Reprezentacja interesów na polskim rynku pracy

• Authors: Dariusz Szklarczyk

Title variants

EN

Interest Representation in the Polish Labour Market

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł zachęca do dyskusji nad badaniem zjawiska reprezentacji interesów na polskim rynku pracy. Pierwsza część zbiera i porządkuje niezbędne informacje na temat pojęcia reprezentacji interesów, modeli systemów reprezentacji interesów oraz podejść teoretycznych w badaniu zjawiska w Polsce i na świecie. Druga część prezentuje główne charakterystyki współczesnego systemu reprezentacji interesów w Polsce, ujmując go w kategoriach otoczenia instytucjonalnego rynku pracy. Przywołuje również zjawiska stanowiące istotny bodziec do podjęcia badań nad stanem systemu reprezentacji interesów w Polsce. Trzecia część zawiera propozycję pytań badawczych, stawianych z tzw. perspektywy neopluralistycznej, traktowanej jako narzędzie ułatwiające konceptualizację badań nad systemami reprezentacji interesów i wskazujące atrakcyjny kierunek poszukiwań.

EN

The article prompts to debate on research of the phenomena related to interest representation in the Polish labour market. The first part gathers and puts in order the necessary information on the concept of interest representation, models of systems of interest representation, as well as theoretical approaches used to study this phenomenon in Poland and worldwide. The second part presents the main features of the contemporary system of interest representation in Poland, while locating it in the institutional environment of labour market. Certain phenomena referred to in this part of the text induce us, in the author’s opinion, to inquire into the state of the system of interest representation in Poland. The third part of the article offers some research questions posed from the so-called “neopluralist perspective”, which can be treated as a research tool which makes it easier to conceptualize the study on systems of interest representation and indicates an attractive research direction.

Keywords

PL

socjologia ekonomiczna; stosunki przemysłowe; reprezentacja interesów; proces wytwarzania wpływu; neopluralizm

EN

economic sociology; industrial relations; interest representation; influence production process; neopluralism

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2012
• Issue: 4(207)
• Pages: 41-64

