Skuteczność systemu zatrudniania i aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych

• Authors: Barczyński Andrzej

Title variants

EN

The effectiveness of the Polish system of vocational activation of people with disabilities

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

System aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych w obecnym kształcie funkcjonuje w Polsce od 1991 r. Ponad 25-letni okres doświadczeń uprawnia do stawiania pytań o jego skuteczność z punktu widzenia deklarowanej polityki społecznej państwa wobec niepełnosprawnych. Celem publikacji jest krytyczna analiza stanu oraz ewolucji systemu aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych z punktu widzenia zgodności modelu ze stanem realnym. Publikacja zawiera wynikające z polityki społecznej wskazania dla modelu systemu i jego charakterystykę z uwzględnieniem organizacji systemu oraz stosowanych narzędzi wsparcia finansowego zatrudniania niepełnosprawnych. Wnioski dotyczące skuteczności systemu sformułowane zostały w oparciu o analizę porównawczą założeń ze stanem rzeczywistym. Wskazane zostały bariery wzrostu aktywności zawodowej niepełnosprawnych, ich przyczyny oraz metody eliminacji owocujące oczekiwanym wzrostem skuteczności.

EN

The system of vocational activation of people with disabilities has been operating in its present form since 1991. Over 20 years of experience alows to ask questions about its effectiveness from the point of view of the social policy towards the disabled people declared by the state. The aim of this article is a critical analysis of the state and the evolution of vocational activation of people with disabilities in terms of compliance with the model. The paper includes guidelines for the system model, resulting from the social policy, as well as the system’s characteristics including the organization and the tools used for financial support of hiring people with disabilities. The conclusions on effectiveness of the system were formulated on the basis of comparative analysis between the assumptions and the reality. The paper points to obstacles in increasing professional activity of disabled people, their causes and methods of elimination which could bring expected increase in efficiency.

Keywords

PL

osoby niepełnosprawne; aktywizacja zawodowa; praca osób niepełnosprawnych; skuteczność systemu; system zatrudniania i aktywizacji zawodowej

EN

people with disability; professional activation; employment of people with disabilities; system efficiency; employment and vocational activation system

• Publisher: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
• Journal: Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania
• Year: 2016
• Issue: 4(21)
• Pages: 56-80

