„Flânerie”, cielesność i film W music-hallu. Georges Méliès w świecie modernistycznych przyjemności miejskich

• Authors: Tralongo Stéphane

Title variants

EN

Flânerie, Corporeality and Film in Music-hall. Georges Méliès in the World of Modernist City Pleasures

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi propozycję namysłu nad „rozbitą przestrzenią” music-hallu, rozpatrywaną jako przykład nowej przestrzeni miejskiej, w której na początku XX w. kino jest przedmiotem regularnej konsumpcji w warunkach podobnych do tych, w jakich zachodzi praktyka flânerie. Starając się przywrócić kino architekturze „przechodniej”, jaką kreuje music-hall, autor bada ideę mobilności widzów, wychodząc od tych sposobów zajmowania przestrzeni i korzystania z niej, które podkreślają rolę widzenia i patrzenia (la vision), przechadzania się bez celu i konsumpcji. Okazuje się, że analizowane pod tym kątem filmy Georges’a Mélièsa, jak i te z udziałem Harry’ego Houdiniego, zajmują centralne miejsce w układzie atrakcji zmierzających do ponownego rozbudzenia w widzach strachu przed wypadkiem, a w szczególności przed „kolizją” między tym, co żywe, a tym, co mechaniczne, w przestrzeni, która – jak się wydaje – chroni publiczność przed zagrożeniami bulwarów.

EN

The article deals with the notion of “broken space” in music-hall, analysed as an example of new urban space, in which, in the beginning of the 20th century, cinema is an object of regular consumption under conditions similar to these in which the practice of flânerie takes place. Trying to restore cinema to the “transient” architecture that music-hall creates, the author explores the idea of audience mobility, starting from the ways in which space is occupied and used, which emphasize the role of seeing and looking (la vision), and aimless wandering without consumption. It turns out that the films by George Méliès and those with the participation of Harry Houdini analysed from this angle, take central place in the constellation of attractions aiming at re-awakening the fear of an accident among the spectators, especially between that which is alive and the mechanical, in space, which it would appear, protects the public from the dangers of the boulevards.

Keywords

EN

music-hall; urbanity; architecture

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2017
• Issue: 99 Triki, numery specjalne, atrakcje
• Pages: 31-42

