Formy spędzania czasu wolnego przez dzieci klas trzecich szkoły podstawowej – raport z badań

• Authors: Katarzyna Szewczuk

Title variants

EN

Leisure Time Activities of the Third Grade Pupils of Primary School – a Report from Studies

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

We współczesnych rozważaniach dotyczących czasu wolnego zwraca się uwagę na rangę odpoczynku dla prawidłowego i zrównoważonego życia człowieka. Eksploratorzy tego tematu podkreślają walory zdrowotne, rekreacyjne, rozwojowe, wychowawcze, socjologiczne itp. czasu wolnego, kładąc nacisk na zasadzki, jakie wynikają z jego błędnego zagospodarowania. Na nieprawidłowe wykorzystanie czasu wolnego szczególnie narażone są dzieci. Po pierwsze dopiero poznają wartość czasu, który pozostaje do ich dyspozycji, uczą się go właściwie planować, rozwijając samodzielność decyzji. Po drugie czas wolny dzieci jest ściśle powiązany z czasem wolnym dorosłych. To rodzice są najczęściej inspiracją zachowań wolnoczasowych dzieci w młodszym wieku szkolnym. W artykule przedstawiono wyniki badań w zakresie najczęściej wybieranych form spędzania czasu wolnego przez dzieci klas III, pochodzących ze środowiska miejskiego i wiejskiego. W tym kontekście zwrócono również uwagę na opinie wyrażane przez uczniów dotyczące ich stosunku do wypoczynku. Uzyskane w toku badań odpowiedzi trzecioklasistów nie napawają optymizmem. Zdecydowana większość dzieci biorących udział w badaniu, niezależnie od miejsca zamieszkania, czas wolny spędza w sposób pasywny. Popularna dawniej aktywność fizyczna, wycieczki, sport, turystyka, gry i zabawy na świeżym powietrzu zostają powoli wypierane przez bardziej bierne zajęcia wolnoczasowe. Rozwój przekazu medialnego, komputerów i Internetu, telefonii komórkowej, a także dalszy, szybki postęp technologiczny to czynniki, które niewątpliwie wpłynęły na styl życia człowieka. Przyczyniły się także do zmiany sposobu gospodarowania czasu wolnego współczesnych dzieci.

EN

In modern considerations on leisure time, scientists emphasize the importance of leisure for a proper and balanced human life. Researchers of the subject point out health, recreational, development, educational and sociological benefits of leisure, emphasizing the traps resulting from its misapplication. Children are particularly vulnerable to the misuse of theirfree time. Firstly, they only get to know the value of time at their disposal and learn how to plan it correctly. By doing so, they develop independent decision-making. Secondly, the children’s leisure time is closely related to the adults’ free time. Most frequently, it is parents who inspire schoolchildren’s choice of leisure time. The article presents the results of studies concerning most frequently chosen leisure time activities of third grade pupils from urban and rural areas. In this respect, attention was drawn to the views expressed by pupils on their attitude to leisure. Third graders’ answers, obtained in the course of the studies, do not give rise for optimism. The vast majority of the children participating in the study, regardless of their place of residence, spend their leisure time passively. Previously popular physical activity, trips, sport, tourism, games and outdoor activities are slowly replaced by more passive leisure time activities. The media development, computers and the Internet, the mobile telephony as well as further, rapid technological advances are the factors which, undoubtedly, have affected human lifestyle. They have all contributed to the change in the way contemporary children spend their leisure time.

Keywords

PL

czas wolny; czas wolny dziecka; formy spędzania czasu wolnego; znaczenie czasu wolnego dla dziecka

EN

leisure time; leisure time of a child; leisure time activities; importance of leisure time for a child

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2015
• Issue: 1(35)
• Pages: 47-71

Contributors

author

Katarzyna Szewczuk

References

• Bielski J., Metodyka wychowania fizycznego i zdrowotnego, Impuls, Kraków 2005.
• Czerepaniak-Walczak M., Gdy po nauce mamy wolny czas..., Wydawnictwo PoNad, Szczecin 1997.
• Daszkowska J, Pelczar R. (red.), Czas wolny, przeszłość-teraźniejszość-przyszłość, KUL, Stalowa Wola 2009.
• Denek K., Pedagogiczne aspekty czasu wolnego, „Lider” (2006)12.
• Kamiński A., Czas wolny i jego problematyka społeczno-wychowawcza, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa 1965.
• Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Bellona, Warszawa 2007.
• Koźmińska I, Olszewska E., Wychowanie przez czytanie, Świat Książki, Warszawa 2010.
• Mroczkowska D. (red.), Czas wolny. Refleksje, dylematy, perspektywy, Difin SA, Warszawa 2011.
• Ostrowska M., Przymus bezczynności, PWN, Warszawa 2007.
• Parlak M., (Nie)doceniona rola czasu wolnego w organizowaniu przestrzeni edukacyjnej uczniów w młodszym wieku szkolnym, „Nauczanie Początkowe” 38(2014/2015)1.
• Pięta J., Pedagogika czasu wolnego, Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Warszawa 2004.
• Truszkowska-Wojtkowiak M., Fenomen czasu wolnego, Harmonia Universalis, Gdańsk 2012.
• Ulewicz-Adamczyk D., Problematyka czasu wolnego na przestrzeni wieków i we współczesnym świecie, [w:] Czas wolny. Przeszłość-teraźnieszość-przyszłość, red. J. Daszykowska, R. Pelczar, KUL, Stalowa Wola 2009.
• Walasik R., Czas wolny dzieci ze środowisk zróżnicowanych kulturowo, „Edukacja i Dialog” 228/229(2012)1/2
• Zawadzka A., Dziecko a zmianowość nauki szkolnej. Opieka rodzicielska, realizacja potrzeb biologicznych, obowiązków i wartość wypoczynku ucznia klasy trzeciej ze zmiany rannej lub południowej, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1991.
• Zawalska A., Czas wolny w życiu dziecka, http://zawalskaaneta.republika.pl/czas_wolny.htm (dostęp: 27.01.2015).