Wychowanie do postawy dialogu w katechezie dzieci

• Authors: Zellma Anna

Title variants

EN

Education for Dialogue in the Catechesis for Children

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Od dawna wychowanie dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym do postawy dialogu stanowi przedmiot badań prowadzonych w naukach społecznych. Pojawia się wiele ujęć tego wychowania. W ostatnich latach wiele uwagi poświęca się założeniom programowym wychowania do dialogu w edukacji przedszkolnej i szkolnej. Również w katechetyce obecne są dyskursy dotyczące wychowania dzieci do postawy dialogu. Zwykle badacze analizują tę problematykę w powiązaniu z kształtowaniem postaw wśród uczestników lekcji religii i spotkań katechetycznych w parafii. W katechezie dzieci ukierunkowanej dialogicznie za istotne uznaje się mądre i odpowiedzialne wspieranie katechizowanych w kształtowaniu stałej gotowości zrozumienia innych ludzi, zbliżenia się do nich, tworzenia osobowej więzi oraz współdziałania z tymi osobami w celu poznania prawdy i przekazania jej innym czy też pomnażania dobra wspólnego. Obok przekazu wiedzy na temat dialogu z innymi i z Bogiem, zwraca się uwagę na rozwijanie umiejętności wyrażania własnych myśli, dzielenia się wiedzą osobistą i przeżyciami, zespołowe rozwiązywanie problemów i współdziałanie. To wymaga dojrzałej i twórczej osobowości katechety. Znaczące są kompetencje komunikacyjne katechety. Znajdują one wyraz m.in. w umiejętnym porozumiewaniu się z uczniami, innymi nauczycielami i rodzicami oraz w tworzeniu klimatu do dialogu, wzbudzaniu zaufania, akceptacji uczniów, wrażliwości, życzliwości, otwartości, pasji wychowawczej. Niemniej istotna jest znajomość obowiązujących form i reguł grzeczności, obycie towarzyskie, szczery i serdeczny uśmiech. Wszystko to wzmacnia zdolność dialogicznego bycia katechety z dziećmi i skutecznego wspierania ich w kształtowaniu w sobie otwartości na Boga i drugiego człowieka oraz wrażliwości i ciekawości poznawczej.

EN

Preparing children at the pre-school and school age for a dialogue-favouring attitude has been an object of studies in social sciences for a long time. A number of approaches have been developed in such education. In recent years, a lot of attention has been devoted to the principles of the education syllabus for dialogue in pre-school and school education. Such discourse on education for dialogue is also present in catechetics. Researchers usually analyse this subject matter in connection with the development of attitudes of students who attend catechesis and participants of catechetic meetings at parishes. In dialogically-oriented religious education for children, it is regarded as wise and responsible to provide consistent support in developing readiness to understand other people, to develop personal bonds and collaborating with people with a view to learning the truth and passing it on to others or working for the common good. Along with passing on the knowledge about the dialogue with others and with God, emphasis is placed on developing the ability to express one’s thoughts, to share one’s personal knowledge and experiences, to solve problems in a team and to cooperate. This requires a mature and creative personality of a catechist. The catechist’s communication competences are also important. They are expressed, inter alia, in skilful communicating with students, other teachers and parents and in creating an atmosphere of dialogue, in winning trust, acceptance of the students, sensitivity, kindness, openness. No less important is the knowledge of etiquette, good manners and a sincere and heartfelt smile. All this boosts the ability to raise children for dialogue and to support them in developing their openness to God and another human being, sensitivity and curiosity.

Keywords

PL

wychowanie, dialog, katecheza, dzieci, przedszkole, szkoła, pedagogika, katechetyka

EN

education, dialogue, catechesis, children, pre-school, school, pedagogy, cate­chetics

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Studia Oecumenica
• Year: 2015
• Volume: 15
• Pages: 397-412

