Uprowadzenie kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej pod Liksajnami w 1966 roku

• Authors: Gross Radosław

Title variants

EN

Hijacking the copy of Our Lady of Częstochowa’s icon near Liksajny in 1966 in the light of the Security Service’s materials

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

In 1966, after the period of Great Novena, the celebrations of the Millennium of Poland’s Baptism, organized by the Catholic Church, took place in Poland. One of the more important elements of the celebrations was the peregrination of a consecrated copy of Our Lady of Częstochowa’s icon. Communist authorities made various attempts to reduce the scope of church festivities by organizing a rival secular celebration for the Millennium of the Polish State. However, the peregrination of the image quickly became a “dangerous” element from the point of view of the authorities of the time, triggering religious enthusiasm and ardour in the society, resulting in mass gatherings of parishioners in front of churches, and unifying the faithful around the Church. Hence the state leadership’s decision to ban the peregrination. The authority that was supposed to enforce that decision was the Security Service, who were given the task of capturing the image by force several times. The arrest and capture of the icon in the Warmia diocese near Liksajny on 20 June 1966 was one of the most controversial, as it took place in the presence of Primate Stefan Wyszyński. Materials generated by the Security Service prove how extensive the measures used for the task’s execution were, and thus how significant the fight against the Church and its influence on society was for the authorities. At the same time, the society’s response to the actions of security agents described therein clearly show that that policy resulted in the opposite of the intended effect from the point of view of the state leadership.

Keywords

PL

peregrynacja; obraz Matki Boskiej Częstochowskiej; Milenium Chrztu Polski

EN

peregrination; icon of Our Lady of Częstochowa; Millennium of Poland’s Baptism

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Pamięć i Sprawiedliwość
• Year: 2017
• Issue: 29
• Pages: 311-333
• Physical description: oryginalny artykuł naukowy

Contributors

author

Gross Radosław

• Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego

References

• Dudek A., Państwo i Kościół w Polsce 1945-1970, Kraków 1995.
• Dudek A., Prymas Stefan Wyszyński wobec władz komunistycznych w latach 1956-1978 [w:] Prymas Stefan Kardynał Wyszyński (1901-1981) - świadek Ewangelii i tradycji narodowych, red. K. Gurda, T. Gacia, Kielce 2001.
• Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945-1989), Kraków 2003.
• Eisler J., Stefan Wyszyński i Władysław Gomułka - dwie wizje Polski [w:] Milenium kontra Tysiąclecie - 1966, red. K. Białecki, S. Jankowiak, J. Miłosz, Poznań 2006.
• Filipczak T., Reakcja krakowskich władz na obchody Millennium w świetle zachowanej dokumentacji Komitetu Wojewódzkiego PZPR, Wojewódzkiej Rady Narodowej i Miejskiej Rady Narodowej w Krakowie [w:] Millennium polskie. Walka o rząd dusz, red. C. Wilanowski, Warszawa 2002.
• Gucewicz D., Próba sił? Rok 1966 w Gdańsku. Milenium kontra Tysiąclecie, Gdańsk 2014.
• Jeż I., List biskupów polskich do biskupów niemieckich przesłaniem dla Europy jutra [w:] Kardynał Stefan Wyszyński Prymas Tysiąclecia - Mąż Stanu 1901-1981-2001, red. H. Jerzmański, Warszawa 2001.
• Kamiński Ł., Władze PRL i społeczeństwo polskie wobec Orędzia biskupów polskich [w:] Wokół orędzia. Kardynał Bolesław Kominek - prekursor pojednania polsko-niemieckiego, red. W. Kucharski, G. Strauchold, Wrocław 2009.
• Kopiczko A., Kościół warmiński a polityka wyznaniowa po II wojnie światowej, Olsztyn 1996.
• Krawczak T., Centralne władze partyjno-rządowe wobec Millennium [w:] Millennium polskie. Walka o rząd dusz, red. C. Wilanowski, Warszawa 2002.
• Kucharski W., Najważniejsze źródła archiwalne w badaniach kulis powstania Orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich [w:] Wokół orędzia. Kardynał Bolesław Kominek - prekursor pojednania polsko-niemieckiego, red. W. Kucharski, G. Strauchold, Wrocław 2009.
• Lewandowski J., Naród w nauczaniu kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 1989.
• Noszczak B., Polityka państwa wobec Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce w okresie internowania prymasa Stefana Wyszyńskiego 1953-1956, Warszawa 2008.
• Noszczak B., „Sacrum” czy „profanum”? Spór o istotę obchodów Milenium polskiego (1949-1966), Warszawa 2002.
• Trąba M., Starania o uwolnienie kopii obrazu Matki Bożej Częstochowskiej z Jasnej Góry w okresie Nawiedzenia Archidiecezji Krakowskiej (1967-1968), „Folia Historica Cracoviensia” 2006, wol. 12, s. 85-118.
• Wierzbicka E., Obchody Tysiąclecia Chrztu Polski w diecezji lubelskiej w świetle akt KW PZPR w Lublinie [w:] Millennium polskie. Walka o rząd dusz, red. C. Wilanowski, Warszawa 2002.
• Wysocki W.J., Reakcje władz na millenijną nowennę i peregrynację, „Studia Prymasowskie” 2008, nr 2, s. 21-44.
• Wyszyński S., Wielka Nowenna Tysiąclecia, Paryż 1962.
• Wyszyński S., Wszystko postawiłem na Maryję, Paryż 1980.
• Zawadka J., Wielka Nowenna w koncepcji duszpasterskiej prymasa Wyszyńskiego. Zarys problematyki pastoralno-historycznej, „Warszawskie Studia Teologiczne” 2011, t. XXIV/1, s. 243-254.
• Zbudniewek J., Udana akcja odbicia Obrazu Nawiedzenia Matki Bożej Częstochowskiej spod parasola milicyjnej straży i płatnych współpracowników, „Studia Prymasowskie” 2012, nr 6, s. 171-180.
• Zieliński Z., Kościół w kręgu rzeczywistości politycznej, Lublin 2003.
• Zieliński Z., Kościół w Polsce 1944-2002, Radom 2003.
• Zieliński Z., Bober S., Kościół w Polsce 1944-2007, Poznań 2009.
• Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944-1989), Warszawa 2003.
• Żaryn J., Kościół w Polsce w latach przełomu (1953-1958), Warszawa 2000.