Psychologiczne wymiary przywództwa a sprawność osobowości

• Authors: Andrzej Strzałecki

Title variants

EN

Efficacy of Personality and Leadership

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The aim of four reported research was to study, mainly with the aid of author’s Creative Behaviour Questionnaire (CBQ), the general profile of managers and the small business owners. The main hypothesis was that the success in business is due to special personality disposition called efficacy of personality which is responsible for neutralisation of fear, depletion of internal resources, and for the autonomy of axiological system. Three factors of the CBQ postulated to measure this disposition, namely Strength of Ego, Internal Locus of Evaluation, and Self-realisation were salient in the tested group of subjects. Groups were also tested by means of Buss and Plomin EAS questionnaire, the risk taking, and the well-being questionnaires, as well as transgression’s and readiness to start business scales. The obtained pattern of traits fits well to the hypotheses: leaders are more transgressive, their personalities are more efficient in terms of CBQ model, they are free of anxiety syndromes, are more oriented toward instrumental risk taking.

Keywords

EN

efficacy of personality; innovation; success

• Publisher: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk / Akademia Leona Koźmińskiego
• Journal: Prakseologia
• Year: 2011
• Issue: 151
• Pages: 105-132

Contributors

author

Andrzej Strzałecki

• Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa

References

• Antonovsky, A. (1995). Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować. Warszawa: Fundacja IPN.
• Aranowska, E., Rytel, J. (2010). Wielowymiarowa analiza wariancji – MANOVA. Psychologia Społeczna, 5, 2–3 (14), 117 – 141.
• Ashton, M. C. Lee, K., Goldberg, L. R. de Vries, R. E. (2009). Higher order factors of personality: Do they exist? Personality and Social Psychology Review, 13, 79–91.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy. Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191–215.
• Bańka, A. (2000). Psychologia organizacji. W: J. Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. (s. 321–350). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Baumeister, R.F. (2004). Wyczerpywanie się ego i funkcja wykonawcza Ja. W: Tesser, A., Felson, R.B., Suls, J.M. (red.). Ja i tożsamość. Perspektywa psychologiczna (s. 18–42). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Baumeister, R.F., Heatherton, T.F., Tice, D.M. (2000). Utrata kontroli. Jak i dlaczego tracimy zdolność samoregulacji. Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
• Brzeziński, J., Stachowski, R. (1981). Zastosowanie analizy wariancji w ekspery¬mentalnych badaniach psychologicznych. Warszawa: PWN.
• Całus, A. (2010). Czynniki psychologiczne warunkujące podjęcie decyzji o założeniu wlasnej firmy. Warszawa: Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej (praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. A. Strzałeckigo).
• Cieślak, R., Łuszczyńska, A. (2002). Związek twardości z dobrostanem i stresem w pracy. Psychologia Jakości Życia, 1, 79–103.
• Czerw, A. (2000). Poziom optymizmu a styl twórczego zachowania się. Analiza zależności. Przegląd Psychologiczny, 43, 3, 361–364.
• Dąbek, M., Jarmuż, J., Witkowski, T. (1994). Tajemnice polskiego menedżera. Charakterystyka psychologiczna. W: S. Witkowski (red.), Psychologia sukcesu (s. 16–27). Warszawa: PWN.
• Domańska, M. (2010). Twórcza przedsiębiorczość, dobrostan i tempereament jednostki jako determinanty sukcesu zawodowego. Warszawa: Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej (praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. A. Strzałeckigo).
• Fąfrowicz, M., Marek, T., Noworol, C. (1993). Effectiveness of innovation as a function of creative style of behavioir and type of leadership. W: J. Brzeziński, S. Di Nuovo, T. Marek, T. Maruszewski (red.). Creativity and consciousness. Philosophical and psychological dimensions (s. 383–390). Amsterdam: Rodopi.
• Gasparski, W. (1993). A philosophy of practicality. A treatise on the philosophy of Tadeusz Kotarbinski. Helsinki: Societas Philosophica Fennica.
• Grzesiuk, L., Doroszewicz, K., Stojanowska, E. (1997). Umiejętności menedżera. Psychologia stosowana dla menedżerów. Warszawa: PWSH.
• Gruszczyńska, E. (2006). What is measured by the Orientation to Life Questionnaire? Construct validity of the instrument for the Sense of Coherence measurement. Polish Psychological Bulletin, 37 (2) 74–83.
• Jachnis, A. (1994). Temperament a predyspozycje do zawodu menedżera. W: S. Witkowski (red.). Psychologia sukcesu. Warszawa: PWN.