Contributors

author

Zellma Anna

• Wydział Teologii UWM

References

• Bagrowicz J., Dialog w edukacji religijnej, „Paedagogia Christiana” 2 (2010), s. 215–223.
• Chałupniak R., Asertywność i komunikacja katechety – w kierunku społecznej formacji katechetów, w: J. Stala (red.), Dzisiejszy katecheta. Stan aktualny i wyzwania, Kraków 2002, s. 241–256.
• Czekalski R., Katecheza komunikacją wiary, Płock 2006.
• Dąbrowy E., Jankowska D. (red.), Pedagogika dialogu: dialog w teorii i praktyce edukacyjnej, Warszawa 2009.
• Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, Katecheza inicjacji w sakramenty pokuty i pojednania oraz Eucharystii. Program nauczania religii dla klas I–III szkoły podstawowej, nr programu AZ-1-01/10, w: Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach, Kraków 2010, s. 33–65.
• Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, Kochamy dobrego Boga. Wprowadzenie w życie religijne. Program nauczania religii w wieku przedszkolnym, nr programu AZ-0-01/10, w: Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach, Kraków 2010, s. 11–31.
• Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, Poznaję Boga i w Niego wierzę. Katecheza mistagogiczna. Program nauczania religii dla klas IV–VI szkoły podstawowej, nr programu AZ-2-01/10, w: Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach, Kraków 2010, s. 67–106.
• Konferencja Episkopatu Polski, Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce, Kraków 2001.
• Konferencja Episkopatu Polski, Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce, Kraków 2010.
• Kongregacja ds. Duchowieństwa, Dyrektorium ogólne o katechizacji, Poznań 1998.
• Kostorz J., Katecheza integralna, w: R. Chałupniak, J. Kochel, J. Kostorz, W. Spyra (red.), Wokół katechezy posoborowej, Opole 2004, s. 172–175.
• Kostorz J., Wychowanie do postawy ekumenizmu w nauczaniu religii: doświadczenia katolickie, „Paedagogia Christiana” 2 (2010), s. 233–249.
• Kulpaczyński S. (red.), Dialog w katechezie, Lublin 1998.
• Kulpaczyński S., Formacja katechetów, w: L. Bieńkowski, P. Hemperek, S. Kamiński i in. (red.), EK, t. 5, Lublin 1989, k. 390–391.
• Łabendowicz S., Rozmowa w katechezie, „Zeszyty Formacji Katechetów” 8 (2008) nr 1, s. 60–62.
• Majewski M., Tożsamość katechezy integralnej, Kraków 1995.
• Marek Z, Walulik A. (red.) „Obdarowani przez Boga”. Zeszyt ucznia do religii dla V klasy szkoły podstawowej, Kraków 2013.
• Marek Z, Walulik A. (red.) „Przemienieni przez Boga”. Zeszyt ucznia do religii dla VI klasy szkoły podstawowej, Kraków 2014.
• Marek Z., Wychowywać do wiary. Zagadnienia wychowania religijnego dziecka w wieku przedszkolnym, Kraków 1996.
• Mroczkowski D., Dialog katechety z katechizowanymi, http://www.katechetyka.eu/files/sympozjum-kul-uksw-18.05.2011%5B2%5D.pdf, (3.11.2015), s. 1–10.
• Pokrzycka L., Dialog w edukacji, „Nowa Szkoła” 70 (2014) nr 9, s. 39–43.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, „Dziennik Ustaw” 2014, poz. 803.
• Słotwińska H., Głowa W., Dialog Boga z człowiekiem w katechezie i homilii, Lublin 2012.
• Stach-Hejosz M., Wartość dialogu edukacyjnego w kształceniu nauczycieli, „Świat i Słowo” (2003) nr 1, s. 73–87.
• Studnicki P., Dialog edukacyjny w nauczaniu katechetycznym. teoria a szkolna rzeczywistość, Kraków 2010.
• Szpet J., Jackowiak D. (red.), „Jesteśmy dziećmi Bożymi”. Podręcznik do nauki religii dla dzieci pięcioletnich nr AZ-3-01/10-PO-1/11, zgodny z programem nauczania nr AZ-1-01/01, Poznań 2011.
• Szpet J., Jackowiak D. (red.), „Jesteśmy w rodzinie Pana Jezusa”. Podręcznik do nauki religii dla klasy pierwszej szkoły podstawowej nr AZ-11-01/10-PO-1/11, zgodny z programem nauczania nr AZ-1-01/01, Poznań 2011.
• Szpet J., Jackowiak D., Jestem chrześcijaninem. Karty pracy dla klasy czwartej szkoły podstawowej, Poznań 2011.
• Śnieżyński M., Dialog w rodzinie, Kraków 2012.
• Śnieżyński M., Sztuka dialogu, Kraków 2008.
• Tarnowski J., Jak wychowywać, Warszawa 1993.
• Tarnowski J., Jak wychowywać? Barykada czy dialog?, Warszawa 2009.
• Tarnowski J., Pedagogika dialogu, w: B. Śliwerski (red.), Edukacja alternatywna – dylematy teorii i praktyki, Kraków 1992, s. 141–151.
• Tomasik P. (red.), Rodzina – szkoła – Kościół. Korelacja i dialog, Warszawa 2003.
• Wrońska H., Znaczenie i specyfika dialogu w katechezie, „Seminare” 33 (2013), s. 39–50.
• Zellma A., Profesjonalny rozwój nauczyciela religii, Olsztyn 2013.