Contributors

author

Dariusz Szklarczyk

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Achen, Christopher, H. 1978. Measuring Representation. „American Journal of Political Science” Vol. 22, 3: 475–510.
• Anacik, Agata, Seweryn Krupnik, Agnieszka Otręba, Joanna Skrzyńska, Dariusz Szklarczyk i Hanna Uhl. 2009. Diagnoza stanu rozwoju sektorowego dialogu społecznego. Kraków: Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera.
• Baumgartner, Frank R. i Beth L. Leech. 1998. Basic Interest: The Importance of Groups in Politics and in Political Science. Princeton: Princeton University Press.
• Bohle, Dorothee i Bela Greskovits. 2007. Neoliberalism, Embedded Neoliberalism and Neocor- poratism: Towards Transnational Capitalism in Central-Eastern Europe. „West European Politics” Vol. 30, 3: 443–466.
• CBOS. 2009. Członkostwo w związkach zawodowych. Naruszenia praw pracowniczych i szara strefa w zatrudnieniu. Komunikat z badań. Warszawa: CBOS.
• CBOS. 2010. Związki zawodowe i naruszenia praw pracowniczych, Komunikat z badań. War- szawa: CBOS.
• Downs, Anthony. 1957. An Economic Theory of Political Action in a Democracy. „Journal of Political Economy” LXV(2): 135–150.
• Ehrlich, Stanisław. 1985. Oblicza pluralizmów. Warszawa: PWN.
• Fandrejewska, Aleksandra. 2010. Biznes chce mówić jednym, samorządowym głosem. „Rzeczpospolita” 08.03.2010: B3.
• Feldman, Magnus. 2006. Emerging Varieties of Capitalism in Transition Countries: Industrial Relations and Wage Bargaining in Estonia and Slovenia. „Comparative Political Studies” Vol. 39, 7: 829–854.
• Franke, James L. i Douglas Dobson. 1985. Interest Groups: The Problem of Representation. „The Western Political Quarterly” Vol. 38, 2: 224–237.
• Gadowska, Kaja. 2002. Zjawisko klientelizmu polityczno-ekonomicznego. Systemowa analiza powiązań sieciowych na przykładzie przekształceń sektora górniczego w Polsce. Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Gardawski, Juliusz. 2009. Dialog społeczny w Polsce. Teoria, historia, praktyka. Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Katedra Socjologii Ekonomicznej SGH.
• Hall, Peter A. i David Soskice (red.). 2001. Varieties of Capitalism: The Institutional Foundations of Comparative Advantage. USA: Oxford University Press.
• Hausner, Jerzy. 1992. Postsocjalistyczne państwo w procesie ustrojowej transformacji. W: J. Hausner (red.). Studia nad systemem reprezentacji interesów. Tom 1. Kraków: Akademia Ekonomiczna w Krakowie, s. 9–37.
• Hausner, Jerzy. 1994. Reprezentacja interesów w społeczeństwach socjalistycznych i postsocjalistycznych. W: J. Hausner i P. Marciniak (red.). Studia nad systemem reprezentacji intere- sów. Tom 2. Od socjalistycznego korporacjonizmu do..., Warszawa: Fundacja Polska Praca, s. 11–25.
• Hausner, Jerzy. 1995. Modele systemu reprezentacji interesów w społeczeństwach postsocjalistycznych. W: J. Hausner (red.). Studia nad systemem reprezentacji interesów. Tom 3. Naro- dziny demokratycznych instytucji. Warszawa, Kraków: Akademia Ekonomiczna w Krako- wie, Fundacja „Polska Praca”, s. 317–333.
• Hausner, Jerzy i Mirosława Marody (red.). 1999. Trzy Polski: potencjał i bariery integracji z Unią Europejską. Warszawa: Fundacja Ericha Brosta przy Fundacji im. Friedricha Eberta. Jasiecki, Krzysztof, Małgorzata Molenda-Zdziech i Urszula Kurczewska. 2006. Lobbing. Sztuka skutecznego wywierania wpływu. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
• Kenworthy, Lane i Bernhard Kittel. 2003. Indicators of Social Dialogue: Concepts and Mea- surements. Working paper nr 5, Policy Integration Department, Statistical Development and Analysis Group, International Labour Office, Genewa.
• Kozek, Wiesława. 1993. Industrial Relations in Privatized and Private Enterprises: Corporatism or Pluralism? „Polish Sociological Review” 4: 331–341.
• Kozek, Wiesława. 2003. Czy wyłania się model? Problem instytucjonalizacji zbiorowego prze- targu w stosunkach pracy. W: W. Kozek (red.). Instytucjonalizacja stosunków pracy w Pol- sce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 16–40.
• Krupnik, Seweryn, Agnieszka Otręba i Dariusz Szklarczyk. 2009. Siedem tez o dialogu społecznym w Polsce. „Zarządzanie Publiczne” 3 (9): 33–52.
• Lane, David i Martin Myant (red.). 2007. Varieties of Capitalism in Post-communist Countries. New York: Palgrave Macmillan.
