Nierówności ekonomiczne jako kategoria opisowa i normatywna

• Authors: Tomeczek Marta

Title variants

EN

Economic inequality as descriptive and normative category

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Po globalnym kryzysie finansowym 2008+ nierówności ekonomiczne stały się obiektem zwiększonego zainteresowania opinii publicznej. Urastają do rangi jednego z najbardziej kontrowersyjnych problemów ekonomicznych, a poruszanie go powoduje ostre spory ideologiczno-światopoglądowe. Z tych przyczyn wskazane jest zastosowanie gilotyny Hume’a w celu oddzielenia sądów opisowych od wartościujących. Celem artykułu jest wyjaśnienie kategorii nierówności ekonomicznych przez pryzmat dwóch stosowanych w ekonomii ujęć badawczych: opisowego i normatywnego. Jako zjawisko wieloaspektowe i niejednoznacznie postrzegane wymaga ona zarówno precyzyjnego opisu, jak i oceny opartej na przyjętym systemie wartości. W artykule wykazano, że oba podejścia do problemu znajdują uzasadnienie, ujmują nierówności ekonomiczne w odmienny, ale wzajemnie dopełniający się sposób oraz ułatwiają ich percepcję.

EN

After the global financial crisis of 2008 economic inequality has become the matter of increasing public interest. It has grown into one of the most controversial economic issues, and the discussions on this matter raises substantial ideological and philosophical tensions. For these reasons, it is useful to apply the idea of Hume’s guillotine to sever the positive statements from the value judgements. The aim of this paper is to explain the issue of economic inequality with regards to two economic approaches – positive and normative. As a multidimensional and an ambiguous in some respects problem, it demands an in-depth analysis and an evaluation based upon the selected value system. This article demonstrated that this double-approach to the issue is justified. Both concepts present inequality in different but complementary manner, and facilitate understanding of the problem.

Keywords

PL

Ekonomia normatywna; Ekonomia pozytywna; Nierówności ekonomiczne; Podział dochodów

EN

Economic inequality; Income distribution; Normative economics; Positive economics

• Publisher: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Journal: Studia Ekonomiczne
• Year: 2017
• Volume: 334
• Pages: 7-21

Contributors

author

Tomeczek Marta

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach. Wydział Ekonomii. Katedra Ekonomii

