Sposób realizacji roli rodzicielskiej wobec dziecka niepełnosprawnego intelektualnie.

• Authors: Stelter Żaneta

Title variants

EN

Implementation of parental roles in the family with the mentally handicapped child.

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The parenthood occupies a special place among family roles. The role of a mother or a father opens new perspectives and contributes certain values and experiences to the life of the individual. It can be assumed that the successful development of an offspring is one of the most important criteria of the successful parenthood. The mental handicap of a child is a factor determining the implementation of parental roles, and thus an individual development of mother or father. The results of study of parents with mentally handicapped child are presented in the paper.

Keywords

EN

parenthood; children; mental handicap; offspring

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
• Journal: Polskie Forum Psychologiczne
• Year: 2014
• Volume: 19
• Issue: 1
• Pages: 87-109

Contributors

author

Stelter Żaneta

• Instytut Psychologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Institute of Psychology, Adam Mickiewicz University in Poznań

References

• Badinter, E. (1998). Historia miłości macierzyńskiej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen.
• Baker, B.L., Blacher, J., Crnic, K.A., Edelbrock, C. (2002). Behavior problems and parenting stress in families of three-year-old children with and without developmental delays. American Journal on Mental Retardation, 107, 433-44.
• Baker, B.L., Blacher, J., Olsson, M.B. (2005). Preschool children with and without developmental delay: Behavior problems, parents’ optimism and well-being. Journal of Intellectual Disability Research, 49, 8, 575-590.
• Bakiera, L. (2009). Generatywność rodziców jako wartość rozwojowa rodziny. W: B. Harwas-Napierała (red.), Rodzina jako wartość w rozwoju człowieka (s. 59-90). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Bakiera, L., Stelter, Ż. (2010). Rodzicielstwo z perspektywy rodziców dziecka pełnosprawnego i niepełnosprawnego intelektualnie. Roczniki Socjologii Rodziny. Studia Socjologiczne i Interdyscyplinarne, XX, 131-151.
• Bańka A. (2007). Ewolucja teorii przywiązania w ujęciach rozwojowych i fenomenologicznych: dwie tradycje, ich badacze i przenikania. W: J.M. Brzeziński (red.), Psychologia. Między teorią, metodą i praktyką (s. 141-174). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Barnett, R.C., Hyde, J.S. (2001). Women, men, work and family: An expansionist theory. American Psychologist, 56, 781-796.
• Bedyńska, S., Brzezicka, A. (2007). Statystyczny drogowskaz. Praktyczny poradnik analiz statystycznych na przykładach z psychologii. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.
• Belsky, J. (1980). Child maltreatment: An ecological integration. American Psychologist, 35, 320-335.
• Belsky, J. (1984). The determinants of parenting: A process model. Child Development, 55, 83-96.
• Bettelheim, B. (2005). Wystarczająco dobrzy rodzice. Jak wychowywać dziecko. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
• Będkowska-Heine, V. (2003). Tworzenie roli matki dziecka niepełnosprawnego. W: S. Michilewicz (red.), Wybrane zagadnienia psychopatologii rozwoju dzieci i młodzieży (s. 77-93). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Będkowska-Heine, V. (2007). Wpływ przewlekłej choroby dziecka na funkcjonowanie w roli ojca. W: B. Cytowska, B. Winczura (red.), Dziecko chore. Zagadnienia biopsychiczne i pedagogiczne (s. 53-78). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Cencini, A., Manenti, A. (2002). Psychologia a formacja. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Clarke, A.M., Clarke, A.D.B. (1971). Upośledzenie umysłowe. Warszawa: PWN.
• Dubbs, J.L. (2008) Parent stress reduction through a psychosocial intervention for children diagnosed with attention-deficit/hyperactivity disorder. A Dissertation Submitted to the School of Graduate Studies and Research In Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Psychology. Indiana University of Pennsylvania, http://dspace.iup.edu/bitstream/ handle/2069/75/Jenna%20Dubbs. pdf? sequence=1 (data dostępu: 03.04.2011).
• Duvall, E.M. (1977). Family development. Philadelphia: J.B. Lippincott Company.
• Ellis, J.B. (1989). Grieving for the loss of the perfect child: Parents of children with handicaps. Child and Adolescent Social Work, 6, 259-270.
• Erikson, E.H. (2000). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
• Ferguson, G.A., Takane, Y. (2007). Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hartley, S.L., Barker, E.T., Seltzer, M.M., Floyd, F.J., Orsmond, G.I., Greenberg, J.S. (2010). The relative risk and timing of divorce in families of children with an autism spectrum disorder. Journal of Family Psychology, 25, 371-378.
• Harwas-Napierała, B. (2003). Zmiany w funkcjonowaniu rodziny i ich konsekwencje dla rozwoju rodziców. W: B. Harwas-Napierała (red.), Rodzina a rozwój człowieka dorosłego (s. 11-23). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Havighurst, R.J. (1981). Developmental Tasks and Education. New York, London: Longman.