• Lindbeck, Assar i Dennis J. Snower. 1988. The Insider-Outsider Theory of Employment and Unemployment. MIT Press, Cambridge Mass.
• Lowery, David i Virginia Gray. 2004. A Neopluralist Perspective on Research on Organised Interest. „Political Research Quarterly” Vol. 57, 1: 163–175.
• Mansbridge, Jane. 2003. Rethinking Representation. „The American Political Science Review” Vol. 97, 4: 515–528.
• Meardi, Guglielmo. 2002. The Trojan Horse for the Americanization of Europe. Polish Industrial Relations towards the EU. „European Journal of Industrial Relations” 8: 77–99.
• Męcina, Jacek. 2009. Dialog społeczny na poziomie zakładu pracy – między zasadami a realiami. Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
• Morawski, Witold. 1995. Stosunki przemysłowe w postsocjalistycznej Polsce. W: J. Hausner (red.). Studia nad systemem reprezentacji interesów. Tom 3. Narodziny demokratycznych instytucji. Warszawa, Kraków: Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Fundacja „Polska Pra- ca”, s. 109–128.
• Olson, Mancur. 1965. The Logic of Collective Action: Public Goods and the Theory of Groups. Harvard University Press.
• Ost, David. 2000. Illusory Corporatism in Eastern Europe: Neoliberal Tripartism and Postcom- munist Class Identities. „Politics Society” (28): 503–530.
• Pitkin, Hanna. 1967. The Concept of Representation. Los Angeles University Press.
• Political Representation. Hasło. W: Stanford Encyclopedia of Philosophy (http://plato.stanford.edu/entries/political-representation/, dostęp: 28.02.2012).
• Portet, Stephane i Rafał Towalski. 2009. Modelowy system kształcenia w zakresie dialogu społecznego. Warszawa: Fundacja Instytut Spraw Publicznych.
• Rehfeld, Andrew. 2011. The Concepts of Representation. „American Political Science Review" Vol. 105, nr 3: 631–641.
• Salisbury, Robert H. 1969. An Exchange Theory of Interest Groups. „Midwest Journal of Political Science” Vol. 13, nr 1: 1–32
• Salisbury, Robert H. 1984. Interest Representation: The Dominance of Institutions. „American Political Science Review” Vol. 78, nr 1: 64–76.
• Scharpf, Fritz W. 1997. Games Real Actor Play. Actor-Centered Institutionalism in Policy Research. Westview Press.
• Schmitter, Philippe C. 1979. Still the Century of Corporatism? W: P.C. Schmitter i G. Lehmbruch (red.). Trends Toward Corporatist Intermediation. SAGE Publications.
• Sigeman, Tore. 1999. Insiders and Outsiders in the Labour Market: Experiences of a Nordic Welfare State in Labour Law Perspective. „Scandinavian Studies in Law” Vol. 38: 265–278 (dostępny na www.scandinavianlaw.se).
• Sroka, Jacek. 2000. Europejskie stosunki przemysłowe w perspektywie porównawczej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Sroka, Jacek. 2007. Rola publicznych instytucji decyzyjnych w dialogu społecznym. W: R. To- walski (red.). Dialog społeczny. Najnowsze dyskusje i koncepcje. Warszawa: Centrum Partnerstwa Społecznego „Dialog”, s. 31–51.
• Sroka, Jacek. 2009. Analiza funkcjonowania instytucji dialogu społecznego na poziomie województw – raport z badań wojewódzkich komisji dialogu społecznego. Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
• Streeck, Wolfgang. 2005. The Sociology of Labor Markets and Trade Unions. W: N.J. Smelser i R. Swedberg (red.). The Handbook of Economic Sociology. Edition, Princeton University Press, s. 254-283.
• Strolovitch, Dara Z. 2006. Do Interest Groups Represent the Disadvantaged? Advocacy at the Intersections of Race, Class and Gender. „The Journal of Politics” Vol. 68, 4: 894–910. Tarnawska, Katarzyna. 2006. Reprezentacja interesów na poziomie UE. Logika członkostwa i logika wpływu. W: M. G. Woźniak (red.). Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy. Problemy globalizacji i regionalizacji. Część 1. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski, Katedra Teorii Ekonomii, Zeszyt nr 8, s. 633–648.
• Weber, Max. 1978. Economy and Society. An Outline of Interpretive Sociology. University of California Press.
• Wnuk-Lipiński, Edmund. 2005. Socjologia życia publicznego. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
• Żołnierski, Aleksander i Paulina Zadura-Lichota (red.). 2008. Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce w latach 2006–2007. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.