Dates

published

2016-12-29

Contributors

author

Barczyński Andrzej

• Społeczna Rada Naukowa Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem

References

• Aktywność ekonomiczna ludności Polski (BAEL), Warszawa, GUS, informacje kwartalne z lat 2001–2016
• Barczyński A., Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych. Analiza rozwiązań. Propozycje na przyszłość, [w:] Zabezpieczenie społeczne w Polsce. Problemy do rozwiązania w najbliższej przyszłości, red. Uścińska G., Warszawa, IPiSS, 2008
• Barczyński A., Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych w przekroju terytorialnym, [w:] Regionalne i lokalne problemy rynku pracy, red. Kotlorz D., „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2013, Nr 134
• Barczyński A., Dylematy finansowania terapii zajęciowej na poziomie samorządu terytorialnego, [w:] Samorząd terytorialny (Zagadnienia prawne), t. II, Zadania i kompetencje samorządu terytorialnego, red. Ćwiertniak B., Sosnowiec, OW Humanitas, 2015
• Barczyński A., Polityka społeczna wobec aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych po transformacji społeczno-gospodarczej, [w:] Waszkowski H., Ruch spółdzielczości inwalidów i jego znaczenie dla rozwoju rehabilitacji osób niepełnosprawnych w Polsce, Warszawa, PTWzK, 2016
• Barczyński A., Polityka społeczna wobec rehabilitacji zawodowej osób z niepełnosprawnością w Polsce po 1991 r., „Nasze Sprawy” 2016, Nr 9(300)
• Barczyński A., Skuteczność polskiego systemu aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami, monografia Teraźniejszość i przyszłość polityki społecznej, red. Garbiec R., Częstochowa, SWW Pol. Cz., 2013
• Barczyński A., System wsparcia finansowego aktywizacji zawodowej na otwartym i chronionym rynku pracy – ewolucja, stan i perspektywy, [w:] Osoby niepełnosprawne w polityce społecznej, t. I, Praca zawodowa, red. Paszkowicz M. A., Garbat M., Zielona Góra, PTE, 2013
• Barczyński A., Uwarunkowania systemowe skutecznej aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych, [w:] Człowiek w pracy i polityce społecznej, red. Szambelańczyk J., Żukowski M., Poznań, Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, 2010
• Barczyński A., Wrażliwość systemu rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych na czynniki zewnętrzne, [w:] Ergonomia niepełnosprawnym w wieku informacji, red. Lewandowski J., Lecewicz-Bartoszewska J., MONOGRAFIE, Łódź, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, 2004
• Barczyński A., Zatrudnienie chronione osób niepełnosprawnych na konkurencyjnym rynku pracy, [w:] Uwarunkowania współczesnego rynku pracy i ich skutki w sferze społeczno-ekonomicznej, red. Kotlorz D., Przybyłka A., „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2014, Nr 196
• Barczyński A., Zmiany regulacji prawnych na rynku pracy osób niepełnosprawnych, [w:] Praca w dobie postępu i rozwoju, red. Rączaszek A., Koczur W., „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2014, Nr 167
• Informacja Rządu Rzeczypospolitej Polskiej o działaniach podejmowanych w 2014 roku na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, Sejm RP, druk Nr 3673, Warszawa, 10 lipca 2015 r.
• Kryńska E., Pater K., Zatrudnienie osób niepełnosprawnych – perspektywy wzrostu. Raport syntetyczny, Warszawa, IPiPS (lider projektu), 2013
• Kurzynowski A., Osoby niepełnosprawne w polityce społeczno-gospodarczej, [w:] Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Naukowo-Programowej „ZPCh w drodze do Unii Europejskiej”, Warszawa, 31.11.1998 r., KIG-R, 1998
• Pełka B., Nowoczesne zarządzanie, Warszawa, WWSE, 2000
• Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej, red. Gąciarz B., Rudnicki S., Kraków, Wydawnictwa AGH, 2014
• Stan zdrowia ludności Polski w 2014 r., Warszawa, GUS, 2016
• Strategia Rozwoju Kraju 2020, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, 2012
• Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., (Convention on the Rights of Persons with Disabilities), dokument Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych, rezolucja nr 61/106
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dz. U. z 2011 r., Nr 127, poz. 721 z późn. zm.
• Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 2204/2002 z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy państwowej w zakresie zatrudnienia, Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich, L 337/3, 13.12.2004. PL
• Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych), Dz. Urz. WE L 214 z 09.08.2008
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad oraz trybu rozliczania składek na ubezpieczenie społeczne z uwzględnieniem dotacji Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i budżetu państwa, Dz. U. z 1998 r., Nr 164, poz. 1190 z późn. zm.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy przedsiębiorcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne, Dz. U. z 2004 r., Nr 114, poz. 1194
• Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych (The Standard Rules on the Equalization of Opportunities for Persons with Disabilities), Rezolucja Nr 48/93 Zgromadzenia Ogólnego ONZ z dnia 20 grudnia 1993 r.
• Uchwała Sejmu RP z dnia 1 sierpnia 1997 r. – Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, M. P. z dnia 13 sierpnia 1997 r.
• Ustawa z 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych, Dz. U. z 1980 r., Nr 27, poz. 111 z późn. zm.
• Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz. U. z 1998 r., Nr 137 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 15 czerwca 2012 r. o ratyfikacji Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., Dz. U. z 2012 r., poz. 882
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, Dz. U. z 2004 r., Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 9 maja 1991 r. o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych, Dz. U. 46/91 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dz. U. z 1997 r., Nr 123, poz. 776 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, Dz. U. z 1993 r., Nr 11, poz. 50 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 19 września 2013 r. o zmianie ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców, Dz. U. z 2003 r., Nr 189, poz. 1850 z późn. zm.
• Zalecenie Nr R(92)6 Komitetu Ministrów Rady Europy z dnia 9 kwietnia 1992 r. w sprawie spójnej polityki wobec osób niepełnosprawnych
• Zarządzenie Ministra Finansów z dnia 16 czerwca 1993 r. w sprawie zaniechania poboru podatku od towarów i usług od zakładów pracy chronionej, M. P. z 1993 r., Nr 32, poz. 330
• Zarządzenie Ministra Finansów z dnia 14 czerwca 1996 r. zmieniające zarządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku od towarów i usług od zakładów pracy chronionej, M. P. z 1996 r., Nr 37, poz. 369
• Zarządzenie Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 1995 r. w sprawie zaniechania poboru podatku od towarów i usług od zakładów pracy chronionej, M. P. z 1995 r., Nr 64, poz. 700
• www.mpips.gov.pl, [odczyty w latach: 2010–2016]
• www.pfron.org.pl, [odczyty w latach: 2010–2016]

Identifiers

ISSN

2084-7734