Federalizm fiskalny a rozwój wiejski

• Authors: Jacek Kulawik

Title variants

EN

Fiscal federalism versus rural development

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Rozwój wsi zazwyczaj utożsamiany jest z rozwojem lokalnym, a więc złożonym, długotrwałym i wielorako uwarunkowanym ewolucyjnym procesem pozytywnych i pożądanych zmian ilościowych i jakościowych, których łącznym wyrazem jest poprawa efektywności i produktywności podmiotów i instytucji ekonomicznych oraz użyteczności uzyskiwanej przez gospodarstwa domowe. Proces ten objaśniany, modelowany oraz sterowany politycznie może być przez odwołanie się do paradygmatu tradycyjnego, nowego paradygmatu rozwoju obszarów wiejskich, a ostatnio także do koncepcji polityki spójności tychże obszarów (Kierunki przeobrażeń..., 2015). Wśród determinant ekonomicznych, społecznych, środowiskowych, politycznych, instytucjonalnych i kulturowych rozwoju wsi wprost trudno doszukać się nawet podstawowych koncepcji i kategorii fiskalnych. Tymczasem, przykładowo, podatki i inne daniny publiczne oraz dotacje i subwencje bardzo mocno oddziaływają na potencjał finansowy terenowych osób prawnych (np. gmin), funkcje produkcji i kosztów, możliwości rozwojowe firm i dobrobyt, a także jakość życia mieszkańców wsi. W tym kontekście podstawowym celem artykułu jest wypełnienie luki poznawczej i poszerzenie zestawu narzędzi politycznego sterowania rozwojem wiejskim. Uczyniono to przez odwołanie się do koncepcji federalizmu fiskalnego, przybliżając m.in. argumenty na rzecz decentralizacji i centralizacji fiskalnej, mechanizmy oraz skutki fiskalnych i międzyregionalnych efektów zewnętrznych wraz z instrumentami ich internalizacji, by na końcu zająć się problemem optymalizacji wielkości wspólnot lokalnych.

EN

Rural development is usually equated with local development, i.e. comprehensive, long-term and multifariously conditioned evolutionary process of positive and desired quantitative and qualitative changes that are cumulatively manifested in better efficiency and productivity of economic operators and institutions and usability obtained by households. This process can be politically explained, modelled and controlled by reference to the traditional paradigm, the new rural development paradigm and recently also to the concept of cohesion policy in rural areas (Kierunki przeobrażeń..., 2015). It is difficult to find basic fiscal concepts and categories among the economic, social, environmental, political, institutional and cultural determinants. Whereas, for instance, taxes and other public levies, subsidies and grant-inaid have a very strong effect on the financial potential of legal persons representing areas (e.g. gminas), production and cost functions, and development possibilities of companies and prosperity and life quality of rural residents. In this context, the basic aim of the paper is filling in the cognitive gap and extension of the political toolkit for controlling rural development. This was done by referring to the concept of fiscal federalism, approximating, e.g. the arguments for fiscal decentralisation and centralisation, mechanisms and effects of fiscal and interregional externalities along with instruments of their internalisation, to finally tackle the problem of optimisation of the size of local communities.

Keywords

PL

decentralizacja fiskalna; federalizm fiskalny; hipoteza Tiebouta; rozwój wsi; teoria dóbr klubowych Buchanana

EN

fiscal decentralisation; fiscal federalism; Tiebout hypothesis; rural development; Buchanan’s theory of club goods

• Publisher: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy
• Journal: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Year: 2016
• Issue: 3(348)
• Pages: 41-66

Contributors

author

Jacek Kulawik

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB, ul. Świętokrzyska 20, 00-002 Warszawa, Poland

