Poziom lęku i depresji a stopień akceptacji choroby u pacjentów objętych opieką hospicyjną

• Authors: Kędzior Beata , Uchmanowicz Izabella , Jankowska-Polańska Beata , Polański Jacek

Title variants

EN

Depression, anxiety, and illness acceptance in the terminally ill in hospice

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wstęp. Choroba nowotworowa upośledza realizację celów zawodowych, rodzinnych i społecznych. Niepokój, lęk i poczucie zagrożenia są naturalną reakcją na chorobę przewlekłą. Ustalając plan opieki, poza negatywnymi reakcjami na chorobę somatyczną, wymienić należy pojęcie pozytywne – akceptację choroby. Cel pracy. Ocena związku między lękiem i depresją a stopniem akceptacji choroby (ACH) u pacjentów objętych opieką hospicyjną. Materiał i metody. Badania przeprowadzono wśród 32 pacjentów (średnia wieku 65 lat) przebywających w Ośrodku Medycyny Paliatywnej i Hospicyjnej w Będkowie. W badaniu wykorzystano: Inwentarz Depresji Becka, Szpitalną Skalę Leku i Depresji (HADS-M), Skalę Akceptacji Choroby (Acceptance of Illness Scale – AIS). Wyniki. Analiza objawów depresyjnych w badanej grupie wykazała, że 50% pacjentów w hospicjum cierpi z powodu wysokiego, a 44% umiarkowanego nasilenia objawów depresji. Według HADS-M, u 59% badanych rozpoznano wysokie odczuwanie lęku. Analiza poziomu ACH wykazała wysoki poziom akceptacji u 53% ankietowanych i umiarkowaną akceptację u 41% badanych pacjentów. Analiza korelacji wykazała dodatni związek depresji i lęku z ACH, co oznacza, że im wyższy lęk i depresja, tym wyższy poziom ACH. Wnioski. 1. W badanej grupie najczęściej występuje umiarkowana lub ciężka depresja oraz graniczny lub wysoki poziom lęku. 2. Badani w zdecydowanej większości akceptują chorobę w stopniu umiarkowanym lub wysokim. 3. Istnieje istotny, umiarkowany i dodatni związek między lękiem, depresją a akceptacją choroby.

EN

Background. Diagnosis of cancer has consequences et professional, family and social life. Anxiety, fear and insecurity seem to be a natural reaction to the disease. Together with the negative reactions should be mention the positive concept of illness acceptance (IA). Objectives. The aim of this study was to evaluate the association between anxiety and depression and the degree of IA in patients under the care of hospice. Material and methods. The study included 32 patients (av. age 65) staying at the Centre for Palliative Medicine in Hospice in Będkowo. In the study we used the following questionnairies: Beck Depression Inventory, hospital anxiety and depression scale (HADS), Illness Acceptance Scale (AIS). Results. Analysis of depressive symptoms in the group of patients showed that 50% of patients in hospice suffers from high and 44% moderate symptoms of depression. In the HADS – 59% of patients diagnosed with high feeling of anxiety. Analysis of the level of IA showed a high level of acceptance in 53% of the respondents and moderate acceptance in 41% of patients. Correlation analysis showed a positive relation between depression, anxiety and IA, which means depression and anxiety is higher in patients with a higher IA. Conclusions. 1. Most of patients is characterized by moderate and severe depression and borderline or high levels of anxiety. 2. The respondents mostly have IA at moderate or high level. 3. There is a significant, moderate and positive relationship between anxiety, depression and illness acceptance.

Keywords

PL

depresja, akceptacja choroby, opieka hospicyjna

EN

depression, acceptance of illness, hospice care

• Publisher: Wydawnictwo Continuo
• Journal: Współczesne Pielęgniarstwo i Ochrona Zdrowia
• Year: 2016
• Issue: 1
• Pages: 16-20

Dates

printed

2015-11-10

Contributors

author

Kędzior Beata

• Ośrodek Medycyny Paliatywnej i Hospicyjnej w Będkowie

author

Uchmanowicz Izabella

• Zakład Pielęgniarstwa Internistycznego, Katedra Pielęgniarstwa Klinicznego, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

author

Jankowska-Polańska Beata

• Zakład Pielęgniarstwa Internistycznego, Katedra Pielęgniarstwa Klinicznego, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

