Les relations sémantiques dans un dictionnaire bilingue basé sur un corpus: problème de typologie

• Authors: Dariusz Bralewski

Title variants

PL

Relacje semantyczne w słowniku dwujęzycznym opartym na korpusie tekstów: problem typologii

EN

The Semantic Relations in the Bilingual Dictionary Based on the Text Corpus: The Problem of the Typology

• Languages of publication: FR

Abstracts

EN

The paper attempts to describe the semantic relations which joined together a translation equivalents taken from the bitext corpus for a bilingual dictionary. The description is based on the component model of significance referring to the set theory. Despite the difficulties of the separating the content plan of the message form its expression plan—in author’s opinion—the used model is suitable for a comprehensive description of bilingual lexical data, as it is evidenced by the examples discussed. The article contains the information about the frequency distributions of the discussed semantic relations in the corpus including 20081 units

PL

Artykuł podejmuje próbę opisu relacji semantycznych łączących ekwiwalenty przekładowe pobrane z korpusu bitekstów dla potrzeb słownika dwujęzycznego. Opis oparto na składnikowym modelu znaczenia odwołującym się do rachunku zbiorów. Mimo trudności, które wynikają z niemożności rygorystycznego oddzielenia planu treści komunikatu od jego planu wyrażania, zastosowany model nadaje się – zdaniem autora – do całościowego opisu dwujęzycznych danych leksykalnych, o czym świadczą omówione przykłady. Artykuł zawiera informacje o rozkładach częstości omawianych relacji semantycznych w części korpusu obejmującej 20 081 jednostek.

Keywords

EN

Computational linguistics; translation studies; bilingual lexicography; semantics

PL

leksykografia dwujęzyczna; semantyka; językoznawstwo komputerowe; traduktologia

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2014
• Volume: 62
• Issue: 8: Lingwistyka Korpusowa i Translatoryka
• Pages: 149-180

Contributors

author

Dariusz Bralewski

• Chaire de philologie romane de l’Université de Łódź (Pologne)

