional bibliography are defined: a) 1940s-1950s when the development of regional bibliography was inspired by the government with indirect political objectives (the Bibliography of Western and Northern Poland); b) 1960s when the borders of the following historical and cultural regions in Poland were established (Pomorze Zachodnie, Pomorze Gdańskie, Warmia i Mazury, Ziemia Lubuska, Śląsk, Mazowsze, Lubelszczyzna, Rzeszowszczyzna, Kielecczyzna), regional bibliography rules were codified and systematic development of current and retrospective regional bibliography began with the regional bibliography understood as the source of comprehensive information about a given region; c) the end of 1970s and 1980s when seventeen historical and cultural regions were replaced by forty-nine administrative regions, resulting in the launch of new regional bibliographies and changes in the geographical scope of already existing bibliographies; d) 1990s and first decade of twenty-first century when the regional bibliographies were significantly influenced by technological transformations in the libraries. Standardized bibliographical databases have been developed since the mid-nineties and the local bibliographies are thriving – in the years 1945 to 1950 an average number of bibliographies published annually was 18,8 while in the years 2001 to 2008 it rose to an impressive number of 585,8 bibliographies per year.

Keywords

PL

Polska bibliografia regionalna 1945-2010; Organizacja bibliografii regionalnej; Metodyka bibliografii regionalnej; terminologia

EN

Polish regional bibliography 1945-2010; Arrangement of regional bibliography; Methodology of regional bibliography; vocabulary

• Publisher: Polish Librarians Association, Warsaw, http://www.sbp.pl/en
• Journal: Przegląd Biblioteczny
• Year: 2011
• Volume: 79
• Issue: 4
• Pages: 449-465