References

• Acemoglu D., Naidu S., Restrepo P., Robinson J.A. (2015), Democracy, Redistribution, and Inequality [w:] A.B. Atkinson, F. Bourguignon (eds.), Handbook of Income Distribution, Volume 2A-2B, Elsevier, North Holland, Amsterdam.
• Atkinson A.B. (1970), On the Measurement of Inequality, “Journal of Economic Theory”, Elsevier, Vol. 2(3), September, s. 244-263.
• Atkinson A.B. (2015), Inequality: What Can Be Done? Harvard University Press, Cambridge.
• Atkinson A.B., Bourguignon F. (2000), Introduction: Income Distribution and Economics [w:] A.B. Atkinson, F. Bourguignon (eds.), Handbook of Income Distribution, Volume 1, Elsevier, North Holland, Amsterdam, s. 1-58.
• Czarny B. (2010), Pozytywizm a sądy wartościujące w ekonomii, Oficyna Wydawnicza, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• Dalton H. (1920), Measurement of the Inequality of Incomes, “Economic Journal”, No. 30 (September).
• Fijor J.M. (2015), Zamiast wstępu czyli utopia równości [w:] G. Reisman, Kapitał i kapitalizm XXI wieku, Fijor Publishing, Warszawa, s. 5-32.
• Fitoussi J.P., Stiglitz J.E. and the Paris Group (2011), The G20 and Recovery and Beyond. An Agenda for Global Governance for Twenty-First Century, OFCE & LUISS, Columbia University, February, http://www.ofce.sciences-po.fr/pdf/documents/ebook2011.pdf (dostęp: 7.08.2017).
• Galbraith J.K. (1997, original ed. 1954), The Great Crash 1929, A Mariner Book, Houghton Mifflin Company, Boston, New York.
• Galbraith J.K. (2012), Godne społeczeństwo. Program troski o ludzkość, PTE, Warszawa.
• Golinowska S. (2005), Przyszłość państwa opiekuńczego i system zabezpieczenia społecznego, „Polityka Społeczna”, nr 11-12.
• Kalecki M. (1942), A Theory of Profits, “The Economic Journal”, Vol. 52, No. 206/207, (Jun. – Sep.), s. 258-267.
• Kasprzyk B., Wojnar J. (2010), Nierówności dochodowe gospodarstw domowych w regionie podkarpackim. „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, Zeszyt 17: Spójność społeczno-ekonomiczna a modernizacja gospodarki, Rzeszów.
• Kołodko G.W. (2013), Dokąd zmierza Świat? Ekonomia polityczna przyszłości, Prószyński i Spółka, Warszawa.
• Kot S.M. (2000), Ekonometryczne modele dobrobytu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków.
• Leszczyński A. (2015), Słowo wstępne. „Dobroć charakteru Polaków”, czyli krótka historia nierówności w Polsce [w:] G. Therborn (red.), Nierówność, która zabija, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. VII-XXII.
• Lorenz M.O. (1905), Methods of Measuring of Concentration of Wealth, “Journal of the American Statistical Association”, Vol. 9(70).
• Marks K. (1972), Krytyka Programu Gotajskiego [w:] K. Marks, F. Engels, Dzieła, t. 19, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Ostoj I. (2001), Percepcja ubóstwa i metody jego pomiaru, „Studia Ekonomiczne” nr 15: Zagadnienia społeczne i rola kapitału we współczesnej gospodarce, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice.
• Palma J.G. (2014), Has the Income Share of the Middle and Upper-middle Been Stable Over Time, or Is Its Current Homogeneity across the World the Outcome of a Process of Convergence? The ‘Palma Ratio’ Revisited, “Cambridge Working Papers in Economics” (CWPE) 1437, Cambridge.
• Panek T. (2016), Polaryzacja ekonomiczna w Polsce i w Unii Europejskiej, „Zeszyty Naukowe Instytutu Statystyki i Demografii SGH”, nr 48.
• Pigou A.C. (1912), Wealth and Welfare, Macmillan, London.
• Piketty T. (2015), Kapitał w XXI wieku, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Pointecker M. (2017), Zusammenfassung und Schlussfolgerungen [w:] Sozialbericht. Sozialpolitische Entwicklungen und Maßnahmen 2015-2016. Sozialpolitische Analysen, Bundesministerium für Arbeit, Soziales und Konsumentschutz, s. 5-13, www.sozialministerium.at/broschurenservice (dostęp: 7.05.2017).
• Rawls J. (1971), A Theory of Justice, Harvard University Press, London.
• Rawls J. (1994), Teoria sprawiedliwości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Reisman G. (2015), Kapitał i kapitalizm XXI wieku, Fijor Publishing Company, Warszawa.
• Reszke I. (1991), Nierówności płci w teoriach, Polska Akademia Nauk, Instytut Filozofii i Socjologii, Warszawa.
• Sen A. (2000), Nierówności. Dalsze rozważania, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków.
• Sen A. (2009), The Idea of Justice, The Belknap Press of Harvard University Press Cambridge, Massachusetts.
• Smith A. (2007), Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Stiglitz J.E., Bougrov A., Boutros-Ghali Y., Fitoussi J.-P., Goodhart C.A., Johnson R., Kregel J. (2009), Report of the Commission of Experts of the President of the United Nations General Assembly on Reforms of the International Monetary and Financial System, United Nations, New York, 21.09.2009, http://www.un.org/ga/econcrisissummit/docs/FinalReport_CoE.pdf (dostęp: 17.04.2017).
• Stiglitz J.E. (2015), Cena nierówności. W jaki sposób dzisiejsze podziały społeczne zagrażają naszej przyszłości? Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Therborn G. (2015), Nierówność, która zabija. Jak globalny wzrost nierówności niszczy życie milionów i jak z tym walczyć, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Tomeczek A.F. (2016), Zróżnicowanie socjoekonomiczne Japonii [w:] Cz. Szmidt (red.), Zarządzanie i ekonomia. Teraźniejszość i przyszłość, Wydawnictwo Poltext, Warszawa, s. 63-80.
• Zagóra-Jonszta U. (2015), Własność w ujęciu ekonomii klasycznej i jej wątłe echa w nurcie subiektywno-marginalistycznym [w:] U. Zagóra Jonszta (red.), Kategoria własności w ujęciu wybranych kierunków myśli ekonomicznej, Wydawnictwo WNT, Warszawa, s. 55-76.
• Zagóra-Jonszta U. (2017), Wykłady z historii myśli ekonomicznej. Część 1. Od starożytności do Karola Marksa, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice.
• Zwiech P. (2016), Nierówności ekonomiczne w Polsce, Uniwersytet Szczeciński, „Rozprawy i Studia”, T. (MXV) 941, Szczecin.
• [www 1] Paul Krugman & Tony Atkinson in Conversation: Inequality and Economic Growth, rozmowa odbyła się 20 maja 2013 roku, https://www.youtube.com/watch?v=3l6E3mUNW70 (dostęp: 17.04.2017).
• [www 2] http://www.oecd.org/eco/growth/OECD-Note-EquivalenceScales.pdf (dostęp: 7.05.2017).

Identifiers

ISSN

2083-8611