Wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych na stanowisku nr 6 (AZP 56-31/105) w miejscowości Kijewo, gm. Środa Wielkopolska, pow. średzki, woj. wielkopolskie w 2011 roku

• Authors: Ewa Pawlak , Piotr Wawrzyniak

Title variants

EN

The results of archaeological excavations conducted on site 6 (AZP 56-31/105) in Kijewo village, Środa Wielkopolska commune, Środa Wielkopolska county, Wielkopolskie voivodship, in 2011

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przeprowadzone w roku 2011 badania na stanowisku Kijewo 6 (AZP 54-31/105) miały charakter stricte ratowniczy. Wykop o powierzchni 41,5 ara założono w miejscu przeznaczonym pod budowę hali magazynowej przedsiębiorstwa ”Termo Schiessl” w północnej, peryferyjnej partii stanowiska. Obszar zajęty przez stanowisko położony jest na południowym i południowo-zachodnim stoku doliny rzeki Moskawa. Rozciąga się w pasie o szerokości około 100 i długości około 400 metrów, pomiędzy ulicą Brodowską, wiodącą do Środy Wielkopolskiej, w odległości około 10 – 20 metrów od drogi a rzeką Moskawą, około 50 metrów na południe od niej. Stanowisko odkryto w ramach AZP w 1984 roku, a w 2005 roku przebadano jego południowy skraj. W trakcie trzymiesięcznej kampanii wykopaliskowej uchwycono relikty osadnictwa od schyłkowego paleolitu po czasy późnonowożytne. Rozpoznano pozostałości dwóch, schyłkowopaleolitycznych pracowni krzemieniarskich ludności kultury świderskiej. Zarejestrowano blisko 6380 charakterystycznych dla tegoż horyzontu kulturowego artefaktów krzemiennych (m.in. ostrza liściakowate), w tym 5700 z krzemienic. Z młodszej epoki kamienia pochodziła osada ludności kultury pucharów lejkowatych. Odnotowano 14 obiektów, w tym kilka dużych jam, palenisko (?) i być może piec, wydobyto kilkaset fragmentów ceramiki oraz zachowane niemal w całości naczynie, ponadto pojedyncze wytwory krzemienne (m.in. wkładki żniwne). Zarejestrowano także ślady pobytu ludności kultury ceramiki sznurowej z eneolitu. Najwięcej znalezisk dokonano w trakcie odsłaniania pozostałości wielkiej osady z II – III epoki brązu. Zadokumentowano 154 obiekty nieruchome, w tym pozostałości założeń mieszkalnych, piece i inne obiekty o charakterze produkcyjnym, paleniska, dołki posłupowe, jamy magazynowe (zasobowe), śmietnikowe i o bliżej nieokreślonej funkcji. Znaleziono blisko 3200 ułamków naczyń, (około 1950 z nich w wypełniskach poszczególnych obiektów), ponadto pojedyncze artefakty krzemienne, grudki polepy, kości zwierzęce, kamienie żarnowe, rozcieracze, gładziki, osełki i płytki szlifierskie. Okres wczesnośredniowieczny reprezentowała osada z 2. połowy X wieku, na którą składało się 16 obiektów nieruchomych (2 obiekty mieszkalne, jamy, dołek posłupowy), wydobyto blisko 900 naczyń glinianych, grudki polepy, pojedyncze kości zwierzęce, fragment osełki z fyllitu oraz ozdobnego, posrebrzanego okucia z blachy brązowej. Z okresu póżnonowożytnego pochodziły pojedyncze fragmenty naczyń glinianych wydobywane z warstwy humusu i z wypełnisk nieczynnych cieków. Przeprowadzone prace wykopaliskowe dowodnie wykazały obecność intensywnego osadnictwa pradziejowego i średniowiecznego w północno-zachodniej, peryferyjnej części stanowiska nr 6 w Kijewie i przesunęły jego zasięg o co najmniej kilkadziesiąt metrów dalej, na północ i zachód. Potwierdziły także wcześniejsze wyniki uzyskane w trakcie badań południowej partii stanowiska w 2005 roku

EN

The excavations conducted in 2011 on site 6 (AZP 54-31/105) in Kijewo were strictly of rescue character. The trench of 41,5 are superficies was set in the place designed for warehouse construction (for the company Termo Scheissl Ltd. from Piaseczno) in northern, peripheral part of the site. The area of the site is located on the southern and south-western slope of the Moskawa river valley. It spreads in a stripe of ca 100m length and ca 400m width, between Brodowska Street, leading to Środa Wielkopolska, about 10-20 meters from the road, and the Moskawa river, about 50m south of it. The site was discovered within the AZP program in 1984, and in 2005 its southern limits were examined. During the 3-month-long excavations campaign the relics of late palaeolith to late modern period settlement were revealed. The remains of two late palaeolith flint workshops of Świderska Culture people were recognized. Almost 6380 flint artifacts characteristic for this culture horizon were registered (among others leaf-type blades), out of which 5700 were coming from kshemenitsas. From younger stone age the settlement of Funnelbeaker Culture people originates. 14 features were explored, with a few big pits, a fire pits(?) and possibly a stove among them; several hundred pottery shreds and one pot preserved almost in the whole were dug out; additionally to those single flint products (among others harvest blades) were found. The residency signs of Corded Ware Culture people of Eneolithic period were registered. The most artifacts were found during revealing of the remains of a huge settlement of the 2nd-3nd period of bronze age. 154 still features were documented, with the remains of housing basements, stoves and other features of manufacturing character, fire pits, pole cavities, storing pits (reserve pits), trash pits and those of yet unknown function among them. Almost 3200 pot rudiments were found (ca1950 in feature fillings), single flint artefacts, pug clods, animal bones, quern stones, grinders, smootheners, whetstones and grindstones. The early medieval period was represented by the settlement of the 2nd half of the 10th century, which consisted of 16 still features (two housing features, pits, pole cavity), nearly 900 clay pots rudiments were dug out, pug clods, single animal bones, kishy whetstone fragment, and a decorative, silvered ferrule made of bronze plate. From the late modern period period single clay pots fragments dug out of humus layer and dead watercourses fillings were coming. The conducted excvations undoubtedly proved the existence of intensive prehistoric and medieval settlement on the north-western, peripheral part of site 6 in Kijewo, and they shifted its range at least several ten meters further – north and west. They also confirmed the results of previous researches in the southern part of the site in 2005.

Keywords

PL

kultura świderska, kultura pucharów lejkowatych, kultura ceramiki sznurowej, kultura przedłużycka, kultura łużycka, okres wczesnośredniowieczny, okres późnonowożytny, krzemienica, osada

EN

Świderska Culture, Funnelbreaker Culture, Corded Ware Culture, pre-Lusitian Culture, Lusitian Culture, early Middle Ages, late modern period, kshemenista, settlemant, Kijewo

• Publisher: Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Oddział w Poznaniu
• Journal: Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne
• Year: 2012
• Volume: 13
• Pages: 13-31

Dates

published

2012

Contributors

author

Ewa Pawlak

• Pracownia Archeologiczno-Konserwatorska mgr Alina Jaszewska, Oddział w Poznaniu, ul. Woźna 12, 61-677 Poznań, Poland

author

Piotr Wawrzyniak

• Pracownia Archeologiczno-Konserwatorska mgr Alina Jaszewska, Oddział w Poznaniu, ul. Woźna 12, 61-677 Poznań, Poland