Rodzaje i rola substytutów w moralności w ujęciu Dietricha von Hildebranda

• Authors: Wiśniewska Daniela

Title variants

EN

The types and role of substitutes in morality in terms of Dietrich von Hildebrand

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Fenomenologiczna analiza świata wartości moralnych zaproponowana przez Dietricha von Hildebranda opiera się na racjonalnej intuicji, która ukierunkowana jest na poznawanie uposażenia jakościowego, stawiając go równocześnie w opozycji do procesu wnioskowania. Według Hildebranda intuicyjny opis i wgląd w fenomeny jest źródłem wielkich odkryć filozoficznych, w których wydobywa się specyfikę oraz istotę danego przedmiotu. Taki kierunek jest widoczny w dziele autora napisanym wspólnie z Alice Jourdain Graven images. Substitutes for true morality z 1957 roku. Głównym nurtem poszukiwań aksjologicznych Hildebranda było wyodrębnienie zjawiska moralności substytualnej, która, jego zdaniem, przez swoją atrakcyjność nadbudowaną na kompromisie wobec pychy i pożądliwości oraz wobec wartości pozamoralnych zniekształca poprawne funkcjonowanie świadomości moralnej. Artykuł jest próbą przedstawienia mechanizmu funkcjonowania pseudonorm zniekształcających właściwe kierowanie się wartościami moralnymi. Analiza hildebrandowskiej aksjologii obejmuje wydobycie zasadniczych opisów pseudonorm, ich klasyfikację i uchwycenie różnic jakościowych występujących w tym obszarze. Istotnym punktem artykułu jest wgląd w relatywne aspekty i natury substytutów. Ukazuje on mechanizmy funkcjonujące w ramach substytutu oraz wskazuje na komponenty konstytuujące go jako normę strukturalnie zanurzoną w sferze moralnej. Ten opis pozwolił na wyodrębnienie dwoistej roli (destruktywnej i pozytywnej), jaką mogą spełniać substytuty w życiu osobowym. W kontekście aksjologii Hildebranda, autor stara się pokazać mechanizmy relatywistycznego ujmowania sfery moralnej i zagrożenia płynące z tak ujmowanej rzeczywistości.

Keywords

PL

wartości; aksjologia; etyka; substytut moralności; Dietrich von Hildebrand

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Logos i Ethos
• Year: 2014
• Issue: 2(37)
• Pages: 77–98

Contributors

author

Wiśniewska Daniela

• Akademia Ignatianum

References

• Biesaga T., Dietricha von Hildebranda epistemologiczno-ontologiczne podstawy etyki, Lublin 1989.
• Biesaga T., Hildebrand Dietrich von, [w:] Powszechna encyklopedia filozofii, red. A. Maryniarczyk i in., t. 4, Lublin 2003.
• Biesaga T., Spór o normę moralności, Kraków 1998.
• Biesaga T., Świadomościowe i osobowe warunki odpowiedzialności, „Studia Philosophie Christianae ATK” 29 (1993) 2, s. 27–37.
• Hildebrand D. von, Christian ethics, New York 1952.
• Hildebrand D. von, What is philosophy?, New York 1973.
• Hildebrand D. von, Jourdain A., Graven images. Substitutes for true morality, New York 1957.
• Hildebrand D. von, Sittlichkeit und ethische Werterkenntnis, Eine Untersuchung über ethisch Strukturprobleme, Vallendar-Schönstatt 1982.