Wanda Wyrobkowa-Pawłowska: życie jako służba społeczna

• Authors: Theiss Wiesław

Title variants

EN

Wanda Wyrobkowa-Pawłowska: life as a service to community

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wanda Wyrobkowa-Pawłowska – pedagog, działaczka społeczna, uczestniczka konspiracji i tajnego nauczania w czasie II wojny światowej i okupacji, inicjatorka wielu prac naukowych i społecznych okresu PRL oraz III RP, uczennica i jedna z najbliższych współpracownic Heleny Radlińskiej, twórczyni pedagogiki społecznej w Polsce. W artykule przedstawiono główne obszary jej działalności społeczno-naukowej, począwszy od prac badawczych prowadzonych przed rokiem 1939 w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie, poprzez powojenną aktywność w Polskim Instytucie Służby Społecznej, a następnie w Towarzystwie Wolnej Wszechnicy Polskiej, po inicjatywy społeczne i naukowo-wydawnicze lat 1970–1990 XX wieku. Życie i działalność Wandy Wyrobkowej-Pawłowskiej było służbą społeczną, rozumianą jako praca kulturalna, opiekuńcza i socjalna na rzecz dobra wspólnego i dobra każdego człowieka.

EN

Wanda Wyrobkowa-Pawłowska – pedagogue, social activist, participant of an anti-occupation conspiracy and secret teaching during the Second World War. She was also an initiator of numerous scientific and social projects from the communist period and the Third Republic of Poland. She was a student of and one of the closest collaborators of Helena Radlińska, who was the founder of social pedagogy in Poland. The article presents Wyrobkowa-Pawlowska’s main areas of socio-scientific activities, starting from research studies carried out before 1939 in the “Wolna Wszechnica Polska” (Free University Poland) in Warsaw, through post- war activities, implemented within the framework of the Polish Institute of Social Service and the Association of Wolna Wszechnica Polska and closing with social initiatives and scientific-publications of nineteen nineties. The life and activity of W. Wyrobkowa-Pawlowska was a service to community, understood as cultural, social and care work, for the common good and the good of every human being.

Keywords

PL

Wanda Wyrobkowa-Pawłowska; pedagogika społeczna; Helena Radlińska; Wolna Wszechnica Polska; praca społeczno-kulturalna; pomoc i opieka społeczna

EN

Wanda Wyrobkowa-Pawlowska; social pedagogy; Helena Radlińska; Wolna Wszechnica Polska (Free University Poland); socio-cultural work; social work; social assistance

• Publisher: Pedagogium Wyższa Szkoła Nauk Społecznych w Warszawie
• Journal: Pedagogika Społeczna
• Year: 2017 (R. XVI)
• Issue: 1(63)
• Pages: 67-82

