Zwrot antropologiczny w posoborowej teologii moralnej

• Authors: Marian Pokrywka

Title variants

EN

The anthropological turnabout in the post-council moral theology

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The shape of the modern moral-theological reflection has been significantly influenced by the Second Vatican Council through its call to revive theological disciplines. Among the Council’s postulates of revival of the discipline discussed in the article there was an anthropological aspect that aimed at raising the status of a man in the circle of moral problems. This resulted in post-Council theology in a distinct anthropological turnabout. The phrase „anthropological turnabout” that appeared in theology owing to Karl Rahner should be understood in the Christological way. It is only then that such anthropocentrism will be avoided that threatens horizontal tendencies in theology and the „anthropological reduction” of the Christian message. Concentration on Christology in one’s approach to Christian morality may not restrict Christians’ real dialog with the modern world. Modern culture is characterized by a variety of conceptions of man. In this context one has to speak about the necessity of an „argument about the man”. The most important axis of the argument runs between the integral conception of man and various reductionist visions.

Na kształt współczesnej refleksji teologicznomoralnej istotny wpływ wywarł Sobór Watykański II poprzez wezwanie do odnowy dyscyplin teologicznych. Wśród soborowych postulatów odnowy omawianej dyscypliny znalazł się rys antropologiczny, mający na celu dowartościowanie człowieka w kręgu problematyki moralnej. Zaowocował on w posoborowej teologii wyraźnym zwrotem antropologicznym. Określenie „zwrot antropologiczny”, które pojawiło się w teologii za sprawą Karla Rahnera, należy odczytywać chrystologicznie. Dopiero wówczas uniknie się takiego antropocentryzmu, który grozi horyzontalnymi tendencjami w teologii i „antropologiczną redukcją” chrześcijańskiego orędzia. Koncentracja chrystologiczna w podejściu do moralności chrześcijańskiej nie może zamykać chrześcijan na prawdziwy dialog ze współczesnym światem. Współczesna kultura charakteryzuje się różnorodnością koncepcji człowieka. W tym kontekście trzeba dziś mówić o konieczności „sporu o człowieka”. Najważniejsza oś sporu przebiega pomiędzy integralną koncepcją człowieka a różnego rodzaju wizjami redukcyjnymi.

Keywords

PL

odnowa soborowa teologii moralnej; zwrot antropologiczny; współczesny spór o człowieka

EN

Council revival of moral theology; anthropological turnabout; modern argument about the man

• Publisher: Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
• Journal: Roczniki Teologiczne
• Year: 2014
• Volume: 61
• Issue: 3: Teologia Moralna
• Pages: 065-076

Contributors

author

Marian Pokrywka

• Katedra Teologii Moralnej Ogólnej, Katolicki Uniwersytet Lubelski

References

• Greniuk F.: Katolicka teologia moralna w poszukiwaniu własnej tożsamości. Lublin: RW KUL 1993.
• Jan Paweł II: Encyklika Redemptor hominis. Watykan 1979.
• Jan Paweł II: Orędzie do biskupów w Puebla „Teraźniejszość i przyszłość ewangelizacji w Ameryce łacińskiej” (18.01.1979). W: Tenże. Nauczanie społeczne 1978-1979. T. 2. Warszawa: ODiSS 1982 s. 237.
• Jan Paweł II: Przemówienie na spotkaniu z okazji 600-lecia Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego „Spotykamy się w imię wspólnej miłości do prawdy” (8.06.1997). OsRomPol 18:1997 nr 7 s. 62.
• Jan Paweł II: Pamięć i tożsamość. Kraków: Wydawnictwo Znak 2005.
• Kosmol P.: Potrzeba antropologii w teologii moralnej. W: Ocalić obraz człowieka. Antropologiczne podstawy moralności. Red. P. Morciniec. Opole: RW WTUO 2003 s. 39-51.
• Marcol A.: Mistyczny rys antropologii K. Rahnera? W: Ocalić obraz człowieka s. 67-74.
• Nagórny J.: Chrystus sensem dziejów człowieka i świata. W: Spór o człowieka – spór o przyszłość świata. Od bł. Jana XXIII do Jana Pawła II. Red. J. Nagórny, J. Gocko. Lublin 2004 s. 97-126.
• Nagórny J.: Antropologia moralna. W: Jan Paweł II. Encyklopedia nauczania moralnego. Red. J. Nagórny, K. Jeżyna. Radom: POLWEN 2005 s. 48-62.
• Nowosad S.: Prawda człowieka – prawda jego działania. W: Antropologia teologicznomoralna.
• Koncepcje – kontrowersje – inspiracje. Red. I. Mroczkowski, J. Sobkowiak. Warszawa: Wydawnictwo UKSW 2008 s. 57-82.
• Ratzinger J.: Il rinnovamento della teologia morale: prospettive del Vaticano II e di Veritatis splendor. W: Camminare nella luce. Prospettive della teologia morale a partire da Veritatis splendor. Red. L. Melina, J. Noriega. Roma: LUP 2004 s. 35-45.
• Ratzinger J.: Na początku Bóg stworzył... Cztery kazania o stworzeniu i upadku. Konsekwencje wiary w stworzenie. Tłum. J. Merecki. Kraków: Wydawnictwo Salwator 2006.
• Sobór Watykański II: Dekret o formacji kapłańskiej Optatam totius. W: Sobór Watykański II: Konstytucje. Dekrety. Deklaracje. Tekst polski – nowe tłumaczenie. Poznań : Pallottinum 2002 s. 288-301.