Contributors

author

Tralongo Stéphane

• Uniwersytet w Lozannie

References

• Albera, Francois. „Le paradigme cinématographique“, 1895 revue d’histoire du cinéma, , nr 6 (2012).
• Albera, Francois; Tortajada, Maria. Le dispositif n’existe pas! In: Ciné-dispositifs. Spectacles, cinéma, télévision, littérature, red. F. Albera, M. Tortajada, Lausanne, L’Âge d’Homme, 2011.
• Armengaud, Marc. Paris la nuit. Chroniques nocturnes, Paris, Pavillon de l’Arsenal/Picard, 2013.
• Avelot, „Cinq minutes d’épouvante”, Le Rire, ,nr 192 (6 octobre) (1906).
• B.a., „Courrier des théâtres”, La Justice, nr 6465 (23 września), (1897)
• B.a., Victime de son audace. L’acrobate Gadbin, „Le Petit Parisien” 1908, nr 11 477 (1 avril), s. 1.
• Benjamin, Walter. Paryż – stolica dziewiętnastego wieku, tłum. H. Orłowski. In: tegoż, Anioł historii. Eseje, szkice, fragmenty, przekład zbiorowy, wybór i opr. H. Orłowski, Poznań, Wydawnictwo Poznańskie, 1996’
• Bottomore, Stephen. “The Panicking Audience? : Early Cinema and the “Train Effect””, Historical Journal of Film, Radio and Television, nr 2, t. 19, (1999)
• Corbin, Alain. Les filles de noce. Misère sexuelle et prostitution au XIXe siècle, Paris, Flammarion, 1982.
• Cosdon, Marc, „Le Voyage en Suisse des frères Hanlon : performances de comédiens et comédie de la performance”. In: Pantomime et théâtre du corps. Transparence et opacité du hors-texte, ed. A. Rykner, Rennes, Presses Universitaires de Rennes, 2009.
• Coutelet, Nathalie, „Les Folies-Bergère: une pornographie „select””, Romantisme, nr 63, (2014).
• D. B., Inauguration de l’Olympia, „L’Intransigeant” 1893, nr 4656 (13 kwietnia), s. 2.
• Daly, Nicholas, “Blood on the Tracks: Sensation Drama, the Railway, and the Dark Face of Modernity”, Victorian Studies, 1998–1999, t. 42, nr 1, s. 47-76.
• Désile, Patrick. „Spectacles douloureux, exhibitions malsaines. Présentations et représentations de la mort à Paris au XIXe siècle”, Cinémas, , t. 20, nr 2-3, (2010)
• Friedberg, Anne. Window Shopping: Cinema and the Postmodern, Berkeley, University of California Press, 1993.
• Guido, Laurent. Entre spectacles paradoxaux et dispositifs techniques : retour sur les danses serpentines du premier cinéma. In: Filmer l’artiste au travail, red. G.vMouëllic, L. Le Forestier, Rennes, Presses universitaires de Rennes, 2013.
• Gunning, Tom. „From the Kaleidoscope to the X-Ray: Urban Spectatorship, Poe, Benjamin, and „Traffic in Soul“ (1913)“, Wide Angle, 1997, vol. 19, nr 4, t. 19.
• Hamon, Philipe. Expositions. Littérature et architecture au XIXe siècle, Paris, J. Corti, 1989.
• Joullot, Eugene, Disle, Fernand. J’en veux ! il m’en faut , 1899, Archives nationales, F18 1454.
• Kahn, Gustave. L’esthétique de la rue, Paris, E. Fasquelle, 1901.
• L’Isle-Adam, Villiers de. La machine à gloire. In: tegoż, Contes cruels, Paris, C. Lévy, 1883, wyd. pol. Maszyna do produkowania sławy, w : Tegoż, Opowieści okrutne i inne utwory, tłum. Z. Przesmycki, Warszawa, Czytelnik, 1974,
• La Herse, Spectacles divers, „Le Petit Parisien” 1906, nr 10938 (9 października), s. 5.
• Lista, Giovanni. Loïe Fuller, danseuse de la Belle Époque, wyd. II, Paris, Hermann, 2006.
• Lugon, Olivier. „Le marcheur. Piétons et photographes au sein des avant-gardes“, Études photographiques, nr 8 (2000).
• Marsy, Émile.”Derrière la toile”, Le Rappel, nr 13 337, (1906).
• Nead, Lynda. ““Strip”: Moving Bodies in the 1890”, Early Visual Popular Culture, 2005, t. 3, nr 2,
• Roger-Milès, Leon. Poèmes sur des tableaux vivants, Casino de Paris, programme, 1894, Bibliothèque historique de la Ville de Paris, 8-PRO-0019 (RES).
• S.a., Courrier des théâtres, „La Justice”, 1897, nr 6513 (30 września), brak nr s. ; nr 6513 (1897), s.p.
• S.a., “Un plongeur enchaîné se jette dans la Seine”, Le Petit Parisien, nr 11849, 8 avril, (1909)
• Schivelbusch, Wolfgang. Histoire des voyages en trains, tr. J. F., Paris, Le Promeneur/Quai Voltaire, 1990.
• Schneider, Louis. „Houdini ???”, Gil Blas, nr 10 750 (1909).
• Solomon, Matthew, Disappearing Tricks: Silent Film, Houdini, and the New Magic of the Twentieth Century, Urbana, University of Illinois Press, 2010.
• Zola, Nana, tłum. Z. Karczewska-Markiewicz, Warszawa, PIW, 1958.