author

Polański Jacek

• Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu

References

• 1. Krajowy rejestr nowotworów [cyt. 03.06.2015]. Dostępny na URL: http://onkologia.org.pl/.
• 2. Heszen-Niejodek I. Psychologiczne problemy chorych somatycznie. W: Strelau J, red. Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne; 2007: 513–531.
• 3. Mróz J. Pozytywny i negatywny afekt w procesie choroby. W: Janowski K, Gierus J, red. Człowiek chory – aspekty biopsychospołeczne. Lublin: Wydawnictwo CpiPP; 2009: 285– 294.
• 4. Leksowska A, Jaworska I, Gorczyca P. Choroba somatyczna jako wyzwanie adaptacyjne dla człowieka. Folia Cardiol Excerpta 2011; 6(4): 244–248.
• 5. Żylicz Z, de Walden-Gałuszko K, Zapaśnik A. Ogólne zasady leczenia i opieki paliatywnej w daleko zaawansowanym okresie choroby nowotworowej. W: Hebanowski M, de Walden-Gałuszko K, Żylicz Z, red. Podstawy opieki paliatywnej w chorobach nowotworowych. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 1998: 12–24.
• 6. De Walden-Gałuszko K. Psychospołeczne aspekty opieki paliatywnej. W: De Walden-Gałuszko K, Kaptacz A, red. Opieka paliatywna. Warszawa. Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2005.
• 7. Barańska A, Waraksa-Wiśniewska M, Andruszkiewicz A. Nastrój jako wyznacznik akceptacji choroby pacjentów dializowanych. Nefrol Dial Pol 2014; 18: 27–31.
• 8. Kurowska K, Lach B. Akceptacja choroby i sposoby radzenia sobie ze stresem u chorych na cukrzycę typu 2. Diabetol Prakt 2011; 12(3): 113–119.
• 9. Beck AT, Ward CH, Mendelson M, et al. An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry 1961; 4: 561–571.
• 10. Montazeri A, Vahdaninia M, Ebrahimi M, et al. The Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS): translation and validation study of the Iranian version. Health Qual Life Outcomes 2003; 1: 14
• 11. Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego; 2001.
• 12. Uchmanowicz I, Lisiak M, Jankowska-Polańska B. Narzędzia badawcze stosowane w ocenie zespołu kruchości. Gerontol Pol 2014; 22, 1: 1–8.
• 13.Majkowicz M. Wybrane zagadnienia metodologii i technik badawczych w psychoonkologii. W: de Walden-Gałuszko K, red. Psychoonkologia. Kraków: Polskie Towarzystwo Psychiatryczne; 2005
• 14. Osmańska M, Borkowska A, Makarewicz R. Ocena jakości życia, nasilenia cech lęku i depresji w pacjentów ze złośliwym zarodkowym nowotworem jądra w trakcie chemioterapii i po zakończonym leczeniu onkologicznym. Psychiatr Pol 2010, XLIV(4): 543–556.
• 15. Stępień R. Uwarunkowania społeczno-demograficzne poziomu lęku i depresji u kobiet po radykalnym leczeniu chirurgicznym raka piersi – mastektomii. Probl Pielęg 2007; 15(1): 20–24.
• 16. Majkowicz M, de Walden-Gałuszko K, Trzebiatowska I, i wsp. Ocena jakości życia u kobiet z nowotworem gruczołu piersiowego w różnych stadiach choroby. Nowotwory 1994; Supl. 2: 88–91.
• 17. Szwat B, Słupski W, Krzyżanowski D. Sposoby radzenia sobie z chorobą nowotworową a poczucie depresji i nasilenie bólu u chorych objętych opieką paliatywną. Piel Zdr Publ 2011; 1(1): 35–41.
• 18. Kazalska D, Jarosz J, Góraj E, i wsp. Czy go boli – czy się boi? Lęk jako istotny czynnik psychologiczny kształtujący percepcję bólu. Onkol Pol 2005; 8: 121–123.
• 19. Kurowska K, Lach B. Akceptacja choroby i sposoby radzenia sobie ze stresem u chorych na cukrzycę typu 2. Diabetol Prakt 2011; 12(3): 113–119.
• 20. Kupcewicz E, Wojtkowska M. Akceptacja choroby a poczucie satysfakcji życia w grupie chorych leczonych z powodu dyskopatii. Przeds Zarz 2014; 15/12(2): 157–170.
• 21. Kaczmarczyk M. Poziom akceptacji choroby osób starszych zamieszkujących w różnych środowiskach. Stud Med 2008; 12: 29–33.
• 22. Basińska MA, Waraksa-Wiśniewska M, Andruszkiewicz A. Nastrój jako wyznacznik akceptacji choroby pacjentów dializowanych. Nefrol Dial Pol 2014; 18: 27–31.
• 23. Kübler-Ross E. Pytania i odpowiedzi na temat śmierci i umierania. Warszawa: Wydawnictwo MT Biznes; 2010.

Identifiers

ISBN

2084-4212