Ryzyko starości a dodatkowy system emerytalny w Polsce

• Authors: Tomasz Jedynak

Title variants

EN

Managing Old-age Risk and a Supplementary Pension System in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W opracowaniu poruszono problematykę zabezpieczania przed ryzykiem starości przez dodatkowy system emerytalny w Polsce. W toku przeprowadzonych analiz weryfikacji poddano hipotezę mówiącą, że w celu skutecznego zarządzania ryzykiem starości w Polsce niezbędne jest wprowadzenie zmian w funkcjonowaniu instrumentów trzeciego filara systemu emerytalnego. W tym celu w pierwszej kolejności scharakteryzowano ryzyko starości oraz omówiono zasady funkcjonowania instrumentów trzeciego filara. Następnie przeprowadzono analizę aktualnego zakresu wykorzystania tych instrumentów. W rezultacie stwierdzono, że nie ma podstaw do odrzucenia postawionej hipotezy, co stało się podstawą do wskazania pożądanych kierunków zmian w zakresie funkcjonowania tych instrumentów. Ponadto podkreślono również wagę edukacji emerytalnej społeczeństwa.

EN

The article examines the use of a supplementary pension scheme in Poland to insure against old-age risk. The following hypothesis was verified: In order to effectively manage the risks that attend aging, the rules governing third pillar instruments in Poland must be changed. To this end, the old-age risk was characterised and the rules governing the third pillar instruments were analysed, as were the current state and use of those instruments. No grounds to reject the research hypothesis were found, though the desirable direction of changes in the functioning of these instruments is indicated. In addition, the importance of education about pension systems is emphasised.

Keywords

PL

system emerytalny; stopa zastąpienia; luka emerytalna; trzeci filar

EN

pension system; replacement rate; pension gap; third pillar

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Journal: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Year: 2016
• Issue: 8(956)
• Pages: 5-22

Contributors

author

Tomasz Jedynak

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Zarządzania Ryzykiem i Ubezpieczeń, ul. Rakowicka 27, 31-510 Kraków, Poland

