Wczesne kompetencje poznawcze w rozwoju dziecka

• Authors: Janusz Trempała

Title variants

EN

Cognitive Capacities In Early Childhood

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W prezentowanym opracowaniu podejmuję problem początków życia psychicznego w rozwoju dziecka. Uwagę koncentruję na wynikach badań nad wczesnymi kompetencjami poznawczymi. Badania te dowodzą, że dziecko wie więcej i potrafi więcej, niż nam się to wydaje w codziennej obserwacji jego zachowania. Z drugiej jednak strony, stwierdzam, że jest jeszcze za wcześnie, aby w sposób odpowiedzialny podsumować dotychczasowe na ten temat badania. Wskazuję luki i niejasności w sferze teorii i metodologii badań nad wczesnym rozwojem dziecka. Proponując pewne rozwiązania, stawiam równocześnie pytania, które wymagają odpowiedzi w przyszłych na ten temat badaniach.

EN

The paper presented takes a closer look at the origins of the infant psyche. We center our attention on the investigation results of infant cognitive capacities. Experiments conducted in this field prove that infant children have at their disposal a far wider range of comprehensive knowledge and abilities than results from lay observation of their ordinary behavior. At the present stage of knowledge, however, it seems to early and downright irresponsible to sum up the results of previously conducted research conclusively. The theory on early infant development seems inchoate and ambiguous, the same may be said of the methodology of research. I am putting forward certain solutions to this issue and raise some questions to be considered in due course of future research conducted on this topic.

Keywords

PL

Spory o naturę dojrzewania Kompetencje poznawcze; „Przełomy” rozwoju poznawczego; dziecka; Teorie umysłu dziecka Neonatywistyczna koncepcja rozwoju; Czynniki rozwoju poznawczego; Zasady poprawności badań nad kompetencjami poznawczymi dziecka

EN

Controversial issues on the nature of adolescence; Cognitive capacities,; crucial breakthroughs in childhood cognitive development; The infant mind; The concept of development; Agents of cognitive development Some issues on the methods applied in the scientific research of infant cognitive capacities

• Publisher: Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP
• Journal: Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne
• Year: 2012
• Issue: 2
• Pages: 9-22

Contributors

author

Janusz Trempała

• Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie

References

• Białecka-Pikul M., Krytycznie o sposobach badania teorii umysłu. Dziecięce strategie radzenia sobie z rozumieniem stanów mentalnych na materiale metafor, "Psychologia Rozwojowa" 2007, nr 12 (1).
• Białecka-Pikul M., Wczesne dzieciństwo, [w:] Psychologia rozwoju człowieka. Podręcznik akademicki, [red/] J. Trempała, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
• Bork H., Piaget’s view of social interaction and the theoretical construct of empathy, [w:] Alternatives to Piaget, [red.] L. S. Siegel, C. J. Brainerd, Academic Press, New York 1978.
• Case R., Neo-Piagetian theory: retrospect and prospect, „International Journal of Psychology” 1987, nr 22.
• Chomsky N., Language and problems of knowledge, MIT Press, Cambridge, MA 1988.
• Donaldson M., Myślenie dzieci, Nasza Księgarnia, Warszawa 1986.
• Fishbein M, Ajzen I., Attitudebehavior relations: A theoretical analysis and review of empirical research, "Psychological Review" 1977, nr 84.
• Fisher K.W., Bidell T. R., Dynamic development of action and thought, [w:] Handbook of child psychology, t. 1, [red.] W. Damon, R. M. Lerner, John Wiley& Sons, Hoboken NJ 2006.
• Fodor J.A., The language of thought, Harvard University Press, Cambridge 1975.
• Gardner H., Intelligence reframed: Multiple intelligences for the 21st century, Basic Books, New York 1999.
• Hunt E., Intelligence as a informational processing concept, „British Journal of Psychology” 1980, nr 71.
• Kielar-Turska M., Średnie dzieciństwo. Wiek przedszkolny, [w:] Psychologia rozwoju człowieka. Podręcznik akademicki, [red.] J. Trempała, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
• Nęcka E., Inteligencja. Geneza, struktura, funkcje, GWP, Gdańsk 2003.
• Nęcka E., Wewnątrz osobnicza zmienność inteligencji, „Kolokwia Psychologiczne” 2003, nr 11.
• Overton W. F., Developmental psychology: philosophy, concepts, methodology, [w:] Handbook of child psychology, T. 1, [red.] W. Damon, R. M. Lerner, John Wiley & Sons, Hoboken NJ 2006
• Pascual-Leone J., Goodman D., Ammon P., Subelman I., Piagetian theory and neo-Piagetian analysis as psychological guides in education, [w:] Knowledge and development, t. 2, [red.] J. M. Gallagher, J. A. Easly, Plenum, New York 1978.
• Piaget J., Intellectual evolution from adolescence to adulthood, „Human Development” 1972, nr 15.
• Schaffer H.R., Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość, Wydawnictwo UJ, Kraków 2006.
• Sternberg R., Grigorenko E.L., Bundy D.A., The predictive value of IQ. Merrill-Palmer Quarterly, "Journal of Developmental Psychology" 2001, nr 47.
• Vasta R., Haith M.M., Miller S.A., Psychologia dziecka, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1995.
• Wyrwicz N., Poziom zdolności poznawczych dzieci w wieku przedszkolnym jako predyktor dalszego rozwoju poznawczego w okresie wczesnej adolescencji. Maszynopis rozprawy doktorskiej, Instytut Psychologii UKW, Bydgoszcz 2005.

Identifiers

ISSN

2084-1140