References

• Blankart, B.C. (2011). Öffentliche Finanzen in Demokratie. Eine Einführung in die Finanzwissenschaft, 8. Auflage. München: Verlag Franz Vahlen.
• Breustedt G., Habermann H. (2008 August 26-29). Determinants of agricultural cash rents in Germany: A spatial econometric analysis for farm-level data. Paper prepared for pre¬sentation at the 12th EAAE Congress „People, Food and Environments: Global Trends and European Strategies”, Gent (Belgium). (data dostępu 20.04.2016).
• Brümmerhoff, D. (2011). Finanzwissenschaft, 10. Auflage. Oldenbourg Verlag, München.
• Buchanan, J.M. (1965). An Economic Theory of Clubs. Economica, vol. 32.
• Bywalec, G. (2012). Dylematy decentralizacji we współczesnym świecie. Gospodarka Narodowa, nr 11-12.
• Coase, R.H. (1960). The Problem of Social Costs. Journal of Law and Economics, no. 3.
• Cullis, J., Jones, P. (2009). Public Finance and Public Choice. Analytical Perspectives, Third Edition. New York: Oxford University Press.
• Erjavec, E., Erjavec, K. (2014). „Greening” as justification for the keeping of the redistri¬butional character of agricultural policy? Policy discourse of CAP 2020 reform. W: E. Schmid, S. Vogel (Hg), The Common Agricultural Policy in the 21st Century, facul¬tas.wuv, Wien.
• Feichtinger, P., Salhofer, K. (2014). This land is your land, this land is my land. W: E. Schmid, S. Vogel (Hg), The Common Agricultural Policy in the 21st Century, facultas.wuv, Wien.
• Graf, G. (2005). Grundlagen der Finanzwissenschaft, 2., vollständig überarbeitete Auflage, Physica-Verlag. Ein Unternehmen von Springen, Heidelberg.
• Gramlich, E. (1969). State and local governments and their budget constraint. International Economic Review, vol. 10, no. 2.
• Gruber, J. (2015). Public Finance and Public Policy, Fifth Edition. New York: Worth Publ-ishers.
• Henderson, J. (1968). Local governments expenditures: a social welfare analysis. Review of Economics and Statistics, vol. 50, no. 2.
• Hillman, L.A. (2009). Public Finance and Public Policy. Responsibilities and Limitations of Government, Second Edition. New York: Cambridge University Press.
• Inman, R. (2008). The flypaper effect. NBER Working Paper, no. 14579.
• Johansen, L. (1963). Some notes on the Lindhal Theory of determinantion of public expen¬ditures. International Economics Review, vol. 4.
• Kratena, K., Streicher, G. FIDELIO’s ADAGIO – A familily of regional econometric input output models. W: E. Schmid, S. Vogel (Hg). (2014). The Common Agricultural Policy in the 21st Century, facultas.wuv, Wien.
• Morawetz, U.B. (2014). A concept for a randomized evaluation of agri-environment measu¬res. W: E. Schmid, S. Vogel (Hg), The Common Agricultural Policy in the 21st Century, facultas.wuv, Wien.
• Nowotny, E., Zagler, M. (2009). Der öffentliche Sektor. Einführung in die Finanzwissenschaft, Fünfte, neubearbeitete Auflage. Berlin, Heidelberg: Springer Lehrbuch.
• Oates, E.W. (2001). A Reconsideration of Environmental Federalism. Discussion Paper 11-54, Resource for the Future, Washington D.C.
• Oates, E.W. (1972). Fiscal Federalism. New York: Harcourt Brace Janovich.
• Oates, E.W. (1999). An Essay on Fiscal Federalism. Journal of Economic Literature, vol. 37, no. 3.
• Oates, W. (2005). Toward A Second-Generation Theory od Fiscal Federalism. International Tax and Public Finance, vol. 12.
• Perez-Sebastian, F., Raveh, O. (2016). The Natural Resource Curse and Fiscal Decen-tralization. American Journal of Agricultural Economics, vol. 98, no. 1.
• Rosen, H.S., Gayer, T. (2013). Public Finance, Tenth Edition. McGrow-Hill. New York: International Edition.
• Scherf, W. (2011). Öffentliche Finanzen. Einführung in die Finanzwissenschaft, 2. Auflage. Kostanz, München: UVK Verlagsgesellschaft mbH.
• Sikorska, A. (red.) (2015) Kierunki przeobrażeń strukturalnych oraz uwarunkowania rozwo¬ju rolnictwa i obszarów wiejskich. Program Wieloletni, nr 18, Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• Stiglitz, E.J., Rosengard, K.J. (2015). Economics of the Public Sector, Fourth Edition. New York, London: W.W. Norton and Company, INC.
• Tiebout, C.M. (1956). A Pure Theory of Local Expenditures. Journal of Political Economy, vol. 64, no. 5.
• Weiss, R.Ch. (2014). Die Evaluierung agrarpolitischer Maβnahmen als Herausforderung für die Agrarökonomie. W: E. Schmid, S. Vogel (Hg), The Common Agricultural Policy in the 21st Century, facultas.wuv, Wien.
• Wiesner, H., Leibinger B., Müller R. (2014). Öffentlische Finanzwirtschaft. Ein Grundriss für die öffentliche Verwaltung in Bund und Länder. Heidelberg: R.V. Decker.
• Zimmermann, H., Henke, K.D., Broer M. (2012). Finanzwissenschaft. Eine Einführung in die Lehre von der öffentlichen Finanzwirtschaft, 11. Auflage. München: Verlag Franz Vahlen.

Identifiers

DOI

10.5604/00441600.1218197