Contributors

author

Jadwiga Sadowska

• The Institute of Information and Library Studies. Wrocław University

References

• Bibliografie regionalne. Dokonania, dylematy, wnioski. Materiały z konferencji, Puławy 15-16 września 1994 r. (1995). Warszawa: Wydaw. SBP.
• Biliński, Lucjan (1996). Bibliografie regionalne. Stan za ostatnie 15 lat [1980-1995]. W: Czwarta Ogólnokrajowa Narada Bibliografów, Warszawa, 7-9 czerwca 1995 r. Warszawa: Wydaw. BN, s.148-159.
• Biliński, Lucjan (1995): Postęp czy regres w opracowaniu i wydawaniu bibliografii regionalnej. W: Bibliografie regionalne. Dokonania, dylematy, wnioski. Materiały z konferencji, Puławy, 15-16 września 1994 r. Warszawa: Wydaw. SBP, s. 28-52.
• Eychler, Barbara (1968). Aktualny stan prac i problemy bieżących bibliografii regionalnych ze szczególnym uwzględnieniem bibliografii regionalnych Ziem Zachodnich i Północnych. W: Materiały z III konferencji poświęconej problemom bibliografii regionalnych, Warszawa, 11 grudnia 1967 r. Warszawa: Wydaw. BN, s. 5-24.
• Eychler, Barbara (1960). Problematyka bibliografii regionalnej Ziem Zachodnich. "Biuletyn Instytutu Bibliograficznego", t. 6, nr 5, s. 211-250.
• Gałczyńska, Cecylia Zofia (1980). O nową koncepcję bibliografii regionalnej w Polsce. W: Trzecia Ogólnokrajowa Narada Bibliografów, Warszawa, 5-7 czerwca 1978 r. Referaty i dyskusja. Warszawa: Wydaw. BN, s. 148-182.
• Gałczyńska, Cecylia Zofia (1996). Polskie bibliografie terytorialne od projektu w roku 1978 do rzeczywistości roku 1995. W: Czwarta Ogólnokrajowa Narada Bibliografów, Warszawa, 7-9 czerwca 1995 r. Warszawa: Wydaw. BN, s. 167-180.
• Gawroński, Andrzej; Dynkowski, Maciej (2005). „Elektroniczne” bibliografie regionalne – nowa jakość? W: Wokół bibliotek i bibliotekarstwa. Księga Jubileuszowa dedykowana Janowi Wołoszowi. Warszawa: Wydaw. SBP, s. 92-103.
• Hleb-Koszańska, Helena (1967). Aktualny stan bibliografii w Polsce oraz postulaty na przyszłość. W: Druga Ogólnokrajowa Narada Bibliografów, Warszawa, 20 czerwca 1966 r. Referaty i dyskusja. Warszawa: Wydaw. BN, s. 24-33.
• Materiały z III konferencji poświęconej problemom bibliografii regionalnych, Warszawa, 11 grudnia 1967 r. (1968). Warszawa: Wydaw. BN.
• Metodyka bibliograficzna (1963). Poradnik dla autorów bibliografii specjalnych. Wyd. 2. Pod red. H. Hleb-Koszańskiej, Marii Dembowskiej i Henryka Sawoniaka. Warszawa: Wydaw. SBP.
• Narodowe i regionalne serwisy bibliograficzne (1999). Materiały z ogólnopolskiej konferencji nt. „Automatyzacja serwisów bibliograficznych. Bibliografie regionalne, bibliografia narodowa. Stan prac i zamierzenia”, Warszawa, 2-4 grudnia 1998 r. Warszawa: Wydaw. SBP.
• Ogólnokrajowa Narada Bibliografów, Warszawa – 19 lutego 1956 r. Materiały. (1956). Warszawa: Wydaw. SBP.
• Przybysz, Marzena (2007). Bibliografia regionalna w Polsce – technologia opracowywania. W: Praktyczne aspekty automatyzacji bibliotek publicznych. Materiały z VII konferencji pt. „Automatyzacja bibliotek publicznych”, Warszawa, 22-24 listopada 2006 r. Warszawa: Wydaw. SBP, s. 151-159.
• Sadowska, Jadwiga (1995). Bibliografia regionalna w warunkach automatyzacji. W: Bibliografie regionalne. Dokonania, dylematy, wnioski. Materiały z konferencji, Puławy 15-16 września 1994 r. Warszawa: Wydaw. SBP, s. 21-27.
• Sadowska, Jadwiga (2006). Bibliografia regionalna wobec zmian technologiczno-organizacyjnych w ostatnim piętnastoleciu [1990-2005]. "Notes Biblioteczny", nr 2, s. 39-46.
• Stefańczyk, Elżbieta (1999). Bibliografie regionalne. Informacja o pracach Zespołu ds. Bibliografii Regionalnej ZG SBP. W: Narodowe i regionalne serwisy bibliograficzne. Materiały z ogólnopolskiej konferencji nt. „Automatyzacja serwisów bibliograficznych. Bibliografie regionalne, bibliografia narodowa. Stan prac i zamierzenia”, Warszawa,2-4 grudnia 1998 r. Warszawa: Wydaw. SBP, s. 24-28.
• Stefańczyk, Elżbieta (2001). Problemy automatyzacji bibliografii regionalnych. W: Jak automatyzujemy biblioteki publiczne. Materiały z ogólnopolskiej konferencji nt. „Automatyzacja bibliotek publicznych” Warszawa/Miedzeszyn, 6-8 listopada 2000 r. Warszawa: Wydaw. SBP, s. 62-69.
• Trzecia Ogólnokrajowa Narada Bibliografów, Warszawa, 5-7 czerwca 1978 r. (1980). Referaty i dyskusja. Warszawa: Wydaw. BN.
• Wesołowska, Sylwia (2009). Bibliografie regionalne w Internecie. W: Nowe technologie w bibliotekach publicznych. Materiały z VIII ogólnopolskiej konferencji nt. „Automatyzacja bibliotek publicznych” Warszawa, 26-28 listopada 2008 r. Warszawa: Wydaw. SBP, s. 112-121.
• Wołosz, Jan (1995). Dlaczego bibliografia regionalna? W: Bibliografie regionalne. Dokonania, dylematy, wnioski. Materiały z konferencji, Puławy, 15-16 września 1994 r. Warszawa: Wydaw. SBP, s. 13-20.
• Żbikowska-Migoń, Anna (1999). Bibliografia regionalna – tradycje i perspektywy. W: Narodowe i regionalne serwisy bibliograficzne. Narodowe i regionalne serwisy bibliograficzne. Materiały z ogólnopolskiej konferencji nt. „Automatyzacja serwisów bibliograficznych. Bibliografie regionalne, bibliografia narodowa. Stan prac i zamierzenia”, Warszawa, 2-4 grudnia 1998 r. Warszawa: Wydaw. SBP, s. 7-17.