• Kofta, M. (2009). Regulacyjna Teoria osobowości Janusza Reykowskiego a poznawcza psychologia osobowości. W: J. Kozielecki (red). Nowe idee w psychologii. (s. 133–160). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Kofta, M., Doliński, D. (2000). Poznawcze podejście do osobowości. W: Strelau, J. (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki (s. 561–600). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Kozielecki, J. (1987). Transgresyjna koncepcja człowieka. Warszawa: PWN.
• Kozielecki, J. (2007). Psychotransgresjonizm. Nowy kierunek psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Linville, P.W. (1987). Self-complexity as a cognitive buffer against stress-related illness and depression. Journal of Personality and Social Psychology, 4, 663–676.
• Łaguna, M. (2005). Od czego zależy sukces w podejmowaniu działalności gospodarczej? Przegląd propozycji teoretycznych. Czasopismo Psychologiczne, 11, 2, 148–155.
• Łaguna, M. (2010). Przekonania na własny temat i aktywność celowa. Badania nad przedsiębiorczością. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Łuszczyńska, A., Cieślak, R. (2005). Protective, promotive, and buffering effects of perceived social suport in managerial stress: The moderating role of personality. Anxiety, Stress, and Coping, 18, 3, 227=244.
• Malarowska, E. (2010). Osobowościowe i poznawcze czynniki efektywności funk-cjonowania przedstawicieli handlowych. Warszawa: Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej (praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. A. Strzałeckigo).
• Millon, T. (1990). The disorders of personality. W: L. A. Pervin (red.). Handbook of Personality. Theory and Research (s. 339–370). New York: Guilford Press.
• Niedźwieńska, A. (2008). (red.). Samoregulacja w poznaniu i działaniu. Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Oleś, P. K. (2003). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
• Osborn, E. Słomczyński, K.M. (1997). Becoming an entrepreneur in Poland, 1949– 1993: Recruitment patterns and professsionalization processes. Polish Sociological Review, 110, 3, 249–265.
• Pietrasiński, Z. (1975). Twórcze kierownictwo. Warszawa: PWN.
• Pietrasiński, Z. (1994). Znakomici szefowie i podwładni. Warszawa: First Business College.
• Pszczołowski, T. (1978). Mała encyklopedia prakseologii i teorii organizacji. Wrocław: Ossolineum.
• Reykowski, J. (1979). Motywacja, postawy prospołeczne a osobowość. Warszawa: PWN.
• Reykowski, J. (1992). Procesy emocjonalne. Motywacja. Osobowość. Warszawa: PWN.
• Reykowski, J., Kochańska, G. (1980). Szkice z teorii osobowości. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Sheldon, K. M., Kasser, T. (1994). Coherence and congruence: Two aspects of personality integration. Journal of Personality and Social Psychology, 68, 531–545.
• Sotwin, W. (2010). Jak działa wola czyli dynamika umysłu. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.
• Steele, C. M. (1988). The psychology of self-affirmation. Sustaining the integrity of self. W: Berkowitz, W.L.(red.). Advances in Experimental Social Psychology, tom 21 (s. 261–302). New York: Academic Press.
• Strelau, J. (1998). Psychologia temperamentu. Warszawa: PWN.
• Strelau, J., Zawadzki, B. (2008). Temperament from a psychometric perspective: Theory and measurement. W: G. J. Boyle, G. Matthews i D. H. Saklofske (red.), Handbook of Personality Theory and Asessment: Personality Measurement and Assessment (vol. 2, s. 347–368). Los Angeles: Sage.
• Strzałecki, A. (1998). Motivation for choosing a scientific career. Polish Psychological Bulletin. (29), 3, 255–269.
• Strzałecki, A. (2000). Creativity in design. General model and its verification. Technological Forcasting and Social Change, (64), 2/3, 241–260.
• Strzałecki, A. (2001 a). Twórcza przedsiębiorczość. Próba analizy psychologicznej. Prakseologia, 141, 417–440.
• Strzałecki, A. (2001 b). Model „Stylu Twórczego Zachowania” jako wyznacznik funkcjonowania kadry menedżerskiej w warunkach zmian systemowych. Czasopismo Psychologiczne (7), 2, 135–146.
• Strzałecki, A. (2003). Psychologia twórczości. Między tradycją a ponowoczesnością. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Strzałecki, A. (2005 a). Psychologiczne wymiary efektywności funkcjonowania polskich menedżerów w warunkach transformacji ustrojowej. W: A. Tokarz (red.). W poszukiwaniu zastosowań psychologii twórczości. (s. 31–50). Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Strzałecki, A. (2005 b). Sprawność osobowości: tożsamość, stabilność i integracja osobowości młodzieży uzdolnionej W: W. Limont, J. Cieślikowska (red.). Wybrane zagadnienia edukacji uczniów zdolnych. Uczeń – nauczyciel – edukacja. Tom 2 (s. 23–33) Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Strzałecki, A. (2006). Transgresja polskich menedżerów w warunkach transformacji ustrojowej W: E. Aranowska, M. Goszczyńska (red.). Człowiek wobec wyzwań i dy¬lematów współczesności. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Józefowi Kozieleckiemu (s. 108–132). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