• Herbert, M. (2004). Parenting Across the Lifespan. W: M. Hoghughi, N. Long (red.), Handbook of parenting. Theory and research for practice (s. 55-71). London, Thousand Oaks, New Delhi: SAGE Publications.
• Hornby, G. (1994). Effects of children with disabilities on fathers: A review and analysis of the literature. International Journal of Disability, 3, 171-184.
• Jarosz, E. (2008). Stan i kierunki badań nad związkami między krzywdzeniem dzieci a niepełnosprawnością. Dziecko Krzywdzone, 1, 22, 1-16.
• Kohn, M.L., Schooler, C. (1986). Doświadczenia zawodowe a osobowość: ocena wzajemnych wpływów. W: M.L. Kohn, C. Schooler (red.), Praca a osobowość. Studium współzależności (s. 86-126). Warszawa: PWN.
• Kornas-Biela, D. (2009). Pedagogika prenatalna. Nowy obszar nauk o wychowaniu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Kowalik, S. (1989). Upośledzenie umysłowe. Teoria i praktyka rehabilitacji. Warszawa- Poznań: PWN.
• Kramarczyk, E. (1989). Upośledzenie dziecka jako niesprawiedliwość zadana przez los i ludzi. Doświadczenia matek. Psychologia Wychowawcza, 4, 412-423.
• Lakoniuk-Diallo, A., Kubiak, H. (2010). Przymus i przemoc w relacjach rodziców z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną. W: A. Żyta (red.), Rodzina osób z niepełnosprawnością intelektualną wobec wyzwań współczesności. Heurystyczny wymiar ludzkiej egzystencji (s. 147-160). Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „AKAPIT”
• Lamb, M.E., Laumann-Billings, L.A. (1997). Fathers of children with special needs. W: M.E. Lamb (red.), The role of the father in child development (s. 179-190). New York : John Wiley and Sons.
• Levinson, D.J. (1986). A conception of adult development. American Psychologist, 41, 3-13.
• Łoś, M. (2002). „Role społeczne” w nowej roli. W: J. Machaj (red.), Małe struktury społeczne (s. 93-106). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Pisula, E. (2007). Rodzice i rodzeństwo dzieci z zaburzeniami rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo UW.
• Plopa, M. (2006). Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Plopa, M. (2008). Skala postaw rodzicielskich. Wersja dla rodziców. Podręcznik. Warszawa: Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania. Pracownia Testów Psychologicznych.
• Richardson, S.S. (2012). Developmental Trajectories of Marriage, Coparenting, and Parenting Stress for Parents of Adolescents and Young Adults with Intellectual Disability. Psychology Dissertations. Paper 100, http://digitalarchive.gsu.edu/psych_diss/ index.html. pdf (data dostępu: 28.07.2012).
• Riemann, G., Schütze, F. (1992). „Trajektoria” jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych. Kultura i Społeczeństwo, 36, 2, s. 89-110.
• Rostowska, T. (2006). Rozwojowe aspekty jakości życia rodzinnego. W: T. Rostowska (red.), Jakość życia rodzinnego. Wybrane zagadnienia (s. 11-27). Łódź: Wyższa Szkoła Informatyki.
• Sherifali, D., Ciliska, D. (2006). Parenting children with diabetes and Belsky’s Determinants of Parenting Model: literature review. Journal of Advanced Nursing, 55(5), 636-642.
• Solnit, A.J., Stark, M.H. (1961). Mourning and the birth of a defective child. The Psychoanalytic Study of the Child, 16, 523-537.
• Stelter, Ż. (2013). Pełnienie ról rodzicielskich wobec dziecka niepełnosprawnego intelektualnie. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Stelter, Ż., Strelau, J. Sobolewski, A. (2002). Rozbieżność między temperamentem rzeczywistym a oczekiwanym dziecka upośledzonego umysłowo i jej związek z sytuacją stresową matki. Czasopismo Psychologiczne, 8, 2, 155-162.
• Tisbosch, M. (2008). Family Stress in Dutch Families with Motor Impaired Toddlers. Journal of Early childhood Research, 6(3), 233-246.
• Turner J.H. (2006). Struktura teorii socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Twardowski, A. (2008). Sytuacja rodzin dzieci niepełnosprawnych. W: I. Obuchowska (red.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie (s. 18-54). Warszawa: WSiP.
• Upadhyay, S., Singh, A. (2009). Psychosocial Problems and Needs of Parents in Caring Mentally Retarded Children: the Impact of the Level of Mental Retardation of Children. Indian Journal of Social Science Research, 6(1), 103-112.
• Walczak-Duraj, D. (2006). Podstawy współczesnej socjologii. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Willinge, U., Schaunig, I., Jantscher, S., Schmoeger, M., Loader, B., Kummer, Ch., Peer, E. (2011). Mothers’ estimates of their preschool Children and parenting stress. Psychological Test and Assessment Modeling, 53(2), 228-240.
• Wojciechowska, J. (2002). Role rodzicielskie wobec zmian uniwersalnych. W: K. Appelt, J. Wojciechowska (red.), Zadania i role społeczne okresu dorosłości (s. 147-168). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Wymbs, B.T., Pelham, W.E., Molina, B.S.G., Gnagy, E.M., Wilson, T.K. (2008). Rate and predictors of divorce among parents of youths with ADHD. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 76, 735-744.
• Yau, M.K., Li-Tsang, C.W.P. (1999). Adjustment and adaptation in parents of children with developmental disability in two-parent families: a review of the characteristics and attributes. The British Journal of Developmental Disabilities, 45, 1, 88, 38-51.