Rozmieszczenie ludności powiatu proszowickiego pod koniec XVIII wieku na podstawie spisów Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej

• Authors: Ewa Kaźmierczyk

Title variants

EN

The Distribution of Population in the County of Proszowice at the End of the 18th Century Based on the Censuses of the Civil-Military Order Commission

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Spisy Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej Województwa Krakowskiego zawierają bardzo wiele cennych informacji, a nieliczne braki pozwalają na przedstawienie rozmieszczenia ludności w powiecie proszowickim województwa krakowskiego. Na podstawie otrzymanych wyników można stwierdzić, że większość ludności zamieszkiwała niezbyt duże, ale liczne, położone w niewielkiej odległości od siebie, wsie. Przeważały miejscowości będące własnością szlachty, ale największe dobra należały do wielkorzą- dów krakowskich, biskupa krakowskiego i kapituły katedralnej krakowskiej. Okolica wiejska w powiecie dominowała nad małymi miastami okolicy, które pełniły raczej funkcje lokalne, znajdując się w bezpośrednim sąsiedztwie Krakowa. Uwarunkowania naturalne, jak żyzne gleby i rozwój rolnictwa, oddziaływały na stosunki demograficzne w powiecie – był on ludny, gęsto zaludniony, z dużą liczbą miejscowości.

EN

The censuses of the Civil-Military Order Commission of the Cracow Voivodeship contain a lot of valuable information and very few gaps, which allows to present the distribution of population in the county of Proszowice (within the Cracow Voivodeship). According to the results most of the population lived in smallish villages which were numerous and situated not far away one from another. The majority of them were property of the gentry (the szlachta), and the biggest ones belonged to Cracow royal estates (wielkorządy), the Cracow Bishopric and the Cracow Cathedral Chapter. Rural areas were dominant in the county compared to small towns, which functioned rather locally and were situated near Cracow. Natural conditions such as fertile soils and the development of agriculture influenced the demographic relations in the county, which was populous, densely populated with a high number of villages.

Keywords

PL

Komisje Porządkowe Cywilno-Wojskowe, rozmieszczenie ludności,; powiat proszowicki, spisy ludności, XVIII wiek, Małopolska

EN

Civil-Military Order Commissions, population distribution, the country; of Proszowice, censuses, the 18th century, Lesser Poland

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Przeszłość Demograficzna Polski
• Year: 2016
• Volume: 38
• Issue: 38, 2016, nr 4
• Pages: 37-62

Contributors

author

Ewa Kaźmierczyk

• Uniwersytet Jagielloński, Wydział Historyczny

References

• Bogucka, Maria, Henryk Samsonowicz. Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej. Wrocław–Warszawaؘ–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986.
• Buczek Karol, red. M apa w ojewództwa k rakowskiego z doby Sejmu Czteroletniego 1788–1792. Źródła i metoda. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1930.
• Chlebowski, Bronisław, red. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 13. Warszawa: Druk „Wieku” Nowy Świat, 1893. T. 15, cz. 2. Warszawa: Druk „Wieku” Nowy Świat, 1902.
• Falniowska-Gradowska, Alicja. „Szlachta województwa krakowskiego w świetle spisów parafialnych z lat 1790–1792”. W: Ojczyzna bliższa i dalsza. Studia historyczne ofiarowane Feliksowi Kirykowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, red. Jacek Chrobaczyński, Andrzej Jureczko, Michał Śliwa, 497–504. Kraków: Wydawnictwo i Drukarnia Secesja, 1993.
• Gurda, Józef. Parafia Książnice Wielkie. Zarys dziejów. Kielce: Redakcja Współczesnej Ambony, 1992.
• Kaźmierczyk, Ewa. „Spisy Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej Województwa Krakowskiego jako źródło do badań demograficznych – przykład powiatu proszowickiego”. Przeszłość Demograficzna Polski 38 (2016), 2: 73–101.
• Kiryk, Feliks. Proszowice. Zarys dziejów do 1939. Kraków: Wydawnictwo Secesja, 2000.
• Kiryk, Feliks. „Zarys dziejów powiatu proszowickiego”. W: Ziemia proszowicka, red. Kazimierz Szwajca, 36–90. Kraków: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne, 1964.`
• Kuklo, Cezary. Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2009.
• Kumor Bolesław. Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795. T. 1. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej, 1998.
• Ladenberger, Tadeusz. „Rozmieszczenie ludności diecezji krakowskiej w 1787 roku”. W: Prace historyczne wydane ku uczczeniu 50-lecia Akademickiego Koła Historyków Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie 1878–1928, 339–349. Lwów: Akademickie Koło Historyków we Lwowie, 1929.
• Madurowicz Helena, Antoni Podraza. Regiony gospodarcze Małopolski Zachodniej w drugiej połowie XVIII wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1958.
• Materiały do słownika historyczno-geograficznego województwa krakowskiego w dobie Sejmu Czteroletniego (1788–1792). T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1939. T. 2. Warszawa–Wrocław–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1960.
• Pankowicz Andrzej. Słomniki. Portret miasta w okresie staropolskim. Kraków: Gmina Słomniki, 1994.
• Pęckowski, Zbigniew. Ziemia miechowska. Zarys dziejów osadnictwa do końca XVIII wieku. Kraków: Wydawnictwo Secesja, 1992.
• Romanowski, Stanisław. „Dzieje miasta Skalbmierza”. Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego 3 (1966): 211–304.
• Surdacki Marian. „Ludność Małopolski w połowie XVIII w.”. Roczniki Humanistyczne 32 (1984): 165–204.
• Wyżga, Mateusz. „W czasach staropolskich”. W: Jerzy Stanisław Kozik, Mateusz Wyżga, Przy wielkiej drodze. Gmina Igołomia-Wawrzeńczyce od wieków średnich do współczesnych, 11–254. Igołomia-Wawrzeńczyce, 2012.

Identifiers

DOI

10.18276/pdp.2016.4.38-02