References

• Apresjan Y., 1967, « Przedmiot i metody współczesnej semantyki językoznawczej » [in:] Językoznawstwo strukturalne. Wybór tekstów, red. H. Kurkowskiej i A. Weinsberga, Warszawa 1979, PWN, s. 243-266
• Apresjan Y., 2000, Semantyka leksykalna, synonimiczne środki języka, przekł. Z. Kozłowska, A. Markowski, Wrocław, Ossolineum
• Bańczerowski et al., 1982, J. Bańczerowski, J. Pogonowski, T. Zgółka, Wstęp do językoznawstwa, Poznań, UAM
• Bogacki K., 2000, « La traduction et les limites de la fidélité » [in:] Studia Romanica Posnaniensia, XXV/XXVI, Poznań, s. 29-40
• Bogacki K., Karolak S., 1991, « Założenia gramatyki o podstawach semantycznych », [in:] Język a kultura t. 8. Podstawy metodologiczne semantyki współczesnej, dir. I. Nowakowska- Kempna, Wrocław 1992, s. 157-187
• Bogusławski A., 1976, « Problem tertium comparationis w porównaniu lingwistycznym » [in:] IDEM, Sprawy słowa, Warszawa, Veda, 1994.
• Bogusławski A., 2008, Polsko-rosyjskie materiały leksykograficzne, Łask–Warszawa, Oficyna Wydawnicza LEKSEM
• Bralewski D., 2012, Od przekładu do słownika. Korpus równoległy w redakcji słowników tłumaczeniowych [La traduction au service du lexicographe Mise à contribution d’un corpus dans la rédaction d’un dictionnaire bilingue], Łask, Oficyna Wydawnicza LEKSEM.
• Bralewski D., 2013 Francusko-polski słownik (graficznych) odpowiedników przekła­do­wych, t. 1 a-ancien, t. 2 anciennement-azyme, Łask, Oficyna Wydawnicza LEKSEM [Dictionnaire des équivalents de traduction (niveau graphique), français-polonais, vol.1 aancien, vol. 2 anciennement-azyme].
• Buttler D., 1967, Koncepcje pola znaczeniowego [in:] Wybór literatury do słownictwa, frazeologii i stylistyki cz.1, red. M. Schabowska, Kraków, WSP, 1971. Przedruk z Przeglądu Humanistycznego, 1967, 2
• Chlebda W. [dir.], 2014, Polsko-rosyjski słownik par przekładowych, Opole.
• DCM – Dictionnaire des combinaisons de mots, dir. D. Le Fur, Le Robert, 2007.
• DIM – Dictionnaire des idées par les mots (analogique) dir. D. Delas et Danièle Delas-Demon, Paris, Les usuels du Robert, 1985
• EJO – Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Ossolineum, Wrocław, 1993
• Gak W.G., Grigorev B.B., 1997, Гак, В. Г., Григорьев Б. Б., Tеория и практикa переводa, французский язык, Москва, « Интердиалект ».
• Grad – B. Dupriez, 1984, Gradus, les procédés littéraires (Dictionnaire), coll. 10/18, Paris, Union générale d’Éditions.
• Grochowski M., 1982, Zarys leksykologii i leksykografii. Zagadnienia synchroniczne, Toruń, UMK.
• Jakobson R., 1964, « Dwa aspekty języka i dwa typy zakłóceń afatycznych » [w:] R. Jakobson i M. Halle, Podstawy języka, Wrocław, Ossolineum.
• Kaufman S., 1991, « Kilka uwag na temat zastosowania przekładu w badaniach konfrontatywnych » [in:] Studia linguistica XIV, Wrocław.
• Kilgarriff, A. Kossem, I., 2012, « Corpus tools for lexicographers » [in:] S. Granger et M. Paquot [dir.] Electronic Lexicography, Oxford Univ. Press.
• Lachur Cz., 2004, Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole.
• Lewicka H., Bogacki K., 1983, [dir.] Dictionnaire sémantique et syntaxique des verbes français, Warszawa, PWN.
• Markowski A, 1992, Leksyka wspólna różnym odmianom polszczyzny, t. 1-2, Wrocław.
• Markowski A., [dir.], 2006, Nauka o języku, Encyklopedia szkolna, Warszawa, WSiP.
• Markowski A., 1986, Antonimy przymiotnikowe we współczesnej polszczyźnie na tle innych typów przeciwstawień leksykalnych, Wrocław, Ossolineum.
• Piotrowski T., 2001, Zrozumieć leksykografię, Warszawa, PWN.
• Polguère A., 2001, Polguère, 2001, Notions de base en lexicologie, Observatoire de Linguistique Sens-Texte, http://www.fas.umontreal.ca/ling/olst
• Poli S., Cours de linguistique française. 10. champs sémantiques; http://www.farum.unige.it/ francesistica/pharo-theque/linguisticapoli/10-Lang.htm
• RobEle – Le Robert électronique, Paris, 1992.
• RobMicro – Le Robert Micro, dictionnaire d’apprentissage de la langue fraçaise, dir. A. Rey, Paris 2006, Le Robert.
• SWJP – Słownik współczesnego języka polskiego, t. 1-2, dir. B. Dunaj, Reader’s Digest Przegląd, Warszawa 1998.
• Ucherek E., 1982, Pour une description des prépositions susceptible d’applications en didactique des langues étrangères et en lexicographie bilingue, [in:] Beiträge zur Romanischen Philologie XXI/1982, Heft 1.
• Ucherek E., 1991, Polsko-francuski słownik przyimków, Warszawa 1995, Wyd. Naukowe PWN.
• Ucherek E., 1997, Francusko-polski słownik przyimków, Warszawa-Wrocław, Wyd. Naukowe PWN.
• Van Campenhoudt M., 2001, « Pour une approche sémantioue du terme et de ses équivalents » [in:] International Journal of Lexicography, vol. 4 No. 3 , s. 181-209.
• Vetulani G., 2001, « Kolokacje werbo-nominalne jako odrębne jednostki języka i ich zastosowanie » [in:] W kręgu języka polskiego, Śląsko-poznańskie kolokwia lingwistyczne, red. E. Jędrzejko, Katowice, Wyd. UŚ.
• Vinay J.-P., Darbelnet J., 1958, Stylistique comparée du français et de l’anglais, Paris, Didier, 2003.
• Wadas-Woźny H., 2004, Избpaнныe вопросы теории и практики пepeводa, Siedlce, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania.
• Wandruszka M., 1973, « Vers une linguistique de la traduction » [in:] Les cahiers internationaux du symbolisme, no 24-25, Mons, pp. 65-85]. Trad. pol., M. Dramińska-Joczowa, O lingwistyce przekładu [in:] Pamiętnik Literacki, LXXII, 1981, z. 1, s. 269-290].
• Wawrzyńczyk J., 2000, Teoretyczne i praktyczne aspekty przekładu rosyjsko-polskiego, t. 1, Łódź 2000, t. 2, Łódź 2001.
• Wierzbicka A., 1967, O języku dla wszystkich, wyd. II, Warszawa, WP.
• Wierzbicka A., 1996, Semantyka, jednostki elementarne i uniwersalne, Lublin 2006, Wyd. UMCS.
• Wierzchoń P., 2004, Gramatyka diakrytologiczna. Studium ortograficzno-kwantytatywne, Poznań, Wyd. UAM.
• Zawiliński R., 1926, Dobór wyrazów, Wilno.