• Strzałecki A. (2007). Twórcza przedsiębiorczość i zarządzanie. Wyniki nowych badań psychologicznych. Prakseologia, 147, 163–188.
• Strzałecki, A. (2010 a). Twórczość i prawdopodobieństwo subiektywne osiągania celów życiowych a czas psychologiczny. W: G. Sędek, S. Bedyńska (red.). Życie na czas. Perspektywy badawcze postrzegania czasu (s. 307–328). Warszawa: PWN.
• Strzałecki, A. (2010 b). The psychological impact of the transformations on Polish entrepreneurship. W: W.W. Gasparski, L.V. Ryan, S. Kwiatkowski (eds.). Entre-preneurship. Values and Responsibility. Praxiology: The International Annual of Practical Philosophy and Methodology (s. 267–277). Vol. 17 New Brunswick (USA) and London (UK): Transaction Publishers.
• Strzałecki, A. (2011 a). Styl Twórczego Zachowania. Model i jego walidacja. W: W. Zeidler (red.). Kwestionariusze w psychologii. Postępy, zastosowania, problemy (s. 190–244). Warszawa: Wydawnictwo WIZJA.
• Strzałecki, A. (2011 b). Style twórczego zachowania w przedsiębiorczości. W: A. Strzałecki i A. Lizurej (red.). Innowacyjna przedsiębiorczość. Teorie. Badania. Zastosowania praktyczne. Perspektywa psychologiczna (s. 119–151). Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.
• Strzałecki, A., Czołak, D. (2005). Osobowościowe i temperamentalne czynniki warunkujące osiąganie sukcesu w przedsiębiorczości. Przegląd Psychologiczny, (48), 2, 133–151.
• Strzałecki, A., Domurat, A. (2009). Model Stylu Twórczego Zachowania a poziom innowacyjności przyszłej pracy studentów. Czasopismo Psychologiczne, 15, 1, 141–152.
• Strzałecki, A., Grzegorczyk, P. (2007). Osobowościowe i poznawcze czynniki wa¬runkujące sukces w zarządzaniu. Studia Psychologiczne, 45, 2, 77–91. Strzałecki, A., Kot, D. (2000). Osobowościowe wymiary twórczej przedsiębiorczości. Przegląd Psychologiczny, (43), 3, 351–360.
• Strzałecki, A., Kusal, A. (2002). Osobowościowe i temperamentalne mechanizmy sprawnego zarządzania. Studia Psychologica UKSW, 3, 5–20.
• Strzałecki, A., Tomaszewicz, B. (2004). Wyznaczniki efektywności funkcjonowania polskich menedżerów w warunkach zmian systemowych. Studia Psychologica UKSW, 5, 125–139.
• Strzałecki, A., Wiśniewska, E. (2010). Style myślenia według R.J. Sternberga. Uwarunkowania psychologiczne. Przegląd Psychologiczny, 53, 1, 33–59.
• Strzałecki A., Wyszogrodzka-Gaik, A. (2007). Psychologiczne wymiary przedsiębiorczości. Psychologia Jakości Życia, 6, 2, 123–143.
• Studenski, R. (2006). Skłonność do ryzyka a zachowania transgresyjne. W: M. Goszczyńska, R. Studenski (red.). Psychologia zachowań ryzykownych. Koncepcje. Badania. Praktyka (s. 128–142). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Ślaski, S. (2011). Psychotransgresjonizm – od teorii do praktyki. W: A. Strzałecki i A. Lizurej (red.). Innowacyjna przedsiębiorczość. Teorie. Badania. Zastosowania praktyczne. Perspektywa psychologiczna. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica (w druku).
• Terelak, J. (1999). Psychologia menedżera. Warszawa: Difin.
• Tesser, A., Felson, R.B., Suls, J.M. (2004). Ja i tożsamość. Perspektywa psychologiczna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Tokarz, A. (2005). Dynamika procesu twórczego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Trela, K. (2010). Osobowościowe wyznaczniki sukcesu w przedsiębiorczości. Warszawa: Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej (praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. A. Strzałeckigo).
• Trzebińska, E., Miś, T., Rutczyńska, I. (2003). Wielorakie ja i jedność tożsamości. Ujęcie doświadczeniowo-analityczne. Roczniki Psychologiczne, VI, 5–25.
• Tyszka, T., Zieliński, T. (2007). Bariery prywatnej przedsiębiorczości przed i po 1990 roku. Master of Business Administration, 5 (88), 33–37.
• Uchnast, Z. (1998). Prężność osobowa a egzystencjalne wymiary wartościowania. Roczniki Psychologiczne, I, 7–26.
• Wiseman, S. (1967). The effect of the restriction of range upon correlation coefficients. The British Journal of of Educational Psychology, 37, 248–252.
• Wojciechowska, L. (2008). Syndrom pustego gniazda. Dobrostan matek usamodzielniających się dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
• Wojciszke, B. (1998). Motywy i wartości. W: Ewa Barlik (red.). Polscy menedżerowie. Zarządzanie w czasach zmian (s. 44–45). Warszawa: Coopers & Lybrand.
• Zaleski, Z. (1991). Psychologia zachowań celowych. Warszawa: PWN.
• Zaleśkiewicz T. (2005) Przyjemność czy konieczność? Psychologia spostrzegania i podejmowania ryzyka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.