Contributors

author

Theiss Wiesław

• Akademia Pedagogiki Specjalnej w Warszawie

References

• Balińska M.A., (2012), Ludwik Rajchman. Życie w służbie ludzkości, przedmowa Bronisław Geremek, Wydawnictwo Studio EMKA, Warszawa.
• Bogusławska A., (1971), W czasie drugiej wojny światowej i potem, „Zeszyty Historyczne”, z. 19.
• Brodowska H., (1994), Moje spotkania z Profesor Heleną Radlińską i studia pod Jej kierunkiem „Folia Paedagogica et Psychologica”, t. 34.
• Cwajgenhaft (Pawłowska) W., Radlińska H., (1933–1934), The Influence of Unemployment on the Child, [w:] Children young people and unemployment. A series of enquiries into effects of unemployment on children and young people, Genève.
• Czapska M., (1971), Rozmowy, „Zeszyty Historyczne”, z. 19.
• Gładkowska M. i in. (red.), (1993), Słownik biograficzny pracowników społecznych, „Un-O”, Warszawa.
• Gładkowska M. i in. (red.), (1995), Opieka społeczna w Warszawie 1923–1947, Interart, Warszawa.
• Kawula S., (1996), Studia z pedagogiki społecznej, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Olsztyn.
• Leinwand A., (1987), Tadeusz Szturm de Sztrem, PWN, Warszawa.
• Lepalczyk I., (2003), Wśród ludzi i książek, Wydawnictwo WiNG, Łódź.
• Lepalczyk I., Skibińska W., (1974), Helena Radlińska. Kalendarium życia i pracy, „Roczniki Biblioteczne”, R. XVIII, z. 1–2.
• Milerski B., Śliwerski B. (red.), (2000), Leksykon PWN. Pedagogika, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Okoń W., (2007), Nowy słownik pedagogiczny, wyd. 10 uzupełnione i poprawione, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• Olszakowska-Glazer Z., Wyrobkowa-Pawłowska W., Trajner F., (2007), Mały skrawek wolnej Polski, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa.
• Orzechowska-Sroczyńska S., (1946), Działalność ośrodków opieki w czasie okupacji, „Opiekun Społeczny”, nr 1–2.
• Radlińska H., (1964), Z dziejów pracy społecznej i oświatowej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Radlińska H., (2014), Życiorys własny/Self Biography, „Pedagogika Społeczna”, nr 4.
• Radlińska H. (red.), (1937), Społeczne przyczyny powodzeń i niepowodzeń szkolnych, Nasza Księgarnia, Warszawa.
• Reymont S., (1987), Początki organizacji „Racławice”, „Więź”, nr 5–6.
• Reymont S., (1994/1995), Na Opaczewskiej i później. Spotkania z Babcią, [w:]
• Helena Radlińska – człowiek i wychowawca, Lepalczyk I., Wasilewska B. (red.), TWWP, Warszawa.
• Szot B., (2002), Dwa światy Radlińskiej. Współpraca prof. Heleny Radlińskiej ze Zgromadzeniem Sióstr Urszulanek SJK w Warszawie w latach 1939–1945, AWH, Milanówek.
• Szubert E., (1966), Towarzystwo Wolnej Wszechnicy Polskiej. Geneza – rozwój – perspektywy. Materiały i studia, TWWP, Warszawa.
• Theiss W., (1987), „Wobec nowych potrzeb życia”. Zjazd Pedagogów Społecznych w 1957 r., „Praca Socjalna”, nr 4.
• Theiss W., (1997a), Radlińska, wyd. 2, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• Theiss W. (red.), (1997b), Listy o pedagogice społecznej, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• Theiss W., (2007), Uziembło Adam Olgierd, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 6, Pilch T. (red.), Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• Theiss W. (oprac.), (2014), Listy Bogdana Suchodolskiego do Heleny Radlińskiej (1945–1948),[w:] Bogdan Suchodolski – osoba i czyn, Wojnar I. (red.), Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus”, Warszawa.
• Wojtczak L., (1974), Bibliografia Heleny Radlińskiej, „Roczniki Biblioteczne”, R. XVIII, z. 1–2.
• Wyrobek-Pawłowska W., (1969), Ruch jako czynnik wychowawczy w polskich i obcych badaniach, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Wyrobkowa-Pawłowska W., (1981), Z dziejów kształcenia pracowników społeczno-oświatowych wsi, [w:] Problem kształcenia pracowników społecznych, Lepalczyk I. (red.), TWWP, Warszawa.
• Wyrobkowa-Pawłowska W. (oprac.), (1997), Listy H. Radlińskiej i Wandy Wyrobkowej-Pawłowskiej z lat 1945–1954, [w:] Listy o pedagogice społecznej, Theiss W. (red.), Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• Wyrobkowa-Pawłowska W. (i in.), (1975), Miejska służba opieki społecznej Warszawy w latach wojny i okupacji, „Studia Warszawskie. Warszawa lat wojny i okupacji”, z. 4.
• Wyrobkowa-Pawłowska W., (b.d.), Życiorys własny, maszynopis, ss. 5, w zbiorach autora.Żarnecka Z., (1994), W Domu Sióstr Urszulanek, „Folia Paedagogica et Psychologica”, t. 34.

Identifiers

ISSN

1642-672X