Warszawscy księgarze i nakładcy na toruńskim rynku książki w drugiej połowie XVIII wieku

• Authors: Imańska Iwona

Title variants

EN

Warsaw booksellers and publishers on Toruń’s book market in the second half of the 18th century

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zostały przedstawione kontakty warszawskich księgarzy i wydawców z toruńskim rynkiem książki. O swojej ofercie informowali oni torunian za pośrednictwem miejscowych czasopism, w tym przede wszystkich „Thornische Wöchentliche Nachrichten und Anzeigen”. Ich kontakty z Toruniem przypadły na lata 60. i 70. XVIII w., na okres ożywienia kulturalnego w mieście. Swe książki w Toruniu oferowali: Wawrzyniec Mitzler de Kolof, Jan August Poser i Michał Gröll. W ich propozycjach zwraca uwagę przede wszystkim duża liczba książek polskojęzycznych, często przekładów z języka francuskiego oraz dzieła publikowane w języku francuskim i angielskim, w mniejszym stopniu niemieckim i po łacinie. Były to głównie książki współczesnych twórców, choć nie brakło też nowych edycji autorów żyjących w poprzednich stuleciach. Wśród książek przedstawionych toruńskim czytelnikom znalazły się publikacje o bardzo różnej treści: dzieła historyczne, medyczne, z zakresu prawa i filozofii oraz literatura piękna. Była to ciekawa oferta, stanowiąca uzupełnienie asortymentu księgarskiego miejscowych sprzedawców książek.

EN

The article presents Warsaw booksellers’ and publishers’ activity on Toruń’s book market. They advertised their offer in Toruń’s local periodicals, mainly in “Thornische Wöchentliche Nachrichten und Anzeigen”. Their activity was noticeable especially in the 60s and 70s of the 18th century, a period of increased cultural prosperity in the town. Several notable Warsaw booksellers such as Wawrzyniec Mitzler de Kolof, Jan August Poser and Michał Gröll offered their books in Toruń. What is interesting, their offer covered mostly books in Polish, some of them being translations from French, and also books in French and English, with fewer publications in German and Latin. The books were mainly works of contemporary writers, however new editions of earlier works were also to be found. The book selection was varied and included such subjects as history, medicine, law, philosophy, but also fiction. This interesting offer was a valuable addition to the regular book assortment in Toruń.

Keywords

PL

Gröll Michał; księgarstwo; Mitzler de Kolof Wawrzyniec; Poser Jan August; Toruń; Warszawa; XVIII w.

EN

bookselling; Toruń; Warsaw; Mitzler de Kolof Wawrzyniec; Gröll Michał; Poser Jan August; 18th century

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Toruńskie Studia Bibliologiczne
• Year: 2015
• Volume: 8
• Issue: 2(15)
• Pages: 9-31

Dates

published

2015-12-31

Contributors

author

Imańska Iwona

• Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Buchwald-Pelcowa Paulina, Drukowi winniśmy oświecenie naszego wieku…Rola książki w drodze ku Oświeceniu, Warszawa 2003.
• Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 3, cz. 2: Mazowsze z Podlasiem, opr. Krystyna Korotajowa, Anna Endzel, Joanna Krauze-Karpińska, Józef Szczepaniec, Warszawa 2001.
• Dunajówna Maria, Z dziejów toruńskiego czasopisma „Thornische Wöchentliche Nachrichten und Anzeigen” (1760–1772), Toruń 1960.
• Dygdała Jerzy, Toruńskie czasopismo „Thornische Wöchentliche Nachrichten und Anzeigen”: problemy redakcji, zasięgu oddziaływania i profilu wydawniczego, „Zapiski Historyczne” 1978, z. 3, s. 67–87.
• Gorczyńska Małgorzata, Popularyzacja wiedzy w polskich kalendarzach okresu Oświecenia (1737–1821), Lublin 1999.
• Górska Barbara, Katalog kalendarzy XVII–XVIII w. w zbiorach Biblioteki Ossolineum, Wrocław 1968.
• Hombek Danuta, Prasa i czasopisma polskie XVIII wieku w perspektywie bibliologicznej, Kraków 2001.
• Imańska Iwona, Obieg książki w Prusach Królewskich w XVIII wieku, Toruń 1993.
• Imańska Iwona, Per medium auctionis. Aukcje książek w Rzeczypospolitej (XVII–XVIII w.), Toruń 2013.
• Klimowicz Mieczysław, Polsko-niemieckie pogranicza literackie w XVIII wieku. Problemy uczestnictwa w dwu kulturach, Wrocław 1998.
• Mocarski Zygmunt, Książka w Toruniu do r. 1793. Zarys dziejów, [w:] Dzieje Torunia, pr. zb. z okazji 700-lecia miasta, pod red. Kazimierza Tymienieckiego, Toruń 1933, s. 343–468.
• Podlaszewska Krystyna, XVIII-wieczne księgozbiory mieszczan toruńskich jako przejaw ich kultury umysłowej, [w:] 500-lecie polskiego słowa drukowanego na Śląsku. Materiały sesji naukowej 9-11 X 1975 Wrocław, pod red. Kazimiery Maleczyńskiej, Wrocław 1978, s. 231–248.
• Polski słownik biograficzny, t. 9, Wrocław 1964.
• Rudnicka Jadwiga, Ruch księgarski w Warszawie za Stanisława Augusta (1764–1795), [w:] Warszawa XVIII wieku, z. 1, Warszawa 1972, s. 229–258.
• Salmonowicz Stanisław, Dzieje książki i czytelnictwa, [w:] Historia Torunia, pod red. Mariana Biskupa, t. 2, cz. 3: Między barokiem i oświeceniem (1660–1793), oprac. Jerzy Dygdała, Stanisław Salmonowicz, Jerzy Wojtowicz, Toruń 1996, s. 372–394.
• Salmonowicz Stanisław, Język kultury i życia codziennego w Toruniu w XVII–XVIII wieku, [w:] tenże, Prusy Królewskie w XVII-XVIII wieku. Studia z dziejów kultury, Toruń 2002, s. 69–79.
• Słownik pracowników książki polskiej, pod red. Ireny Treichel, Warszawa–Łódź 1972.
• Staniszewski Zdzisław, Pierwsze polskie czasopismo ogłoszeniowe („Warszawskie Ekstraordynaryjne Tygodniowe Wiadomości”), „Roczniki Biblioteczne” 1957, z. 1–2, s. 79–166.
• Toruński słownik biograficzny, pod red. Krzysztofa Mikulskiego, t. 2, Toruń 2000.

Identifiers

DOI

10.12775/TSB.2015.016