Warunki ekologiczne rozwoju późnovistuliańskiego zbiornika Koźmin Las w świetle analizy Cladocera

• Authors: Dominik Pawłowski

Title variants

EN

Ecological conditions of the small Late Vistulian pond of Koźmin Las site in the light of Cladocera analysis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Rezultaty analizy subfosylnych szczątków wioślarek (Cladocera) z profilu osadów organicznych stanowiska Koźmin Las (dolina Warty, Polska Środkowa) pozwoliły przedstawić rekonstrukcję rozwoju opisywanego zbiornika i odnieść je do ak-tywności fluwialnej Warty, szczególnie w okresie młodszego dryasu, pomiędzy 12 900 i 11 600 cal BP. Wyróżniono dwie fazy rozwoju zbiornika. Stwierdzono, że był to płytki zbiornik, o niestabilnych warunkach hydrologicznych. Prawdopodobną przyczyną fluktuacji był zmienny poziom wód gruntowych, powierzchniowych i rzecznych w dolinie Warty. Zmiany we frekwencji Cladocera skorelowano z aktywnością fluwialną rzeki oraz, w szerszym ujęciu, z warunkami klimatycznymi panującymi w młodszym dryasie.

EN

The sediments from small pond infillings located in the Warta River valley in central Poland was studied by Cladocera analysis in order to examine the response of aquatic ecosystems to environmental changes in the Younger Dryas. Lithological and geochemical records were also used to reconstruct fluvial activity of the Warta River. In the Koźmin Las site development, between ca. 12.900 and 11.600 cal BP, prevailed variable hydrological conditions. Cladocera analysis indicates the presence of shallow pool and partly telmatic conditions. The local processes, such as the influence of the Warta River, habitat modification, macrophyte presence, and eutrophication, were important, but these forces were not only major factors that affect the biota diversity in the Younger Dryas. The observation of changes in the composition and concentration of aquatic communities in the studied pool indicates that the changes also occurred in response to climate changes.

Keywords

PL

dolina Warty; subfosylne szczątki Cladocera; młodszy dryas; aktywność fluwialna; powodzie; klimat

EN

Warta River valley; subfossil Cladocera; Younger Dryas; fluvial activity; floods; climate

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Acta Geographica Lodziensia
• Year: 2014
• Volume: 102
• Pages: 65-70

Dates

published

2014

Contributors

author

Dominik Pawłowski

• Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Instytut Geologii

References

• Birks H.H., Birks H.J.B., 1980 – Quaternary palaeoecology. The Black-burn Press, New York: 95-120.
• Bjerring R., Becares E., Declerck S., Gross E.M., Hansson L-A., Kairesalo T., Nykänen M., Halkiewicz A., Kornijów R., Conde-Porcuna J.M., Seferlis M., Noges T., Moss B., Amsinck S.L., Vad Odgaard B., Jeppesen E., 2009 – Subfossil Cladocera in relation to contemporary envi-ronmental variables in 54 Pan-European lakes. Freshwater Biology, 54: 2401-2417.
• Dzieduszyńska D., Twardy J., 2014 – Ogólna charakterystyka stanowiska Koźmin Las. Acta Geographica Lodziensia, 102: 11-21.
• Dzieduszyńska D.A., Kittel P., Petera-Zganiacz J., Brooks S.J., Korzeń K., Krąpiec M., Pawłowski D., Płaza D.K., Płóciennik M., Stachowicz-Rybka R., Twardy J., 2014 – Environmental influence on forest development and decline in the War-ta River valley (Central Poland) during the La-te Weichselian. Quaternary International, 324: 99-114.
• Forysiak J., Obremska M., Pawłowski D., Kittel P., 2010 – Late Vistulian and Holocene changes in the Ner river valley in light of geological and palaeoecological data from the Ner-Zawada Peatland. Geologija, 52 (1–4): 25-33.
• Frey D.G., 1986 – Cladocera analysis. W: B.E. Berglund (ed.), Handbook of Holocene palaeoecology and palaeohydrology. John Wiley & Sons Ltd: 667-692.
• Hofmann W., 2000 – Response of the chydorid faunas to rapid climatic changes in four alpine lakes at different altitudes. Palaeogeography, Palaeoclimatology Palaeoecology, 159: 281-292.
• Lotter A.F., Birks H.J.B., Eicher U., Hofmann W., Schwander J., Wick L., 2000 – Young-er Dryas and Alleröd summer temperatures at Gerzensee (Switzerland) inferred from fossil pollen and cladoceran assemblages. Palaeoge-ography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 159: 349-361.
• Okupny D., Borówka R.K., Fortuniak A., Tomkowiak J., 2014 – Skład chemiczny osadów organicznych ze stanowiska Koźmin. Acta Geographica Lodziensia, 102: 71-86.
• Pawłowski D., 2010 – Analiza Cladocera z torfowiska Żabieniec (okolice Łodzi, centralna Polska). W: J. Twardy, S. Żurek, J. Forysiak (red.), Torfowisko Żabieniec: warunki naturalne, rozwój i zapis zmian paleoekologicznych w jego osadach. Wyd. Naukowe Bogucki, Poznań: 131-141.
• Pawłowski D., 2012 – Younger Dryas Cladocera assemblages from two valley mires in central Poland and their potential significance for climate reconstructions. Geologos, 18 (4): 237-249.
• Petera-Zganiacz J., Dzieduszyńska D.A., Twardy J., Pawłowski D., Płóciennik M., Lutyńska M., Kittel P., w druku – Yo-unger Dryas flood events: A case study from the middle Warta River valley (Central Po-land). Quaternary International.
• http://dx.doi.org/10.1016/j.quaint.2014.09.074.
• Szeroczyńska K., 1998a – Wioślarki (Cladocera, Crustacea) jako źródło informacji w badaniach osadów jeziornych. Studia Geologica Polonica, 112: 9-28.
• Szeroczyńska K., 1998b – Cladocera analysis in the Late-Glacial sediments of the Lake Gościąż. W: M. Ralska-Jasiewiczowa, T. Goslar, T. Madeyska, L. Starkel (eds), Lake Gościąż, Central Poland. A monographic study. IB PAN Kraków: 148-158.
• Szeroczyńska K., Sarmaja-Korjonen K., 2007 – Atlas of Subfossil Cladocera from Central and Northern Europe. Friends of the Lower Vistula Society: 1-87.
• Szeroczyńska K., Zawisza E., 2007 – Paleolimnologia – historia rozwoju jezior w Polsce w świetle badań fauny wioślarek. Studia Limnologica et Telmatologica, 1: 51-60.
• Walanus A., Nalepka D., 1999 – Polpal program for counting pollen grains, diagrams plotting and numerical analysis. Acta Palaeobotanica, Supplementum, 2: 659-661.
• Whiteside M.C., 1970 – Danish chydorid Cladocera: modern ecology and core studies. Ecological Monographs, 40: 79-118.

Identifiers

ISSN

0065-1249