References

• Arrow K. [1979], Eseje z teorii ryzyka, PWN, Warszawa.
• Barr N., Diamond P. [2014], Reformy systemu emerytalnego, Krótki przewodnik, PTE, Warszawa.
• Biuletyn roczny. Rynek PPE 2014 [2015], KNF, http://www.knf.gov.pl/opracowania/rynek_emerytalny/dane_o_rynku/rynek_ppe_ike/Dane_roczne/roczne_ppe.html (data dostępu: 21.11.2015).
• Czekaj J., Dresler Z. [2006], Zarządzanie finansami przedsiębiorstw. Podstawy teorii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Dane ze sprawozdań dotyczące IKE [2015], KNF, http://www.knf.gov.pl/opracowania/rynek_emerytalny/dane_o_rynku/rynek_ppe_ike/Dane_IKE/dane_ike.html (data dostępu: 21.11.2015).
• Dane ze sprawozdań dotyczące IKZE [2015] KNF, http://www.knf.gov.pl/opracowania/rynek_emerytalny/dane_o_rynku/rynek_ppe_ike/Dane_IKZE/dane_ikze.html (data dostępu: 21.11.2015).
• Dodatkowy system emerytalny w Polsce – diagnoza i rekomendacje zmian [2014], red. J. Rutecka, Towarzystwo Ekonomistów Polskich, Warszawa.
• EUC [2012], Pension Adequacy in the European Union. 2010–2050, Report prepared jointly by the Directorate-General for Employment, Social Affairs and Inclusion of the European Commission and the Social Protection Committee, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
• Góra M. [2003], System emerytalny, PWE, Warszawa.
• GUS [2015a], Pracujący w gospodarce narodowej w 2014 r., Warszawa, http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5474/7/11/1/pracujacy_w_gospodarce_narodowej_w_2014.pdf (data dostępu: 23.11.2015).
• GUS [2015b], Budżety gospodarstw domowych w 2014 r., Warszawa, http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5486/9/9/1/publikacja.pdf (data dostępu: 2.12.2015).
• Handshke J., Łyskawa K., Ratajczak J. [2005], Ryzyko emerytalne w systemie zabezpieczenia na starość [w:] Społeczne aspekty ubezpieczenia, red. T. Szumlicz, SGH, Warszawa.
• Jurek Ł. [2012], Ekonomia starzejącego się społeczeństwa, Difin, Warszawa.
• Kawalec S., Błażuk K., Kurek M. [2015], Jak mobilizować dodatkowe oszczędności emerytalne?, Capital Strategy, Warszawa.
• KNF [2015a], Indywidualne Konta Emerytalne oraz Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego w 2014 r., Warszawa http://www.knf.gov.pl/Images/Raport_IKE_IKZE_2014_tcm75-41353.pdf (data dostępu: 20.11.2015).
• KNF [2015b], Pracownicze programy emerytalne w 2014 r., Warszawa, http://www.knf.gov.pl/Images/RAPORT_PPE_w_2014_tcm75-41984.pdf (data dostępu: 20.11.2015).
• Knight F. [1921], Risk, Uncertainty and Profit, Houghton Mifflin, Boston–New York.
• OECD [2013], Pensions at a Glance 2013: OECD and G20 Indicators, http://www.oecd.org/pensions/public-pensions/OECDPensionsAtAGlance2013.pdf (data dostępu: 1.12.2015).
• Philip F. [1967], Risiko und Risikpolitik, C.E. Poeschel Verlag, Stuttgart.
• Pieńkowska-Kamieniecka S., Ostrowska-Dankiewicz A. [2013], Dopłaty do dobrowolnych oszczędności emerytalnych – ocena skuteczności rozwiązań na przykładzie Niemiec i Nowej Zelandii, „Wiadomości Ubezpieczeniowe”, nr 3.
• Polacy o dodatkowym oszczędzaniu na emeryturę [2010], Komunikat CBOS nr BS/77/2010, Warszawa, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2010/K_077_10.PDF (data dostępu: 29.11.2015).
• Porównanie systemów dodatkowego zabezpieczenia emerytalnego w Polsce oraz wybranych krajach Unii Europejskiej [2011], Raport PwC Polska dla Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami, http://www.pwc.pl/en/publikacje/raport_pwc_porownanie_systemow_dodatkowego_zabezpieczenia_emerytalnego.pdf (data dostępu: 6.12.2015).
• Portret finansowy Polaków 2012. Plany na 2013 rok [2012], Deutshe Bank, Warszawa, https://www.deutschebank.pl/file-5865472.bdoc (data dostępu: 30.11.2015).
• Poteraj J. [2011], Metoda ubezpieczeniowa w zarządzaniu ryzykiem starości [w:] Ubezpieczenia gospodarcze i społeczne. Wybrane zagadnienia ekonomiczne, red. W. Sułkowska, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Rowe W.A. [1977], An Anatomy of Risk, John Wiley and Sons, New York.
• Rutecka J. [2012], Zakres redystrybucji dochodowej w ubezpieczeniowym systemie emerytalnym, SGH, Warszawa.
• Rutecka J. [2014], Dodatkowe zabezpieczenie emerytalne – charakterystyka i czynniki rozwoju, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 342, Wrocław, https://doi.org/10.15611/pn.2014.342.24.
• Rutecka J. [2015], Relokacja czy nowe oszczędności? O efektach zachęt podatkowych w dodatkowym oszczędzaniu na starość w Polsce, „Rozprawy Ubezpieczeniowe”, nr 18(1).
• Skov N.A. [1991], Finanse i zarządzanie. Amerykańskie propozycje dla polskich firm prywatnych, International School of Management, Warszawa.
• Szczepański M. [2014], Zarządzanie ryzykiem długowieczności w polskim systemie emerytalnym, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 802, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, nr 65, Szczecin.
• Szumlicz T. [2005], Ubezpieczenie społeczne. Teoria dla praktyki, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz–Warszawa.
• Willet A.H. [1951], The Economic Theory of Risk Insurance, University of Pennsylvania Press, Philadelphia.
• Williams A., Smith M., Young P. [2002], Zarządzanie ryzykiem a ubezpieczenia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• World Bank [2014], Poland: Saving for Growth and Prosperous Aging. Country Economic Memorandum, World Bank, http://documents.worldbank.org/curated/en/2014/06/20291843/poland-country-economic-memorandum-saving-growth-prosperous-aging (data dostępu: 6.12.2015).
• Wpływ reformy OFE na oszczędzanie w III Filarze [2014], Raport z badań, CBOS, Warszawa, http://www.dobraemerytura.org/media/uploads/raport/Raport_CBOS_dla_IZFiA_III_filar.pdf (data dostępu: 29.11.2015).
• Zachowania finansowe Polaków dotyczące oszczędzania na emeryturę [2014], Badanie TNS Polska na zlecenie Nordea PTE SA, http://www.nordeapolska.pl/koniec-konsumpcji-czas-na-oszczedzanie (data dostępu: 30.11.2015).

Identifiers

DOI

10.15678/ZNUEK.2016.0956.0801